Fréttablaðið - 27.04.2019, Qupperneq 16

ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Ýmislegt
bendir til
þess, en að
baki fylking-
unni standa
annars vegar
landsþekktir
popúlistar
og hins vegar
gamlar
kempur sem
eygja síðasta
möguleik-
ann á að
kreista
lokageislana
úr sviðsljós-
inu.
Í vikunni birtist frétt í Fréttablaðinu undir fyrir-sögninni „Ílengist í dómsmálum“. Fjallaði hún um að nýr dómsmálaráðherra yrði líklega ekki skipaður
fyrr en eftir að Alþingi fer í sumarfrí. Fréttin lét lítið yfir
sér. Hún fangaði hins vegar eitt stærsta mein stjórnmála
samtímans.
Dómsmálaráðuneytið tilkynnti nýverið að íslensk
stjórnvöld ætluðu að vísa Landsréttarmálinu svokallaða
til yfirdeildar Mannréttindadómstóls Evrópu en í mars
komst Mannréttindadómstóllinn að þeirri niðurstöðu
að ólöglega hefði verið staðið að skipan dómara við
Landsrétt. Í kjölfarið steig Sigríður Andersen til hliðar
sem dómsmálaráðherra og Þórdís Kolbrún Reykfjörð
Gylfadóttir tók við embættinu tímabundið sem hún
sinnir samhliða starfi sínu sem ráðherra ferðamála,
iðnaðar og nýsköpunar.
Í fyrrnefndri frétt kom fram að samkvæmt heimildum
Fréttablaðsins sé líklegasta ástæðan fyrir töf á varan-
legri skipun dómsmálaráðherra sú að verið sé að reyna
að „halda ró“ innan þingflokks Sjálfstæðisflokksins „en
þeir þingmenn sem hafa áhuga á embættinu séu líklegri
til að vera samstarfsfúsir meðan embættinu er óráð-
stafað“. Þar að auki er Sigríður Á. Andersen „sögð mjög
áfram um að setjast aftur í stól dómsmálaráðherra“.
Óvissuástand
Landsréttarmálið veikti tiltrú almennings á dómskerf-
inu. Áfrýjunin til yfirdeildar Mannréttindadómstólsins
framlengir réttaróvissu í landinu. Til hvaða ráðstafana
hyggjast stjórnvöld grípa?
Að því er virðist: Ekki nokkurra. Ingibjörg Þorsteins-
dóttir, formaður Dómarafélagsins, lýsti nýverið yfir
áhyggjum af „því óvissuástandi sem uppi er varðandi
Landsrétt“ og sagðist „sakna þess að sjá ekki frekari
ákvarðanir um það hvað gera skuli nú þegar og til næstu
framtíðar“.
Daginn sem Sigríður Andersen steig til hliðar sem
dómsmálaráðherra veitti Bjarni Benediktsson, fjár-
málaráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins,
fjölmiðlum viðtal. Hann sagði dóm Mannréttindadóm-
stólsins hafa komið sér „í opna skjöldu“ og eins og aðrir
virtist hann lítið vita hvað gerðist næst en margir hlutir
yrðu bara „að koma í ljós“. Eitt var hann þó alveg með á
hreinu: Annaðhvort yrði fenginn „ráðherra úr ríkis-
stjórninni til að gegna embætti“ dómsmálaráðherra eða
„það kæmi einhver úr þingflokki Sjálfstæðisflokksins í
stól dómsmálaráðherra“.
Óskammfeilnir popúlistar
„Það er ekkert sem stjórnmála-elítan gerði ekki, lygi
ekki til um, til að viðhalda yfirburðum sínum og völdum
á kostnað okkar hinna,“ sagði Donald Trump í kosninga-
baráttu sinni.
Óskammfeilnir popúlistar ná nú undirtökum víða
um heim – Trump í Bandaríkjunum; Brexit-liðar í Bret-
landi. Vegferð þeirra til valda er víðast hvar sú sama. Þeir
nýta sér sívaxandi tortryggni í garð stjórnmálafólks til
að grafa undan hefðbundnum stjórnmálum, opinberum
stofnunum og lýðræðislegum leikreglum. Nálgunin er
ekki úr lausu lofti gripin. Ósjaldan virðist stjórnmála-
mönnum meira annt um eigin hag en hag þeirra sem
þeim var falið að gæta.
Landsréttur brennur og það er enginn að slökkva
eldinn. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins stara á dóms-
málaráðuneytið eins og hýenur sem horfa sultaraugum
á hræ. Þótt formaður Sjálfstæðisflokksins hafi ekki
hugmynd um hvað er að gerast veit hann samt alltaf eitt:
Það þarf ekki fagmann í verkið heldur flokksjálk. For-
sætisráðherra yppir öxlum eins og pólitískar útbýtingar
séu Mónópólí – leikreglurnar standa í bæklingnum og
maður fylgir þeim bara. Við Íslendingar höfum ekki enn
eignast okkar eigin Trump. Það má þó vel vera að hann
sé nú þegar kominn fram á sjónarsviðið; að hann bíði
álengdar, í felum fyrir allra augum, svona eins og „Hvar
er Valli?“ (nei, ég er ekki að tala um Loga Má Einarsson
þótt hann sé gjarnan í röndóttri peysu).
Þangað til Trump okkar Íslendinga kýs að láta til
skarar skríða undirbýr Sjálfstæðisflokkurinn jarð-
veginn fyrir málflutning hans og leikur hlutverk
stjórnmála-elítunnar sem er tilbúin til að gera allt til
að „viðhalda yfirburðum sínum og völdum á kostnað
okkar hinna“.
Okkar eigin Trump
AÐALFUNDUR
Hallgrímssafnaðar
Sunnudaginn 5. maí kl. 12.30 er boðað til
aðalsafnaðarfundar Hallgrímssafnaðar í
Suðursal Hallgrímskirkju.
Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf
Kosning í aðal- og varastjórn
Kosning í kjörnefnd
Önnur mál
Sóknarnefnd Hallgrímskirkju
Háværar umræður eiga sér stað um Þriðja orkupakkann. Margir góðkunningjar íslenskrar þjóðmálaumræðu hafa látið til sín taka; Guðni Ágústsson, Jón Baldvin Hannibalsson, Davíð Oddsson og fleiri.
Síðast heyrðist enn einu sinni frá Styrmi Gunnarssyni,
fyrrum ritstjóra Morgunblaðsins en hann er í samtökun-
um Orkan okkar sem leggst gegn Þriðja orkupakkanum.
Styrmir sagði baráttu samtakanna snúast um „föður-
landsást“ og „þjóðerniskennd“. Raunar gekk hann enn
lengra og sagði sömu kenndir grundvöll Brexit-hreyf-
ingarinnar um útgöngu Breta úr Evrópusambandinu.
Óvíst er hvort Styrmir hafi lagst í djúpa greiningu á
Brexit-ferlinu, en samlíkingin er í besta falli óheppileg.
Hreyfingin um Brexit snerist öðru fremur um metorða-
girni einstaklinga innan Íhaldsflokksins, sérstaklega
Boris Johnson og Michaels Gove, og svo Theresu May sem
taldi það þjóna eigin hagsmunum að fara huldu höfði í
baráttunni.
Morguninn eftir kjördag viðurkenndu forvígismenn
Brexit að þeirra helstu fullyrðingar hefðu verið sam-
hengislausar lygar. Það losna engar 350 milljónir sterl-
ingspunda í viku hverri við útgöngu Breta úr Evrópusam-
bandinu. Hvað þá að slíkum fjármunum sé hægt að veita
í heilbrigðiskerfið.
Eftirmál Brexit hafa einkum snúist um að vinda ofan
af niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar. Amennt er
viðurkennt að sársaukalausast sé að breyta sem minnstu
í sambandi Bretlands við Evrópusambandið. Það hefði
því betur verið heima setið en af stað farið. Merkilegt
er ef gamli ritstjórinn ætlar að gera Brexit-klúðrið að
rómantískri fyrirmynd fyrir íslenskra andstæðinga
Þriðja orkupakkans.
Kannski missti Styrmir út úr sér kjarna málsins. Er það
ætlun Orkunnar okkar að heyja baráttu í anda Brexit? Á
að bjaga sannleikann og búa til hliðstæðan veruleika þar
sem vegið er að sjálfstæði þjóðarinnar? Ýmislegt bendir
til þess, en að baki fylkingunni standa annars vegar
landsþekktir popúlistar og hins vegar gamlar kempur
sem eygja síðasta möguleikann á að kreista lokageislana
úr sviðsljósinu.
Flestir ef ekki allir málsmetandi stjórnmálamenn og
sérfræðingar sem hafa tjáð sig telja að í tilskipuninni fel-
ist hvorki framsal á fullveldi né yfirráðum yfir orkuauð-
lindum – treystum eigin dómgreind og sérfræðinga en
ekki þekktra hestahvíslara.
Ef barátta andstæðinga orkupakkans snýst um að
Ísland dragi sig út úr alþjóðasamstarfi með uppsögn
EES-samningsins er best að það sé sagt. Þá er hægt að eiga
opna og hreinskiptna umræðu, enda er það svo í samn-
ingsbundnu samstarfi að ekki verður bæði sleppt og
haldið. Ísland, líkt og Bretland, er eyja og enn einangr-
aðri í alþjóðlegu tilliti. Stærstur hluti lífsgæða okkar er
tilkominn vegna samskipta við aðrar þjóðir. Ekkert eitt
hefur skipt meira máli í því en EES.
Fólk ætti að horfa í kringum sig og átta sig á því að
öll okkar tilvera byggist á óhindruðum milliríkjasam-
skiptum. Hvort sem það er bíllykillinn í vasanum eða
kaffið í krúsinni. Íhugum það áður en við trúum orði frá
gömlu sviðsljóssfíklunum.
Sviðsljóssfíklar
2 7 . A P R Í L 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R16 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
2
7
-0
4
-2
0
1
9

2
2
:1
5
F
B
0
9
6
s
_
P
0
9
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
2
E
0
-1
8
3
4
2
2
E
0
-1
6
F
8
2
2
E
0
-1
5
B
C
2
2
E
0
-1
4
8
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
A

F
B
0
9
6
s
_
2
6
_
4
_
2
0
1
9
C
M
Y
K