Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.10.2018, Blaðsíða 31

Sérfræðingar bentu á að með dýfu vikunnar hefðu
sum fyrirtæki af stærri gerðinni lækkað í verði um
fimmtung síðasta misserið eða svo og sum um þriðj-
ung. Þetta væri áberandi í tæknigeiranum.
Spurningin, sem væri á allra vörum væri sú, hvort
hér væri leiðrétting, og þá jafnvel nauðsynleg leið-
rétting sem hægt væri að byggja áframhaldandi vöxt
á, eða hvort vikan nú væri vísun á annað verra.
Sumir spekinganna bentu á þá staðreynd að nú
væri október og sá mánuður væri sérlega varasamur.
Árið 1929 og október þess árs var hvíslað til sögunnar
og sopnar hveljur.
Þá var bent á bakslagið í október 1987 og loks á
október 2008. Því þótt september þess árs væri
stundum dreginn fram vegna bræðranna Lehmans,
þá hafi október samt verið hinn raunverulegi örlaga-
mánuður.
Og eins og áður sagði og væri ágreiningslaust að nú
væri einmitt október. Aðrir bentu þá á að einmitt
vegna atburðanna fyrir 10 árum gætu viðbrögðin nú,
verið óvenjulega snörp með hliðsjón af mikilli um-
ræðunni og sárum minningum. Það gæti aukið dýfuna
að mun og jafnvel umfram allar forsendur. Þetta árið
hefðu trilljónir dollara (sem bréfritari vill ekki vita
hvað er mikið í íslenskum) fokið út í buskann. Það
hlýtur að vera gósentíð í buskanum núna, sagði
fyndni maðurinn, en enginn brosti, sem lýsir alvör-
unni. En annar viðmælandi sagði þá að spyrja mætti
sig hvaðan það sem fauk núna hafi komið. Sú eigna-
aukning hafi ekki síst átt rót í vaxandi væntingum um
batnandi tíð. Þær væntingar stæðu ekki nægjanlega
föstum fótum og því ekki innstæða fyrir hinni miklu
verðmætisaukningu á markaði. Þess vegna væri vafa-
samt að tala um að eitthvað raunverulegt hefði tapast.
Hið rétta væri að það sem ekki hefði í raun verið til
væri ekki lengur til og í því fælist hvorki tap né gróði.
Fyndni maðurinn hefði getað átt gott innskot en stillti
sig.
Efnisleg umræða
um óefnislega þætti
En á Íslandi hafa kannski einhverjir gotið auga til að-
alfunda árin 2004-2008 þar sem gleðin var ósvikin og
kannski það eina sem þá var með öllu ósvikið þar.
Eignagleðin á þessum fundum var gjarnan tendruð
með vísun í óefnislegar eignir sem samrunar og til-
færslur og jafnvel hreint hringl var eldsmaturinn í.
Nafnið, „óefnislegar eignir“ er gott. Ríkisstjórnin í
buskanum, þangað sem allt fýkur, hlýtur að hafa lagt
það til.
Orðið segir að þessi þáttur eignanna sé loft. Úr því
gerðu margir sér mat. Þeir sem bestan aðgang höfðu
gátu þannig fengið lán sem aldrei stóð til að end-
urgreiða. Hver væntir endurgreiðslu þegar veðið er
loft?
Umgengnin um óefnislegar eignir er sögð hafa
lagast verulega og virðingin fyrir þeim minnkað.
Sé það rétt er það fagnaðarefni. En óefnislegar
eignir hafa þó síðan forframast enn meir, því segja má
að þær hafi komið sér upp sinni eigin mynt. Hún
gengur undir ýmsum nöfnum, en bitcoin er hið þekkt-
asta.
Í líðandi viku kallaði hagfræðifrömuður í frægari
kantinum þessa mynt þó „shitcoin“ og er ekki víst að
það hafi hann gert í virðingarskyni.
Í Suður-Ameríku er Venesúela, áður burðugt og
stöndugt, en svo lagði sósíalisminn „líknandi hönd“
yfir landið. Venesúela hefur sína eigin mynt, bolívar,
sem sósíalisminn hefur leikið grátt. Hinn 1. janúar
2008 breyttu byltingarhetjurnar nafni gjaldmiðilsins í
bolívar fuerte og 20. ágúst sl. var nafninu enn breytt
og nú í bólivar soberano. Þurfti þá að borga 100.000
bolívar fuerte fyrir einn bolívar soberano. (Þar sem að
þessar tölur eru tveggja daga gamlar og milljón %
verðbólga er í Venesúela þá kann verð á bolívar fuerte
að hafa breyst.)
Iðulega er birt mynd af bitcoin-peningnum í öllum
helstu fjölmiðlum heims, þótt peningurinn sá hafi
sömu náttúru og ósýnilegi maðurinn sem fann hann
upp og þeir hafi hvorugur sést og því aldrei náðst á
mynd, hvorki einir né saman.
Og þótt nafnið sem þessi hagfræðigúrú gaf bitcoin-
myntinni sé hugsanlega við hæfi, gætu yfirvöld í
Caracas viljað eiga kost á nafninu þegar þeir halda
bolívar upp til skírnar í fjórða sinn.
Staðlaðar fréttir og stuðlaðar
Þegar ljóst varð að Glitnir var að fara fyrir réttum tíu
árum barst vísa um netið og er sú tilkynning um at-
burðina sú sem lengst hefur lifað:
„Hlýði fólk á mína melding:
í morgun laust hér niður elding.
Okkar bíður ógn og gelding.
Undirritað: Lárus Welding.“
Morgunblaðið/Eggert
’
Trump forseti varð ekki betur skilinn
en svo að hann teldi að seðlabankinn
hefði tekið létt brjálæðiskast í umgengni
sinni við stýrivexti.
Bankinn hlýtur, þrátt fyrir þá dembu, að
halda sig við þessa áætlun sem hann hef-
ur þegar birt. Það mundi veikja tiltrú
bankans og efnahagsstjórnar ríkisstjórn-
arinnar kiknaði hann gagnvart slíkri
ádrepu.
13.10. 2018 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31