Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.10.2018, Blaðsíða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13.10. 2018
Easy2Clean
Mött veggmálning
sem létt er að þrífa
Síðumúla 22 | Sími 517 0404 | serefni.is
Opið: 8-18 virka daga 10-14 á laugardögum
Svansvottuð
betra fyrir umhverfið, betra fyrir þig
jakkafatajoga.is
ÁNÆGJA EFLING
AFKÖST
VETTVANGUR
Tíu ár eru frá því að ríkisstjórnBretlands sendi út opinberayfirlýsingu þess efnis að Ís-
lendingar væru hryðjuverkaþjóð og
vorum við þar með, í London alla
vega, komin undir sama hatt og Al
Kaeda og Norður-Kórea.
Breska stjórnin þurfti nefnilega
lagalega syllu til að standa á í við-
ureign sinni við íslenska banka að
ógleymdum íslenskum skattgreið-
endum. Og eins og við vitum þá er
allt leyfilegt í stríði við hryðju-
verkamenn.
Ekki var lítið í húfi. Bretar höfðu
umvafið breska viðskiptavini gylli-
boðabankans Icesave og ætluðust
nú til þess að íslenskir skattgreið-
endur borguðu breskum yfirvöldum
fyrir umstangið og þá einnig him-
inháa vexti því ekki þótti nægja að
viðskiptavinum Icesave yrði greitt í
topp heldur ætlaði breska ríkið líka
að fá eitthvað fyrir sinn snúð. Göm-
ul nýlenduríki kunna á þjóðir í
þrengingum.
Breska stjórnin var borubrött
enda höfðu þeir Brown og Darling
allt lögregluveldi kapítalismans á
sinni sveif. AGS stýrði þumalskrúf-
unum og ESB minnti á alvöru máls-
ins með lágraddaðri bakraddasveit.
Við heyrðum hummið alla leið til Ís-
lands frá stjórnarfundum AGS í
Washington. Meira að segja Norð-
urlöndin, að undanskildum Færey-
ingum sællar
minningar, tóku
þátt í ofbeldinu.
En í hverju
skyldi alvara
málsins hafa ver-
ið fólgin? Svarið
er einfalt. Þegar
kapítalisminn
kemst í illleysan-
leg vandræði
með fjármála-
kerfi sitt þá skal
almenningur lát-
inn blæða. Nú síðast fengu Grikkir
að borga þýskum og frönskum
bankabröskurum með afsali á nátt-
úruperlum sínum. Í okkar tilviki
ætluðust Bretar og Hollendingar til
þess að Alþingi, löggjafarstofnun
þjóðarinnar, sæi til þess að samn-
ingur yrði lögfestur um skuldbind-
ingar íslenskra skattborgara til að
standa straum af herkostnaðinum
við Icesave. Og þegar til stóð að
samþykkja þetta í ágúst 2009 með
þeim fyrirvara að Íslendingar færu
ekki í gjaldþrot fyrir vikið, þá var
því hafnað af gömlu nýlenduveldun-
um tveimur. Var nú gerð önnur til-
raun en niðurstaðan af henni fór í
þjóðaratkvæðagreiðslu þar sem
98% þjóðarinnar sögðu nei.
Þetta er í rauninni hið söguleg-
asta við hrunið. Og það vissu eftir-
litsmenn kapítalismans. Það má
nefnilega aldrei leyfa almenningi að
greiða atkvæði um tvennt: milli-
ríkjasamninga og peningamál. Al-
menningur á að halda sig við flug-
velli og hundahald. Meira að segja
samkvæmt tillögum Stjórnlagaráðs
gæti þjóðin ekki krafist atkvæða-
greiðslu um Icesave!
En almenningur gerði engu að
síður kröfu um þjóðaratkvæða-
greiðslu. Og hvers vegna skyldi það
hafa verið? Nú erum við farin að
nálgast gleymda afmælisbarnið,
InDefence-hópinn sem svo kallaði
sig. Það var hann sem setti fram
kröfuna um aðkomu þjóðarinnar.
InDefence-hópurinn, sem saman-
stóð af tugum einstaklinga í upphafi
og að sjálfsögðu kjarnavinnuhópi,
reiddi fram upplýsingar eins og
þær gerast bestar, reyndi með
skipulegum hætti að nálgast bresku
þjóðina, ekki bara stjórnvöldin, og
spurði: Eigum við, fólkið, ekki að
standa saman? Áttatíu og sex þús-
und manns undirrituðu þá beiðni.
Í farabroddi
stóðu Agnar
Helgason, mann-
fræðingur, Davíð
Blöndal, eðlisfræð-
ingur, Ólafur Elías-
son, píanóleikari,
Eiríkur Svavars-
son, hæstaréttar-
lögmaður, Ragnar
Ólafsson, félags-
sálfræðingur, Torfi
Ólafsson, verk-
fræðingur, Sigurð-
ur Hannesson, stærðfræðingur,
Magnús Árni Skúlason, hagfræð-
ingur, Jóhannes Þór Skúlason,
kennari og sagnfræðingur, Helgi
Áss Grétarsson, lögfræðingur, Sig-
mundur Davíð Gunnlaugsson,
stjórnmálamaður, og á þeim tíma
afgerandi í umræðu um skipulags-
mál … og fleiri og fleiri. Þetta var
þverpólitískur hópur fræðimanna,
listamanna, einstaklingar úr ýmsum
geirum þjóðfélagsins. Og aftur
efndi InDefence til undirskrifta-
söfnunar, nú til að krefjast þjóð-
aratkvæðagreiðslu um Icesave-
skuldbindingarnar. Sú undirskrifta-
söfnun gerði forseta lýðveldisins
mögulegt að skjóta málinu til þjóð-
arinnar.
Þetta var afrek.
Margt hefur verið sagt um hrun-
ið og er þó enn margt ósagt. Allt á
sinn tíma.
En þetta er vitað og augljóst: af-
rek InDefence.
Látum InDefence, gleymda af-
mælisbarnið, njóta sannmælis í
söguminni þjóðarinnar.
InDefence:
Gleymda afmælisbarnið
’Margt hefur veriðsagt um hrunið oger þó enn margt ósagt.Allt á sinn tíma. En
þetta er vitað og aug-
ljóst: afrek InDefence.
Látum InDefence,
gleymda afmælisbarn-
ið, njóta sannmælis í
söguminni þjóðarinnar.
Úr ólíkum
áttum
Ögmundur Jónasson
ogmundur@ogmundur.is
Morgunblaðið/RAX
Una Sighvatsdóttir, fulltrúi Ís-
lensku friðargæslunnar hjá Nato,
tísti: „Hnaut um instagram hjá
ferðagrammara sem fór til Norð-
ur-Kóreu og fannst allt svo litríkt
og vinalegt og ekkert stórmál að
þurfa að hneigja sig fyrir styttum af
Kim-feðgum og bara „don’t believe
the lies of Western media“. Er svo
reið að ég get
ekki sofnað.“
Spennusagna-
höfundurinn
Yrsa Sigurð-
ardóttir henti út
spurningu í kos-
mós Twitter í vikunni og tísti: „Létt
verk og löðurmannlegt. Hvað í
fjandanum er „löðurmaður““?
Kollegi Yrsu, rithöfundurinn Lilja
Sigurðardóttir, svaraði: „Starfs-
maður bílaþvottastöðvarinnar
Löðurs?“ Yrsa fékk að lokum það
svar í athugasemd að löðurmenni
væri ræfill eða kraftalítill maður.
Brandarar tengdir bröggum og
dönskum stráum hafa verið fyrir-
ferðarmiklir á samfélagsmiðlunum.
Bragi Valdimar Skúlason,
Baggalútur með meiru, tísti um
vonbrigði sín með gúggli og hvernig
bragginn hefur toppað hans eigið
nafn í sjálfvirkri fyllingu í leitar-
gluggann:
„Það sem fer mest í taugarnar á
mér við þennan fokkvítans bragga
er að hann er farinn að toppa mig í
mínum eigin leitarniðurstöðum.“
Og Birta Björnsdóttir frétta-
kona fór í bakarí og tísti:
„Föstudag-
urinn 12. októ-
ber 2018.
Bakarí á
höfuðborgar-
svæðinu.
Birta: „Ég
ætla að fá hjá þér fjórar kringlur og
fjögur rúnstykki.“
Afgreiðslukona: „Já, borða hér
eða taka með.““
AF NETINU