Ásrún : fylgiblað Fylkis - 30.11.1921, Blaðsíða 12

12
hrynji ofan í hlóðrfnar. Eldiviðurinn sé kol, viður eða góður
mór. Kalk úr skeljum, segir sami höf. vera unnið í Bremen
við Weserfljóts mynni, með því að brenna skeljarnar í haug-
um, en á Hollandi séu bygðir »hringofnar«, eins og áður er
sagt og skeljarnar brendar í þeim.
Ágætt kver um sement, útgefið af N. C. Rom, er, eða var,
hér á bókasafni N. og A. amtsins. Einnig ensk bók eftir Rad-
ford, nefnd *Cement and its Usesí. Verkvísinda ritið »Hutte«
segir ögn frá tilbúningi sements en meir frá notkun þess og
kalks. Segir það ýmsa steina vera tilbúna undir þrýstivélum
úr sandi, blönduðum með 6 til 10% af nýleskjuðu kalki, séu
steinarnir, þannig mótaðir, þurkaðir í svo nefndum þerri-kötl-
um 8—10 kl.stundir við hita. Á líkan hátt, segir ritið, eru
steinar, úr vikursandi eða gosösku, blandaðri við kalk 9 móti
1, búnir til þar í landi; einnig aðrar steintegundir, svo sem
sag-steinar, kork-steinar o. fl., sem eru síðan notaðir í gólf,
stigatröppur, þakhellur o. s. frv. (sjá 686. til 707. bls. 1. bindi
Hútte útg. 1917). En um steinskurð, eða listina að höggva
steina, er lítið sem ekkert í því riti fyrir alþýðu. Eitt hið bezta
r>t sem eg hef séð um steinsmíði erlendis, er samið af Vitru-
vius, rómverskum höfundi, um steinsmiði Rómverja á fyrstu
öld fyrir kristni tímabilið. Sú bók væri meira virði hér á Ís-
landi en heill skápur eða full hylla af skáldsögum og lélegum
kvæðum. Annars eru bækur um steinsmíði annað hvort alt of
»tekniskar< og visindalegar til að henta alþýðu, eða þá afar
dýrar. En það er einmitt bók við alþýðu hæfi, um nýtilegar
steintegundir, steinsmíði og húsabyggingar, sem verkfræðing-
ar, steinsmiðir og skrif-finnar íslands ættu að gefa út á íslenzku.
Að endingu vil eg benda á ofurlitla ritgerð eftir Helga H.
Eiríksson, námufræðing, sem kom út í síðasta hefti Verkfræð-
inga Tímaritsins. Hún er að því leyti eftirtektaverð fyrir alþýðu,
að höf. æskir þess, að sem flestir athugi og reyni burðar-kraft
steintegunda, í sinni sveit eða á sínu landi, og geri grein fyrir
þvi. Pað er orð í tíma talað, og aðferðin, sem hðf. bendir á
mun duga. Eg hef sjálfur notað þá aðferð, að reyna brot-