Morgunblaðið - 19.04.2018, Síða 58

Undanfarnar vikur hafa verið með líflegra móti í morgunþættinum Ísland
vaknar á K100 og fjölbreytt flóra gesta komið í heimsókn. Þáttastjórn-
endur hafa rætt um pólitík, spurt hlustendur spjörunum úr og ekki má
gleyma Íslandsmeistaramótinu í fimmaurabrandarakeppninni.
Ísland vaknar er á dagskrá alla virka daga klukkan 06:45-09:00.
Ísland er vaknað
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 2018
„Grunnatriði til að skilja kvíða er
að átta sig á að hann er náttúruleg
viðbrögð. Líkaminn veit ekki að
hann er ekki lengur hellisbúi.
Kvíði er ósjálfráð viðbrögð sem
vernda þig í hættulegum að-
stæðum. Þegar þú mætir hættu þá
bregst líkaminn við henni,“ segir
Urður, sem flutti fyrirlestur um
þetta í Háskóla Íslands fyrir
skömmu. Þetta er kallað bar-
áttuflóttaviðbrögð og flestir
þekkja einhver einkenni. Maga-
verkur, hraðari hjartsláttur jafn-
vel öndurnarerfiðleikar. Það skýr-
ist af því að kvíði á sér
líffræðilegar skýringar. Sjónin
breytist og kenning er um að það
að svitna í lófunum sé frum-
viðbragð til að geta náð betra taki,
til dæmis á vopni.
Kvíði getur hjálpað okkur til að
takast á við erfiða hluti. Þegar
hann er farinn að hamla okkur þá
er hann orðinn vandamál. Þegar
við erum farin að flýja það sem
hræðumst þá erum við farin að
tala um kvíðaröskun. „Til dæmis
að panta sér tíma hjá tannlækni.
Okkur finnst það óþægilegt og við
frestum því og upplifum létti og
þessi léttir slekkur á þessu við-
bragði.“
Mikilvægt að ofvernda
börnin ekki
Hún segir að kvíði sé í eðli sínu
góður og jafnvel nauðsynlegur.
„Þegar við erum að fara að gera
eitthvað erfitt þá finnum við fyrir
vægum kvíða. Þá skerpist einbeit-
ingin og manni gengur oft betur.
Það hjálpar okkur til dæmis í
prófum og erfiðum aðstæðum. Við
tölum um kvíðaröskun þegar kvíði
er farinn að skerða lífsgæði okkar.
Þú tekur ekki þátt í einverju sem
þú þarft að gera, mætir ekki í
skóla eða vinnu eða ert orðinn fé-
lagslega einangraður. Þá erum við
komin með hömlun og þegar þang-
að er komið viljum við fara að
skoða þetta betur.“
Hún segir líka að það sé mik-
ilvægt að ofvernda ekki börnin og
að magna ekki upp aðstæður á
þann hátt að börn verði óróleg og
tekur dæmi sem eflaust margir
þekkja: Þegar barni er fylgt í
skólann í fyrsta sinn. „Þá erum við
að fara að gera eitthvað nýtt og
erum stressuð fyrir hönd barnsins
og þá erum við ósjálfrátt að senda
þau skilaboð að þetta sé eitthvað
hættulegt. Við höldum fastar í
þau. Kveðjustundin er löng, með
langri rútínu og mörgum kossum.
Þetta getur verið fínt ef barnið er
glatt og hamingjusamt. En ef ekki
erum við að senda skilaboð um að
þetta sé hættulegt,“ segir Urður.
logibergmann@k100.is
Kvíði er eðlileg
viðbrögð
Það er ekki langt síðan almenn umræða hófst um kvíða hjá börnum
og svo virðist sem hann fari vaxandi. Urður Njarðvík, dósent í sál-
fræði við Háskóla Íslands, segir mikilvægt að muna að kvíði sé eðli-
leg viðbrögð líkamans og að það þurfi að bregðast rétt við honum.
Matur
Hvað er í bíó? mbl.is/bio
Smáralind | Kringlunni | Reykjanesbæ Sími 511 2022 | dyrabaer.is
Mikið úrval af flottum
HUNDARÚMUM
– fyrir dýrin þín