Morgunblaðið - 04.07.2018, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 2018
Rauðagerði 25 · 108 Reykjavík · Sími 440 1800 · www.kaelitaekni.is
Okkar þekking nýtist þér
Þín eigin skrifborðskæling!
Stjórnaðu hitastiginu við
vinnustöðina þína.
Kælitæki, rakatæki og lofthreinsitæki,
allt í einu tæki. Til í hvítu og svörtu.
Kynningarverð aðeins kr. 37.227 m.vsk.
Aron Þórður Albertsson
aronthordur@mbl.is
Fjöldi ferðamanna hér á landi sæk-
ist í umhverfi sem býr yfir nátt-
úrlegum ógnum og áhættuupplifun.
Þetta kemur fram í rannsókn Þór-
hildar Heimis-
dóttur í meistara-
ritgerð frá
Háskóla Íslands,
um áhættuupplif-
un ferðamanna
vegna eldgosav-
ár.
Þórhildur segir
að í samtölum
hennar við ferða-
menn hér á landi
hafi komið í ljós
að hópur ferðamanna komi hingað
til lands í leit að hættulegri upp-
lifun. „Það eru mjög margir sem
koma hingað og vilja upplifa hættu-
legar aðstæður, en á öruggan hátt.
Þeir vilja upplifa eitthvað sem er
hættulegt en að litlar líkur séu á
því að eitthvað komi upp á,“ segir
Þórhildur og bætir við að það séu
einna helst óáþreifanlegar hættur
sem fólk sækist eftir. Þá sé afar
vinsælt að ganga á eða umhverfis
virk eldfjöll. „Það hefur verið afar
vinsælt meðal ferðamanna hér á
landi að halda í gönguferðir í
grennd við eldfjöll. Þar ertu ná-
lægt náttúrulegum kröftum og
færð þessa einstöku upplifun og
frumleika. Á sama tíma ertu í raun
ekki í hættu,“ segir Þórhildur.
Fólk fylgir ekki viðvörunum
„Fólk lætur sig engu varða þó að
stöðug eldgosahætta stafi af fjall-
inu,“ segir Valgerður Brynjólfs-
dóttir, rekstrarstjóri á Hótel Leir-
ubakka, sem er í næsta nágrenni
við Heklu. Hún tekur undir það
sem fram kemur í lokaverkefni
Þórhildar varðandi áhættusækni
ferðmanna hér á landi.
Ferðamenn láta viðvaranir
starfsfólks hótelsins lítið á sig fá,
en stöðugur straumur er í göngu-
ferðir á fjallið. „Þetta virðist vera
alveg ótrúleg áhættusækni í fólki.
Við höfum verið að vara fólk við
þessu í nokkur ár en það virðist
engu skipta,“ segir Valgerður og
bætir við að fólk haldi ekki ein-
ungis í gönguferðir umhverfis fjall-
ið heldur séu fjölmargir sem klífi
upp á það.
„Starfsmenn okkar segja fólki
áður en það heldur á fjallið að jarð-
fræðingar mæli gegn því að ganga
á fjallið. Við látum fólk líka vita af
því að það fái um hálftíma viðvörun
fyrir gos en það geti tekið upp
undir tvær klukkustundir að koma
sér niður fjallið,“ segir Valgerður.
Vilja upplifa hættulegar aðstæður
 Fjöldi ferðamanna kemur hingað til lands í leit að náttúrulegum ógnum og upplifunum  Afar vinsælt
að halda í gönguferðir í grennd við virk eldfjöll  Ferðamenn láta viðvaranir sérfræðinga lítið á sig fá
Morgunblaðið/RAX
Hekla Svo virðist sem hópur ferðamanna hér á landi sækist í hættulegar upplifanir og náttúrulegar ógnir.
Þórhildur
Heimisdóttir
Ánægja
ferðamanna
með heim-
sókn hingað
til lands er
mjög mikil
og svo virð-
ist sem þeir
séu líklegir
til að mæla með Íslandi sem
áfangastað. Þetta kemur fram í
niðurstöðum Ferðamannapúls-
ins fyrir maímánuð.
Líkur á að ferðamenn mæli
með staðnum er sá þáttur sem
mældist hæstur í maí, eða 89,5
stig af 100 mögulegum. Þór-
hildur segir að þetta sé í takt
við eigin rannsóknir. „Fólk er
ekki síst að koma sér í þessar
hættulegu aðstæður til að segja
frá þeim. Það fær mikið út úr
því að segja vinum og öðrum frá
upplifuninni,“ segir Þórhildur
Heimirsdóttir.
Fólk vill segja
frá ferðinni
MÆLT MEÐ ÍSLANDSFÖR
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Gróðurhúsin hafa verið stór hluti
af bæjarmyndinni hér og henni ber
okkur að viðhalda eins og tök leyfa,“
segir Njörður Sigurðsson, bæjar-
fulltrúi í Hvera-
gerði. Skömmu
fyrir kosningar í
vor samþykkti
bæjarstjórn
Hvergerðinga að
gerð yrði úttekt á
sögulegu gildi
gróðurhúsa í
bænum, það er
hvort ástæða sé
til þess að varð-
veita einstök hús,
sakir fágæts byggingastíls eða ef
þau eru áberandi í bæjarmynd. Máli
þessu verður áfram unninn fram-
gangur af nýrri bæjarstjórn, en
frumkvæðið kemur frá Nirði sem er
bæjarfulltrúi bæjarmálafélagsins
Okkar Hveragerði.
Garðyrkja var lengi snar þáttur í
atvinnulífi í Hveragerði og í raun
undirstaða byggðar og mannlífs
þar. Þar voru starfrækir tugir
gróðrarstöðva og þegar best lét
voru gróðurhús bæjarins samanlagt
um 50 þúsund fermetrar. Fyrir um
tuttugu árum fór eitthvað undan að
láta og starfskilyrði greinarinnar
breyttust til verri vegar. Starfsemi
ræktunarstöðvar breyttist og fjöldi
gróðurhúsa er nú horfinn, svo sem
byggingar sem voru við íbúðargötur
í bænum. Líklega eru nú eftir um
10-15 þúsund fermetrar af gróð-
urhúsum.
Sterkt svipmót
„Sum gróðurhúsin voru rifin og
mörg eyðilögðust í Suðurlands-
skjálftanum 29. maí 2008. Svo taldi
mikið þegar gróðrarskálinn Eden
brann sumarið 2011. Þar voru alls
5.000 fermetrar undir gleri, sem er
um 10% af heildarfermetrum gróð-
urhúsa í bænum þegar mest lét.
Vissulega er áfram víða stunduð
garðyrkja mjög víða hér í Hvera-
gerði, sumar stöðvarnar sem eru í
starfsemi eru nú í útjaðri bæjarins.
En eftir standa gróðurhús víða inni
í hverfunum og þau mega ekki öll
hverfa, svo sterkt er svipmót þeirra
í bænum,“ segir Njörður.
Árið 2015 var í deiliskipulagi á
svokölluðum Grímsstaðareit, sem er
milli gatnanna Þelamerkur og Þórs-
merkur, var ákveðið að þar ættu
gróðurhús að víkja fyrir íbúðabyggð
en Njörður telur að þar hafi verið
gerð mistök. Ný gróðurhús verði
því aðeins byggð í útjaðri bæjarins.
Veitingar og skólastarf
„Nútíminn kemur stundum að
okkur með hraði og mjög óvænt,“
segir Njörður. „Oft var talað um
Hveragerði sem blómabæinn sem er
fallegt nafn og ætti að haldast.
Garðyrkjan hefur hins vegar að
stórum hluta flust til dæmis í upp-
sveitir Árnessýslu – en eftir standa
hér byggingar sem við þurfum að
vernda eftir föngum og finna nýtt
hlutverk. Veitingastarfsemi, ferða-
þjónusta, skólastarf og fleira slíkt;
gömlu gróðurhúsunum má svo
sannarlega finna hlutverk til dæmis
út frá því varðveislumati sem nú á
að fara í.“
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Hveragerði Gömul gróðurhús við götuna Þelamörk í miðjum bænum. Nýrri stöðvar eru í útjaðri bæjarins.
Gildi gömlu gróður-
húsanna verði metið
 Menningarminjar í Hveragerði  Blómabær er breyttur
Njörður
Sigurðsson