Ljósmæðrablaðið - 01.06.2013, Blaðsíða 20

20 Ljósmæðrablaðið - júní 2013
(Gaskin, 2003). Ekki langaði mig allavega að
liggja ein með hríðar og reyna að komast í
gegnum þær með öðrum fæðandi konum. Nei
takk, ekki mjög spennandi. Ég fékk heldur
ekkert svigrúm til þess að hreyfa mig, heldur
þurfti að liggja í rúminu og bíða eftir að þessu
myndi ljúka.
Ég fór mjög fljótt að finna verulega til,
kannski að taugarnar hafi spilað þar stórt hlut-
verk líka. Ég þurfti að bíða svolítið eftir deyf-
ingunni og var orðin pínulítið örvæntingafull
en þvílíkur munur að fá svo deyfinguna. Ég lá
þarna og sá hríðarnar ganga yfir mig í bylgjum
en fann ekki neitt, þvílík sæla. Ég lokaði
augunum og reyndi að útiloka umhverfið.
Læknir kom inn með jöfnu millibili til að
athuga útvíkkun, byrjaði á mér og fór svo á
línuna. Ég vona bara að hann hafi skipt um
hanska á milli, allavega var ég mjög fegin að
vera í fyrsta rúminu. Útvíkkunin gekk mjög vel
hjá mér og um hádegi var henni lokið. Þá var
slökkt á dreypinu og ég fór fljótlega að finna
mikið fyrir hríðunum, en ég var í raun þakklát
fyrir það því ég var svo hrædd um að finna ekki
fyrir rembingnum og vita ekki hvenær ég ætti
að rembast. Nú var semsagt 1. stigi lokið og
þá átti að færa mig yfir á fæðingarstofu. Þá var
kallað á flutningsmann, sem kom og þjösnaði
rúminu með mér innanborðs á milli stofa. Ég
hélt að ég yrði ekki eldri, það er mjög vont að
vera í hríðum og vera í rúmi sem slæst á milli
veggja. Verkirnir mögnuðust upp í hvert sinn
sem hann rak rúmið í.
Ég komst svo inn á fæðingarstofu og þar
var mér vippað upp í fæðingarstól, fæturnir
settir í stoðir og reyrðir niður á þremur stöðum.
Síðan fór önnur ljósmóðirin bak við mig og ýtti
fast á axlirnar á mér til að koma mér neðar í
stólinn. Ég man að ég hugsaði aðeins um þetta,
að þetta gæti nú varla átt að vera svona, en svo
var ég bara á fullu í rembingi þannig að ég
hafði engan tíma til þess. Eina sem ég vildi á
þessum tímapunkti var að fá manninn minn,
hann hafði komið mér í gegnum fyrri fæðingar
og ég var handviss um að ég kæmist ekki í
gegnum þetta án hans. Ljósurnar, sem voru
tvær með mér, reyndu að skilja hvað ég væri að
segja, en skildu mig ekki og ég skildi þær ekki.
Spænskan var fokin út í veður og vind og ég
gat ekki einu sinni tjáð mig á ensku, verkirnir
tóku einhvern veginn allt yfir og ég bara garg-
aði á íslensku: „Náið í manninn minn.‟ Hann
var aftur á móti að taka á móti eldri börnunum
okkar niðri í anddyri og því náðist ekkert
í hann. Það var örugglega ákveðið að gera
undantekningu á reglunni og leyfa honum að
koma inn vegna óhemjugangsins í mér. Hann
var því klæddur upp eins og hann væri að fara
í opna skurðaðgerð, þegar hann loksins fannst,
og hleypt inn á fæðingarstofu til mín þegar
barnið var að renna út, mikil hjálp í honum.
Sem betur fór gekk fæðingin mjög vel og litli
drengurinn okkar fæddist fljótt og örugglega,
enda fjögur systkin búin að ryðja veginn fyrir
hann. Ég rifnaði ekki neitt og hann var mjög
sprækur. Ég veit ekkert hvað hann fékk í apgar
en ég veit að hann var sprækur og hress frá
fyrstu mínútu. Ég fékk hann strax í fangið og
pabbinn kom á sömu mínútu þannig að lífið
varð aftur gott.
Ljósmæðurnar áttu ekki til orð yfir þessum
stóra strák, hann var 3.870 gr og 51 cm sem
okkur á Íslandi finnst kannski ekki svo stórt
en þarna var hann stór. Það var búið að segja
börnunum okkar að þau væru búin að eignast
bróður og að hann væri mjög stór. Þau greyin
áttu von á einhverjum risa en svo var hann bara
pínu pons þegar þau sáu hann. Mér var fljót-
lega ekið inn á sömu stofu og ég hafði verið
á daginn áður. Ég varð svolítið hissa, engin
sængurlega, hvar eru allar hinar konurnar? Það
virtist sem allar konur lægju bara saman, hvort
sem þær væru að eignast barn eða í aðgerð,
skrýtið. Fjölskylda mín var hjá mér megnið af
deginum en svo fór maðurinn minn heim með
krakkana og ég var ein eftir með litla kút. Þá
tók hann upp á því að gráta voða mikið og ég
fann að konan við hliðina á mér var ekki alveg
að höndla það, enda nýkomin úr aðgerð greyið.
Hún fór að skipta sér af mér, segja mér hvernig
ég ætti að hugsa um barnið og ég var sko ekki
ánægð með það. Þegar hann loksins róaðist,
ætlaði ég að leggja mig. Ég lagðist niður en
fann þá fyrir köfnunartilfinningu, fann að hjart-
slátturinn varð mjög óreglulegur og hraður, mér
leið mjög illa. Ég kallaði á hjúkrunarfræðing
sem mældi blóðþrýsting sem var kominn upp
úr öllu valdi og mikil hjartsláttaróregla. Þá var
tekið EKG, farið með mig í lungnamynd og
teknar blóðprufur. Þau héldu fyrst að ég væri
að fá hjartaáfall en sem betur fór komu allar
prufur vel út. Þetta var svo útskýrt sem tauga-
áfall eftir fæðingu, sem ég varð aldrei neitt
hissa á. Þegar ég fór að slaka á eftir fæðinguna
og fara yfir hana í huganum, þá var þetta allt
annað en eðlilegt og í rauninni eðlilegt fram-
hald að ég fengi smá áfall eftir þetta allt saman.
Ég lá sængurlegu í tvo daga, sem var tveimur
dögum of mikið, því ég var alltaf inn á þessari
subbulegu stofu með litla hvítvoðunginn minn
og nýjum og nýjum konum, því þær stoppuðu
stutt við, það voru fjórar konur sem runnu í
gegn á meðan ég var þarna. Drengurinn minn
grenjaði þó nokkuð á spítalanum, eflaust að
kvarta undan þessu öllu saman Sængurlegan
var því engin hvíld og ég var mjög fegin þegar
ég komst heim í mitt umhverfi og með fjöl-
skyldunni. Brjóstagjöfin fór seint af stað og
mér var ekkert hjálpað með hana upp á spítala.
Mjólkin kom ekki í brjóstin fyrr en á fimmta
degi og þá fékk ég svakalega stálma sem ég
ætlaði aldrei að ráða við. Ég man hvað ég var
ein, enginn til að aðstoða, ég hringdi í mömmu
til að leita eftir hjálp en það var svo sem lítið
sem hún gat gert í gegnum síma. Á þessum
þremur árum sem ég var búin að búa á Spáni
hafði ég aldrei áður fundið fyrir heimþrá, en
núna vantaði mig mömmu og alla heima á
Íslandi, allan þann stuðning sem nýbakaðar
mæður þurfa á að halda.
Það var engin heimaþjónusta og engin
ungbarnavernd fyrr en hann var orðinn sex
vikna, þá fórum við í fyrstu sprautuna. Fram
að því fór ég út í apótek til að fylgjast með því
hvort hann væri að þyngjast. Ég var heppin að
apótekið var í sömu húsalengju og við bjuggum
við og veðrið gott, þannig að ég gat bara hlaupið
með hann í teppi til vigtunar. Hann léttist náttúr-
lega fyrstu dagana því ég fékk mjólkina seint
en hann tók fljótt og vel við sér þegar hann
fékk loks næringu. Við vorum ótrúlega lánsöm
að hann var heilbrigður og að ekkert alvarlegt
skyldi koma uppá fyrstu dagana og vikurnar
með hann, því eftirlitið var ekkert.
Það er erfið reynsla að eignast barn í
umhverfi sem maður þekkir ekki. Í mínu tilfelli
var eins og ég færi aftur í tímann, því þetta var
eitthvað svo gamaldags og framandi reynsla.
En í dag er ég þakklát fyrir þessa reynslu,
ljósmæðurnar sem tóku á móti hjá mér voru
ágætar, hjálpuðu mér í gegnum þetta þó svo
að tungumálið hafi verið vandamál. Þær hefðu
mátt leggja sig meira fram við að útskýra
hlutina fyrir mér áður en þær framkvæmdu þá.
Því lét ég mig bara í þeirra hendur, gafst upp
á að hafa skoðun á hlutunum því mér fannst
enginn skilja mig og ég var mjög hrædd. Þetta
sýnir mér bara sem tilvonandi ljósmóðir hvað
það skiptir miklu máli að nálgast erlendar
konur rétt, vita eitthvað um þeirra hagi og
reyna að mæta þeim þar sem þær eru, ekki
bara út frá stofnuninni eins og ég varð fyrir.
Rétturinn til upplýsinga er hluti af grundvallar-
réttindum sjúklinga hér á landi samkvæmt
5. gr. laga um réttindi sjúklinga en þar segir:
„Eigi í hlut sjúklingur sem ekki talar íslensku
eða notar táknmál skal honum tryggð túlkun á
upplýsingum samkvæmt þessari grein.“ (Lög
um réttindi sjúklinga nr. 74/1997). Jafnframt
er eitt markmið í framkvæmdaáætlun Alþingis
um málefni innflytjenda frá 2008 að tungu-
málaerfiðleikar eigi ekki að hindra að upplýs-
ingar berist milli einstaklinga og heilbrigðis-
starfsmanns (Alþingi, e.d.).
Eflaust var farið eftir verklagsreglum í
minni fæðingu, nema þær voru bara svo ólíkar
því sem ég þekkti, minni menningu. Enda
fannst spænsku vinkonu minni ekkert skrýtið
við þetta þar sem þetta var hennar heimur og
hennar menning, svona var þetta bara gert. Í
hugmyndafræði og siðareglum ljósmæðra á
Íslandi er miðað að því að ljósmæður virði
sjónarmið ólíkra menningarheima, kynni sér
viðhorf og menningu fólks og veiti þjónustu
í samræmi við það (LMFÍ, e.d.). Ég veit ekki
hvernig þessu er háttað á Spáni og eflaust eru
margir spítalar með betri aðbúnað og þjónustu
en sá sem ég fæddi á, en ég tel þetta afar mikil-
vægt umhugsunarefni fyrir okkur hér á landi að
standa okkur vel í þjónustu okkar við erlendar
konur í fæðingu.
Heimildir
Alþingi. (e.d.) „Þingsályktun um framkvæmdaáætlun í
málefnum innfl ytjenda“. Sótt 17. apríl 2013 af: http://
www.althingi.is/altext/135/s/0836.html.
Gaskin, I.M. (2003). Ina May´s guide to CHILDBIRTH.
New York: Bantam Dell.
Ljósmæðrafélag Íslands. (e.d.). „Hugmyndafræði og
stefnumótun. Ljósmæðrafélag Íslands“, Sótt 17.
apríl 2013 af: http://ljosmaedrafelag.webmaster.is/
Assets/%C3%9Atg%C3%A1fa/lmfi stefnumotun.pdf.
Lög um réttindi sjúklinga, nr. 74/1997.