Breiðfirðingur - 01.04.2001, Blaðsíða 102

100
BREIÐFIRÐINGUR
menntun kennara; en á báðum þessum sviðum voru stigin
merkileg skref á alþingi 1907 með setningu laga um fræðslu
bama og laga um kennaraskóla. Jón var aðstoðarmaður og
ráðunautur stjómarráðsins við meðferð fræðslumála frá því í
ársbyrjun 1906 og við gildistöku fræðslulaganna 1. júní 1908
tók hann við nýju embætti sem stofnað var til með lögunum,
embætti umsjónarmanns fræðslumálanna, en embættisheitinu
„umsjónarmaður“ var síðar breytt í „fræðslumálastjóri“.
Með fræðslulögunum var barnafræðsla í landinu færð í fast-
ari skorður en áður hafði verið, þó að vissulega hefði henni
víða verið talsvert sinnt um nokkurt árabil á undan. En eini
lagagrundvöllurinn var tilskipun frá 1790, þar sem lestrar-
kunnátta og kristindómsþekking voru gerð að skilyrði fyrir
fermingu, og viðbótarlög frá 1880 þar sem prestum var gert að
skyldu að sjá um að böm lærðu einnig að skrifa og reikna.
Heimilin áttu að sjá um að uppfylla þessar kröfur en prestar að
hafa eftirlit með framkvæmdinni. En þegar kunnáttu í skrift og
reikningi var bætt við fyrri kröfurnar kom fljótlega í ljós að
mörg heimili voru ekki fær um að veita þá tilsögn sem ætlast
var til, og byrjandi þjóðfélagsbreytingar, einkum vaxandi þétt-
býlismyndun og fólksfækkun í sveitum, bættu ekki úr skák.