Morgunblaðið - 18.10.2018, Qupperneq 47

UMRÆÐAN 47
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 2018
POTTAR OG PÖNNUR
Fagmaðurinn velur AMT en þú?
Þýsk hágæðavara
Progastro | Ögurhvarfi 2, Kópavogi | Sími 540 3550
progastro.is | Opið alla virka daga kl. 9–17.
Allir velkomnir einstaklingar og fyrirtæki
Vefverslunokkarprogastro.iser alltaf opin!
Allt fyrir eldhúsið
Í gamalli en góðri
bók, sem er reyndar
margar bækur saman-
komnar í einni, stund-
um kölluð bók bók-
anna, er að finna
óendanlega upp-
sprettu góðra gilda og
hugmynda, vonar og
kærleika, lífs, ljóss og
friðar.
Þar hvetur höf-
undur og fullkomnari
lífsins okkur meðal annars til að
elska náungann eins og okkur sjálf.
Elska án skilyrða eða fordóma og
koma náunganum til hjálpar eftir
fremsta megni. Vera brennandi af
fórnandi kærleika sem hlúir að, um-
vefur og hjúkrar, skiptir sköpum og
bjargar.
En til þess verðum við líka að vera
sjálfselsk. Já, ég sagði sjálfselsk.
Ekki sjálfhverf eða sjálfmiðuð, sjálf-
umglöð, sérhlífin eða eigingjörn. Það
er allt annað mál. Heldur að taka
okkur í sátt og elska og virða okkur
sjálf eins og við erum svo við höfum
krafta, burði og anda til að átta okk-
ur á hæfileikum okkar og köllun til
að hjálpa öðrum og vera til bless-
unar.
Við þurfum að hvílast og nærast.
Það er gömul saga og ný. Huga að
líkama, sál og anda án þess að gera
það að öfgum, svo við höfum eitthvað
fram að færa og gefa.
Það er nefnilega þannig að þeir
sem elska sjálfan sig geta elskað
aðra. Þeir hins vegar sem eru sjálf-
hverfir þeir eru eigingjarnir og miða
allt út frá sjálfum sér og eigin þörf-
um án þess að taka tillit til annarra
eða eins eða neins. Eru með sjálfan
sig á heilanum og miða allt og allar
þarfir út frá eigin hagsmunum. Slík-
ir hafa ekkert að gefa og engu að
miðla og er hvorki hægt að notast
við að byggja upp samfélag eða að
koma náunganum til hjálpar.
Hugsum hlýlega til okkar
Hættum að reyna að tikka alltaf
stöðugt í öll boxin og hættum að
reyna að vera alltaf allt í öllu alls
staðar. Vinna minna og eiga minna
en elska þeim mun meira. Hugsum
hlýlega til okkar og hugum að sjálf-
um okkur. Leitumst við að læra að
meta okkur sjálf og virða svo við
komum auga á styrk-
leikana og göngumst
við vanmættinum.
Leggjum rækt við ræt-
urnar og hjartað. Verj-
um sem mestum tíma
með fjölskyldu og nán-
ustu vinum og njótum
þess að upplifa saman
jafnframt því að gefa
kost á okkur í sjálf-
boða-, hugsjóna- og
hjálparstörf og leitast
þannig við að sjá okkur
sjálf, náungann og um-
hverfið í auðmýkt og með hjartanu.
Stöldrum við og njótum náttúr-
unnar, íhugum og biðjum. Þannig
söfnum við okkur saman og kjörnum
okkur. Þannig snertir núið eilífðina.
Þannig upplifum við og finnum að
við erum partur af einhverju stærra
og meira, hærra, víðara og dýpra.
Þannig styrkjumst við í auðmýktinni
og einlægninni.
Biðjum þess að við berum ávöxt
Guði til dýrðar, samferðafólki okkar
til blessunar og sjálfum okkur til
heilla.
Því að í Guðs augum ert þú ekki
eitthvað sem var og alls ekki eitt-
hvað sem aldrei varð eitthvað. Held-
ur ert þú í hans augum eilífðar-
verðmæti sem eru og munu verða.
Þú ert elskaður/elskuð af Guði
fölskvalausri og skilyrðislausri ást.
Hann vill að þú farir vel með þig svo
þú getir látið muna um þig og verið,
jafnvel í veikum mætti, farvegur ást-
ar hans inn í þennan heim.
Elskum okkur sjálf á meðan við
lifum. Og elskum fólkið okkar á með-
an það lifir. Því að þegar fólkið okk-
ar er farið er of seint að sýna því
virðingu og ást svo það fái notið
þess.
Með kærleiks- og friðarkveðju.
Lifi lífið!
Að vera sjálfselskur
Eftir Sigurbjörn
Þorkelsson
Sigurbjörn
Þorkelsson
»Nærum sjálfselsk-
una ásamt því að
rækta það að elska aðra.
Það er ekki sama og að
vera sjálfhverf, sjálf-
miðuð, sjálfumglöð, sér-
hlífin eða eigingjörn.
Höfundur er ljóðskáld og rithöfundur
og aðdáandi lífsins.
Ég hef furðað mig
nokkuð á þeirri her-
ferð sem m.a. heil-
brigðisráðherra virð-
ist vera í gegn
einkarekinni heil-
brigðisstarfsemi.
Markmið heilbrigðis-
ráðherra og annarra
yfirvalda á heilbrigð-
issviði virðist fyrst og
fremst vera að koma
í veg fyrir einkarekstur með öllum
tiltækum ráðum og þá að önnur
markmið, svo sem velferð sjúk-
linga, verði að víkja fyrir þessu
meginmarkmiði.
Að meginstefnu til eru tvær
leiðir til að reka starfsemi, annars
vegar opinber rekstur og hins
vegar einkarekstur. Ef annað
þessara rekstrarforma er útilokað
þá þrengir það einfaldlega þá val-
kosti sem eru í boði til að bjóða
upp á bestu mögulegu þjónustu á
eins hagkvæman hátt og mögulegt
er á hverjum tíma.
Benda má á nýjustu hugmyndir
sem uppi er um að ekki megi reka
heilbrigðisþjónustu í hagnaðar-
skyni en ég á satt best að segja
erfitt með að skilja hvaða máli það
skiptir yfir höfuð að einhver ábati
sé af rekstri, aðalmálið er ríkið
varðar er heildar-
kostnaðurinn og gæði
þjónustunnar. Stað-
reyndin er jafnframt
sú að ef starfsemi er
ekki rekin í hagn-
aðarskyni þá er mikil
tilhneiging til að ráð-
stafa hinum þá óæski-
lega ábata af rekstri í
annað, svo sem í
óarðbærar fjárfest-
ingar, eða þá að al-
mennt aðhald í
rekstri sé ekki við-
haft með fullnægjandi hætti.
Þetta er krónískt vandamál sem
plagar allan opinberan rekstur og
opinberar framkvæmdir, eins og
nýjasti skandallinn hjá borginni
varðandi braggann fræga sýnir
svo glöggt.
Atlaga heilbrigðisyfirvalda að
einkarekstri nú virðist jafnframt
vera verulega vanhugsuð og fyrst
og fremst byggð á pólitískri
„rétthugsun“ en ekki því mark-
miði að hámarka velferð sjúklinga
á eins hagkvæman hátt og mögu-
legt er. Reglulega berast t.d.
fréttir af Landspítalanum þar
sem starfsfólk kvartar undan
miklu álagi og að aðstaðan sé
ekki góð. Lausnin á þessum
vanda spítalans hlýtur að liggja í
augum uppi, þ.e.a.s. að verk-
efnum sé útvistað eins og kostur
er, þannig að spítalinn sjálfur geti
sinnt hlutverki sínu að veita
flókna og erfiða meðferð, sem ann-
arstaðar er ekki í boði. Með því að
leggja á spítalann kvaðir um að
sinna „einfaldari“ verkefnum eins
og hnjáskiptiaðgerðum sem unnt
er að veita annars staðar þá er í
raun einfaldlega verið að grafa
undan getu spítalans til að sinna
flóknari og erfiðari verkefnum.
Annað dæmi sem nefna má eru
þær hugmyndir landlæknis að
leggja af starfsemi Krabbameins-
félagsins og færa skimun undir
opinbera stofnun. Þessar hug-
myndir eru alveg ótrúlegar í ljósi
þess frábæra starfs sem Krabba-
meinsfélagið hefur staðið fyrir ár-
um saman og mikil vanvirðing við
þá starfsemi sem þar fer fram.
Réttara væri að styðja við starf
Krabbameinsfélagsins fremur en
að reyna að grafa undan henni.
Hvað ætli það eigi svo eftir að
kosta ríkið marga milljarða að
færa þessa starfsemi undir opin-
beran rekstur, dæmin sanna að
þeir verða a.m.k. nokkrir, fé sem
betur væri varið í annað.
Eftir Skúla
Sveinsson
Skúli Sveinsson
»Meginmarkmið að
koma í veg fyrir
einkarekstur með öllum
tiltækum ráðum og þá
að önnur markmið, svo
sem velferð sjúklinga,
verði að víkja.
Höfundur er lögmaður.
skuli@logvernd.is
Velferð sjúklinga í öðru sæti