Morgunblaðið - 17.04.2018, Blaðsíða 1

Þ R I Ð J U D A G U R 1 7. A P R Í L 2 0 1 8
Stofnað 1913  89. tölublað  106. árgangur 
FORVITNILEGASTA
KYNLÍFSLÝSING
ÞÓRARINS SYSTRABANDIÐ UMBRA
VERÐUM GLAÐARI
ÞVÍ MEIRA SEM
VIÐ GEFUM
30 NÝ LJÓÐABÓK ÞÓRUNNAR 12FÉKK RAUÐU HRAFNSFJÖÐRINA 30
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Hvalur hf. vinnur að rannsóknum á
möguleikum þess að nýta langreyð-
arkjöt í járnríkt fæðubótarefni fyrir
fólk sem þjáist af blóðleysi. Einnig
gelatín úr beinum og hvalspiki til
lækninga og í matvæli. Þetta er með-
al forsendna þess að Hvalur hf. hefur
ákveðið að hefja hvalveiðar á ný í
sumar, eftir tveggja ára hlé. Veið-
arnar hefjast um 10. júní.
Hvalur hf. hætti hvalveiðum árið
2016 vegna erfiðleika í útflutningi
hvalaafurða til Japans. Snéru þeir
meðal annars að úreltum aðferðum
við efnagreiningar sem gáfu misvís-
andi niðurstöður. Kristján Loftsson
framkvæmdastjóri gerir sér vonir
um að dregið verði úr þessum hindr-
unum. Allar afurðirnar hafa verið
frystar og megnið flutt til Japans.
Hvallausu árin tvö hafa verið notuð
til að kanna möguleika á að vinna
aðrar afurðir. Það hefur verið gert í
samvinnu við Nýsköpunarmiðstöð
Íslands og Háskóla Íslands.
Er nú verið að kortleggja styrk
hemjárns og annarra efna í lang-
reyðarkjöti. Járnnæringarskortur
er talinn útbreiddasta og alvarleg-
asta heilbrigðisvandamálið í heimin-
um. Kjöt af sjávarspendýrum er
járnríkt og járntöflur sem þróaðar
eru á rannsóknarstofum slá ekki við
náttúrulegum efnum.
Hvalveiðar hefjast á ný
 Hvalur hf. stendur fyrir þróun á járnríku fæðubótarefni úr langreyðarkjöti
og gelatíni úr beinum og spiki  Vonir um að Japansmarkaður opnist aftur
MHvalkjöt nýtt í fæðubótarefni »6
Hvalveiðar
» Hvalur hf. hefur leyfi til að
veiða 161 langreyði í sumar,
auk þess sem nota má hluta af
ónýttum kvóta síðasta árs.
» Til að búa til járnríkt fæðu-
bótarefni þarf að frostþurrka
og mala kjötið. Til þess þarf
mikinn tækjabúnað.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Raunhæft er að framkvæmdir við
borgarlínu hefjist jafnvel á næsta
ári. Framundan er undirbúningur
framkvæmda og fjármögnun verk-
efnisins.
Þetta segir Hrafnkell Á. Proppé,
svæðisskipulagsstjóri hjá Sam-
tökum sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu, SSH.
Hann reiknar aðspurður með að
um næstu mánaðamót muni öll
sveitarfélögin á höfuðborgarsvæð-
inu hafa samþykkt breytingu á
svæðisskipulagi vegna borgarlínu.
Miðað við þróunina geti borgarlínan
rúllað af stað innan fjögurra ára.
Um 44 milljarðar
Samráðshópur SSH, Vegagerðar
og samgönguráðuneytis áætlaði í
mars að kostnaður við fyrsta áfanga
borgarlínu væri um 44 milljarðar.
Hrafnkell segir horft til þess að
vagnarnir verði knúnir innlendum
orkugjöfum, einkum rafmagni.
Borgarlínan sé að verða „staðföst
stefna sveitarfélaga“. »14
Borgar-
línan á
skriði
Borgarlína
H
ei
m
ild
:
SS
H
44 milljarðar kr. er kostnaður við 1. áfanga. Það gera
800 þúsund kr. á hverja fjögurra manna
fjölskyldu á höfuðborgarsvæðinu.
 Framkvæmdir
gætu hafist 2019-20
Fæstir kunna því vel að vera innilokaðir of lengi
og því má ljóst vera að margir fagna hlýnandi
veðráttu undanfarna daga. Þá er hægt að trítla
út og viðra sig, anda að sér vorloftinu og fara um
á tveimur jafnfljótum og finna fyrir frelsi útiver-
unnar. Þessir tveir nutu þess að spóka sig í
miðbæ Reykjavíkur, þó enn sé ástæða til að nota
húfu og vettlinga. En vorið er handan við hornið
og þá styttist í húfulausa daga.
Hlýnandi veður léttir lund mannfólksins
Morgunblaðið/Eggert
 Ferskt íslenskt wasabí, sem rækt-
að er í gróðurhúsi hjá fyrirtækinu
Jurt í Fellabæ, er flutt frá Íslandi til
Danmerkur, Finnlands og Noregs.
Wasabí er eftirsótt og verðmætt
hráefni sem notað er til matar-
gerðar en jurtin er að uppruna til
japönsk og erfið í ræktun.
Ragnar Atli Tómasson og Johan
Sindri Hansen standa að fyrirtæk-
inu Jurt ásamt fjárfestum. Megin-
áhersla fyrirtækisins er að fram-
leiða hreina vöru, ræktaða með
hreinu vatni og endurnýtanlegum
orkugjöfum.
Wasabí-plantan íslenska er notuð
í sushi-matargerð á hágæða-
veitingastöðum á Norðurlöndunum
og á Fisk- og Grillmarkaðnum í
Reykjavík. Fyrsta wasabí-
uppskeran fór í veitingahús hér-
lendis í haust og hefur framleiðslan
nú þegar tvöfaldast.
Íslenskt ferskt wasabí eftirsótt og selt á
norrænum hágæðaveitingastöðum
Sterkt Wasabí bragðast líkt og piparrót og
þykir mörgum það ómissandi með sushi.
„Ég er himinlifandi með þetta magn-
aða verkefni. Ef allt gengur eftir ætt-
um við eftir 20 ár að geta bundið 1,7
milljónir tonna af kolefni,“ segir
Gunnsteinn R. Ómarsson, bæjar-
stjóri Ölfuss, um fyrirhugaða Þor-
láksskóga á Hafnarsandi sem rækta
á þar á næstu 20 árum. Hann segir að
kolefnisbindingin ein og sér hafi gert
það að verkum að Ölfus gat ekki
hafnað þátttöku í verkefninu með
Skógrækt ríkisins og Landgræðsl-
unni.
„Verkefnið hefur verið nokkurn
tíma í undirbúningi og niðurstaða
Umhverfisstofnunar að ekki þyrfti
umhverfismat er gríðarlega mikil-
væg. Nú er hægt að fara strax af stað
í verkefnið,“ segir Gunnsteinn. Hann
segir að leitað verði í bakland þeirra
sem að verkefninu standa varðandi
fjármögnun, og leitað verði í sjóði, til
opinberra aðila og síðar til fyrirtækja
og almennings.
„Þetta er uppbyggjandi og um-
hverfisvænt samfélagsverkefni,“ seg-
ir Gunnsteinn sem telur að skógurinn
muni bæta lífsskilyrði, hafa mikið að-
dráttarafl fyrir innlenda ferðamenn,
binda kolefni og skapa tugi starfa en
talið er að 30 störf skapist á hverja
1.000 hektara af trjárækt. Þorláks-
skógar verða á tæplega 5.000 hektara
svæði. ge@mbl.is
Þorláksskógar stóriðja Ölfuss
Ljósmynd/Ingólfur Snorrason
Berangur Þorlákskógar munu
mynda skjól fyrir íbúa Ölfuss.
bbbbm