Fréttablaðið - 02.02.2019, Blaðsíða 28

Fígúrur í landslagi er verk eftir Ragnar Kjartansson sem sýnt er í i8. Lista-maðurinn gerði verkið upphaflega fyrir Heil-brigðisvísindasvið Kaup-
mannahafnarháskóla og var verkið
vígt þar 29. janúar og sýningin í i8 var
opnuð 31. janúar.
„Þetta er eitt verk og sjö verk,
svona eins og Harry Potter bæk-
urnar. Á sýningunni eru sjö vídeó
án hljóðs, hvert um sig sólarhrings
langt, af fólki í læknasloppum sem
gengur fram og til baka í epísku
landslagi,“ segir Ragnar. „Hug-
myndin var að gera verk sem væri
eins konar tilvitnun í veggmyndir,
eins og myndir Diego Rivera í Banda-
ríkjunum og í sósíalískar áróðurs-
lágmyndir í Sovétríkjunum. Þetta
er leikur að málverkinu og kvik-
myndinni og hugmyndinni um fólk
í vísindasloppum sem tákn framfara
og hreinleika. Þetta fólk er í epísku
landslagi en það er ekki að gera neitt
annað en að ganga fram og til baka.
Þetta er því fremur melankólískt.“
Landslagið í vídeóinu er málað
af Ragnari og hópi leiktjaldamálara
sem hann vinnur mikið með, en
þeir eru frá Lettlandi, Þýskalandi og
Austurríki. Leikararnir í vídeóinu eru
af fjölmörgum þjóðernum og lang-
flestir búsettir hér á landi. Alls koma
um 60 manns fyrir í verkinu. Upp-
tökur tóku um tvær vikur og fóru
fram í kvikmyndaverinu í Gufunesi.
„Verkið lítur út fyrir að vera einfalt
en tæknilega var það skrímsli,“ segir
Ragnar.
Þar sem vídeóið er af fólki í nátt-
úrunni er listamaðurinn spurður
um hugmyndir sínar um manninn í
náttúrunni. „Ég hef rómantískar hug-
myndir um manninn í náttúrunni.
Svolítið fastur í einhverri 19. aldar
hugmynd. Þegar ég sé stórkostlega
íslenska náttúru tengi ég hana við
sagnir og menningu, frekar en að
náttúran standi fyrir sjálfri sér,“ segir
Ragnar.
Hefurðu áhyggjur af því að maður-
inn sé að eyða náttúrunni?
„Að sjálfsögðu.“
List frá djöflinum
Er pólitískur boðskapur í list þinni?
„Sem borgari er ég mjög pólitískur
maður en ég passa mig á því að listin
mín sé hál sem áll. Mér finnst mikil-
vægt að listin komi frá djöflinum, að
fólk viti ekki alveg hvað hún tákni.
Ég lifi mjög eftir því sem Oscar Wilde
skrifaði í myrkviðum fangelsisins
í Reading, að í listinni skipti góður
ásetningur ekki nokkru máli. Hann
sagði þetta ekki af hnyttni inni í
hlýrri stofu heldur í fangaklefa þar
sem hann var í tvö ár.“
Þú ert örugglega oft beðinn um að
túlka list þína. Leiðist þér það?
„Nei, mér leiðist það ekki. En
sjálfur skil ég ekki list mína, sem er
mikilvægt því ef ég skildi verk mín til
hlítar þá þætti mér þau ekki spenn-
andi. Eins og Bjarni vinur minn segir:
Ef konseptið er gott er þá ekki alveg
óþarfi að framkvæma það?“
Í list þinni ertu mikið fyrir svið-
setningar, eru það áhrif frá leikhúsi?
„Ég hef mjög mikinn áhuga á svið-
setningum. Ég er alinn upp í leikhúsi,
lifi mikið í leikhúsi og hef unnið fyrir
leikhús, en samt aldrei á forsendum
leikhússins sjálfs. Ég er alltaf að átta
mig betur á því að ég er enginn leik-
húsmaður. Ég er myndlistarmaður út
í gegn. Ég held að ég hafi sem barn
óvart misskilið leikhúsið, skilið það
frá upphafi út frá myndlistarlegum
forsendum. Leikhúsfólk talar mikið
um að það sé að spegla samfélagið.
Ég hef engan áhuga á að spegla sam-
félagið, ég er bara eitthvað að djóka.“
Ertu fagurkeri?
„Já, já. Ég er algjör fagurkeri. Allir
listamenn fást við fegurðina. Ég get
ekki nefnt einn einasta sem gerir það
ekki.“
Endurtekningin er griðastaður
Það er óhætt að segja að Ragnari hafi
vegnað vel í list sinni en verk hans
hafa verið sýnd á virtustu söfnum
og myndlistarhátíðum heims. Hann
er spurður hverju hann þakki þessa
velgengni. „Örugglega öllu því gagn-
rýna fólki sem er í kringum mig,“
segir hann og bætir við: „Skýringin á
velgengninni er sennilega sambland
af leikgleði, vanmætti og sjálfshatri.“
Hefurðu mikla ástríðu fyrir því sem
þú ert að gera?
„Ég veit það ekki vegna þess að
vinna er svo samofin sjálfsmynd
minni. Ég geri bara það sem ég geri
en þótt ég sé að gera eitthvað gríðar-
lega skemmtilegt þá hlakka ég alltaf
til kaffipásunnar. Ég er ekki týpan
sem sleppir henni.“
Starfs síns vegna er hann mikið á
ferðalögum, en býr í miðbæ Reykja-
víkur. „Ég er nánast eins og flug-
þjónn, á stöðugum ferðalögum og
vinn mikið erlendis. Reykjavík er
vel staðsett, mitt á milli Moskvu og
Washington, eins og segir í laginu. Ég
hef alltaf unnið út frá íslensku lista-
senunni. Hvert sem maður kemur þá
er allt voða mikið eins, það er hvergi
mjög gaman og hvergi mjög leiðin-
legt.“
Eru einhver viðfangsefni sem eru
þér hugleiknari en önnur?
„Ég veð mikið úr einu í annað. Það
má örugglega sjá rauðan þráð í gegn-
um verk mín en ég held samt að allir
listamenn séu að gera sama verkið
aftur og aftur. Það á örugglega við
um mig eins og aðra. Nýjasta verkið
er alltaf einhvers konar snerting við
verkið sem var á undan.
Ég vinn mjög mikið með endur-
tekningu og tíma en það er miklu
meira í forminu heldur en að um sé
að ræða heimspekilegar pælingar
um endurtekninguna. Mér finnst
endurtekningin svo ofur sjálfsagt
fyrirbæri í lífi okkar.“
Finnst þér hún hvorki þreytandi né
leiðinleg?
„Jú, algjörlega. En þegar ég bý til
verk þar sem ég er að endurtaka
eitthvað þá er ég um leið að skapa
öryggi. Endurtekningin er einhvers
konar griðastaður. Við lifum öll í
endurtekningunni.“
Næst á dagskrá hjá Ragnari er
nýtt vídeóverk sem verður frumsýnt
erlendis í vor, hvar segist hann ekki
mega segja að þessu sinni. Yfirlits-
sýning á verkum hans verður síðan
í Stuttgart í júlí.
Sjálfur skil ég
ekki list mína
Ragnar Kjartansson sýnir í i8 verk sem hann segir vera bæði eitt
verk og sjö verk, eins og Harry Potter bækurnar. Hann segir mikil-
vægt að listin komi frá djöflinum og vill ekki spegla samfélagið.
Ég er algjör fagurkeri, segir Ragnar Kjartansson sem sést hér fyrir framan verk sitt Fígúrur í landslagi. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Fígúrur í landslagi. Birt með leyfi listamannsins, Luhring Augustine og i8.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrun@frettabladid.is
SEM BORGARI ER ÉG MJÖG
PÓLITÍSKUR MAÐUR EN ÉG
PASSA MIG Á ÞVÍ AÐ LISTIN
MÍN SÉ HÁL SEM ÁLL. MÉR
FINNST MIKILVÆGT AÐ
LISTIN KOMI FRÁ DJÖFL-
INUM, AÐ FÓLK VITI EKKI
ALVEG HVAÐ HÚN TÁKNI.
2 . F E B R Ú A R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R28 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
0
2
-0
2
-2
0
1
9

0
4
:2
2
F
B
1
1
2
s
_
P
0
9
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
8
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
2
3
8
-C
1
3
8
2
2
3
8
-B
F
F
C
2
2
3
8
-B
E
C
0
2
2
3
8
-B
D
8
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
1
1
2
s
_
1
_
2
_
2
0
1
9
C
M
Y
K