Fréttablaðið - 18.10.2018, Qupperneq 41

Intersteel rennihurðabraut
svört (Barnyard)
Fyrir rennihurð allt að 100 kg.
Stílhrein og auðveld í uppsetningu.
Braut fest á vegg.
Fyrir hurðarbreidd allt að 1000mm.
Hægt er að fá framlengingar
í 45 cm og 90cm.
Verð :
22.200 m/vsk.
VIÐ SJÁUM UM BRÚÐKAUPIÐ
ÞÚ ÞARFT BARA AÐ SEGJA JÁ!
Við leigjum og seljum
Tjöld, borð og stóla, uppblásna sófa, hljóðkerfi, ljósakerfi,
skjávarpa og sýningartjöld, confetti sprengjur.
Sláðu á þráðinn ef eitthvað af þessu er að vefjast fyrir þér.
Það eina sem þú þarft að gera er að skemmta þér.
www.exton.is
EXTON AKUREYRI
S: 575-4660
AKUREYRI@EXTON.IS
EXTON REYKJAVÍK
S: 575-4600
EXTON@EXTON.IS
Flísabúðin
Stórhöfða 21 | s: 545 5500 | flis.is
Finndu okkur
á facebook
Gæði og g
læsileiki e
ndalaust ú
rval af há
gæða flísu
m
30
ára
2018
Epli og appelsínur eru hvort tveggja matvörur og hnöttóttar á að líta. Það er líka hið eina sem
þær eiga sameiginlegt. Við frekari
samanburð yrði frekar fjallað um það
sem ólíkt er með þessum vörum. Líf-
eyrissjóður opinberra starfsmanna
í Nevadaríki í Bandaríkjunum og
íslenska lífeyrissjóðakerfið eiga ýmis-
legt sameiginlegt en við samanburð
verður líka að halda til haga öllu því
sem ekki er þar sambærilegt í rekstri
og starfsemi. Sé þess ekki gætt er stutt í
að bera saman epli og appelsínur, jafn-
vel epli og ástarpunga. Gagnlegt hefði
nú verið og fagnaðarefni ef RÚV hefði
sett sér markmið um innlegg í upp-
lýsta umræðu með því að senda teymi
á vegum þáttarins Kveiks alla leið til
Nevada til að kanna starfsemi þessa
lífeyrissjóðs og birta niðurstöður skil-
merkilega. Því miður var það ekki svo.
Að okkur læðist sú tilfinning að
meiningin hafi frekar verið sú að
tína til punkta við hæfi og skapa þá
ímynd að einn maður ræki í dag-
vinnu lífeyrissjóð á stærð við allt
íslenska lífeyrissjóðakerfið og ávaxt-
aði iðgjöldin miklu betur, fyrir brota-
brot af rekstrar kostnaði okkar sjóða.
Svo einfalt er nú málið ekki þegar að
er gáð. Þarf ekki annað en að glugga í
ársskýrslu sjóðsins og bera saman við
gögn um íslenska kerfið. Það gerðum
við og sama hefði teymi Kveiks betur
gert. Einföld „rannsókn“ okkar á
aðgengilegum gögnum leiðir margt
áhugavert í ljós:
l Hrein eign Nevadasjóðsins nam um
4.400 milljörðum króna í lok árs
2017 en hrein eign íslenska kerfis-
ins nam þá um 4.000 milljörðum
króna. Um 60% eigna sjóðsins eru
í hlutabréfum, 30% í skuldabréfum
og annað í fasteignum og framtaks-
fjárfestingum.
l Starfsmenn bandaríska sjóðsins
eru alls 78, þar af er einn (Steve
Edmundson, viðmælandi RÚV) titl-
aður forstöðumaður eignastýringar
(investment officer).
l Tólf ráðgjafarfyrirtæki koma að fjár-
festingarákvörðunum og bein fjár-
festingargjöld sjóðsins námu um
5,5 milljörðum íslenskra króna árið
2017, sem er miklu hærra en gerist
og gengur í íslenska kerfinu.
l Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður
bandaríska sjóðsins er um einn
sjötti hluti af því sem gerist í íslenska
kerfinu. Sá bandaríski er einfaldlega
lífeyrissjóður sem tekur við iðgjöld-
um, ávaxtar þau og greiðir út lífeyri
en hefur ekki til viðbótar á sinni
könnu fjölmörg verkefni íslenska
kerfisins:
l Hann rekur hvorki séreignardeildir
né millifærir iðgjöld inn á lán.
l Hann lánar ekki sjóðfélögum.
l Launagreiðendur eru fáir opin-
berir aðilar og því hverfandi umsýsla
vegna innheimtu.
l Örorkubyrðin er sáralítil og hverf-
andi umsýsla þar. Engin ákvæði
eru um að flýta eða seinka lífeyris-
greiðslum, sem kallar á umtalsverða
umsýslu.
l Engin innheimta fyrir endurhæf-
ingarsjóð.
l Ekki er að sjá af ársskýrslu sjóðsins
að bandarískir lífeyrissjóðir ríkis-
starfsmanna greiði fyrir fjármála-
eftirlit þar í landi. Fjármálakerfið
á Íslandi borgar hins vegar rekstur
Fjármálaeftirlitsins og sá kostnaður
nemur 4-5% af rekstrarkostnaði líf-
eyrissjóða.
Afkoma sjóðsins hefur verið með
ágætum undanfarin ár en þrátt fyrir
það vekur tryggingafræðileg staða
hans óneitanlega athygli í ljósi krafna
sem gerðar eru til íslenskra lífeyris-
sjóða um að eignir standi undir líf-
eyrisskuldbindingum. Þannig var halli
upp á 13,3 milljarða Bandaríkjadala á
Nevadasjóðnum fjárhagsárið 2017 eða
sem nemur rúmlega fjórðungi skuld-
bindinga. Stjórnendur hans gera ráð
fyrir að vöxtur eigna og skuldbindinga
verði 4,75% umfram verðlagsbreyting-
ar, sem þeir gefa sér að verði 2,75%. Því
er miðað við 7,5% ávöxtunarkröfu en
sé hún lækkuð í 6,5% færi hallinn í lið-
lega 20 milljarða dala eða sem svarar
til nær 40% af skuldbindingum!
Á Íslandi mælir laga- og regluverk
fyrir um hvernig brugðist skuli við
þegar eignir standa ekki undir skuld-
bindingum lífeyrissjóða. Það hefði
verið fróðlegt að fá svör í Nevada við
því hvort til standi að bregðast á ein-
hvern hátt við og þá hvernig. Viðmæl-
andi Kveiks hefur þarna verk að vinna
en það passaði sýnilega ekki í þá mynd
sem dregin var upp og ætlunin var að
draga upp í þættinum.
Vinnubrögðin eru RÚV hvorki til
sóma né álitsauka. Ekki er til of mikils
mælst að vandað sé til verka í þætti
sem vill láta taka sig alvarlega og kenn-
ir sig við „rannsóknarblaðamennsku“.
Epli og ástarpungar
Guðrún
Hafsteinsdóttir
stjórnarformað-
ur Landssam-
taka lífeyrissjóða
Gylfi Jónasson
framkvæmda-
stjóri Festu
lífeyrissjóðs
S k o ð u n ∙ F R É T T A B L A ð i ð 25F i M M T u D A G u R 1 8 . o k T ó B e R 2 0 1 8
1
8
-1
0
-2
0
1
8

0
4
:4
4
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
1
B
-6
D
1
4
2
1
1
B
-6
B
D
8
2
1
1
B
-6
A
9
C
2
1
1
B
-6
9
6
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
0
6
4
s
_
1
7
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K