Breiðfirðingur - 01.04.2001, Page 29

SÝSLUMENN Á SNÆFELLSNESI
27
steinsson læknir í Stykkishólmi 1896 og samkvæmt sóknar-
mannatali bjó hann þá í „Læknishúsi". Að því gefnu að átt sé
við sama „Læknishúsið“ hef ég það nú fyrir satt að Davíð
Scheving Thorsteinsson hafi byggt húsið þó að veðmálabækur
nefni fyrst nafn Guðmundar Guðmundssonar.
III
I sýslumannatali því, er fylgir samantektinni, segir að Greges
Knudsson Bang hafi verið sýslumaður í Snæfellsnessýslu frá
1650 til 1656. Þegar Kristjana Kristinsdóttir var að vinna að
ritgerð sinni „Um konur í íslenskum lénsreikningum 1645-1648“,
sem birtast mun í ritinu „Kvennaslóðir“, sá hún lénsreikninga
frá 1647 og 1648 þar sem Greges Knudsson Bang skilar af sér
afgjöldum vegna Arnarstapaumboðs og Snæfellsnessýslu. Hér
eru því komin veruleg líkindi fyrir því að Greges Knudsson
Bang hafi fengið sýsluna fyrir 1650 þó annað megi ráða af
Sýslumannaæfum Boga Benediktssonar.
IV
Hér á eftir fer samantektin:
Upphaf embœtta sýslumanna og sýslna
Það er ekki tvímælalaust hvenær telja eigi embætti sýslu-
manna stofnuð. Hvort tveggja hefur verið sagt að eftir 1268
hafi Islandi verið stýrt af sýslumönnum konungs og að em-
bætti sýslumanna hafi verið stofnað 1271 með lögfestingu
þingfararbálks Jámsíðu.
Á miðöldum merkti sýsla það landsvæði sem embættismað-
ur hafði til yfirsóknar. Stærð og mörk sýslna voru á þeim tíma
mjög á reiki. Eftir lok miðalda verða sýslur að föstum land-
fræðilegum stjórnsýslueiningum.
í Jónsbók, sem lögtekin var á íslandi 1281, er landinu skipt
niður í þing, sem í stórum dráttum samsvara vorþinghám þjóð-