Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.02.2019, Síða 30

30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10.2. 2019
B
réfritari hefur stofnað til góðra kynna
við ketti á lífsleiðinni, bæði þá sem
hafa deilt heimili með fjölskyldunni
eða treyst henni til að annast um
greiðslu fasteignagjalda, hita, raf-
magns og annarra innkaupa, ræstinga
og annars umstangs sem kettir hafa sem reglu að fela
öðrum. Niðurstaðan eftir löng og góð kynni er sú að
kettir séu ekki síður merkilegir en annað fólk, eins og
karlinn sagði. (Á óvissutímum er ekki ráðlegt að hafa
neitt eftir kerlingunni, sem áður þótti betri heimild.)
Smjörklípuaðferðin
brýst inn í stjórnmál
Í viðtali við ágæta dagskrárgerðarkonu, um sitthvað
frá löngum ferli sagði bréfritari í framhjáhlaupi frá
fyrsta kettinum sem varð góðkunningi hans. Sá hét
Mikka, en hún lá þó undir grun um að vera fress, þótt
varlega væri með málið farið og konurnar tvær sem
deildu heimili með Mikku ræddu það aldrei svo hún
heyrði til.
En það sem bréfritari missti út úr sér næstum því án
þess að taka eftir því var að föðursystir hans elskuleg
hefði haft þá aðferð að væri Mikka með dynti setti hún
smáklípu af smjöri í feldinn svo hún fengi annað mál til
að fást við á næstunni.
Og þar sem bréfritari var þá á leið út úr stjórnmálum
taldi hann sér óhætt að upplýsa að ekki væri frá því að
þessu herbragði góðu frænkunnar hefði hann stundum
beitt á ferlinum og með ekki síðri árangri en hún.
Þetta smáatriði, sem flaut svona óviljandi með í
löngu spjalli, varð svo það sem upp úr stóð og mátti
enginn sjá það fyrir.
Þeir, sem helst hafa látið bréfritara fara í taugarnar
á sér og glatt hann með því, töldu þessa ógætilegu upp-
ljóstrun mikilvæga sönnunarfærslu um vafasamar að-
ferðir óvinar góða fólksins númer eitt og þóttust þegar
sjá í hendi sér mörg tilvik úr nýliðinni sögu þar sem
„smjörklípuaðferðinni“ var beitt með svo útsmognum
hætti að fáa grunaði að það leynivopn væri á brúkað.
Síðar hefur smjörklípuaðferðin oft verið nefnd til sög-
unnar og umfjöllunin nú svo almenn að margir þekkja
ekki lengur til upprunans né hvaða skúrkur kynnti
hana til sögu.
Smjörklípuaðferðin á nú sjálfstæða tilveru líkast því
að hún hafi borist hingað með landkönnuðum sem
sögðu frá því í sínum heimkynnum að hér drypi smjör
af hverju strái. Þrætugjarnir þrælahaldarar og vík-
ingar hafa sótt ólmir til þess hólma þar sem skilyrði
smjörklípuaðferðar væru svona hagfelldar. Og er því
orðið ástæðulaust að hafa tilvitnunarmerki um aðferð-
ina lengur.
En hvort sem litið er nær eða fjær er engu líkara en
að smjörklípuaðferðin alræmda, eins og hún er stund-
um kölluð, sé þekkt um víða veröld og hafi kannski ver-
ið til lengi, þótt nafnið hafi vantað.
Ólánlegur ríkisstjóri
Í Bandaríkjunum hafa verið heitar umræður um rík-
isstjóra demókrata í Virginíu sem hafði fyrir ein-
hverjum áratugum klætt sig upp í einkennisbúning Ku
Klux Klan leyniklíkunnar eða þá verið í gervi blökku-
manns sem klan-maður ofsótti og birt mynd af þessu á
árbókarsíðu sinni við skólalok í læknadeild.
Hefur hvert forsetaefni demókrata af öðru, en þau
skipta nú tugum, krafist þess að ríkisstjórinn víki þeg-
ar í stað úr embætti vegna þessa glæps. Að vísu dró
nokkuð úr bumbuslættinum sem fylgdi vegna þess að
vararíkisstjóri Virginíu sem krafist hafði verið að tæki
strax við situr undir nauðgunarámæli frá konu, sem sá
kannast við að hafa átt samræði við en segir það hafa
gerst í góðu samkomulagi aðila en konan segir það
rakalaus ósannindi.
Vandi demókrata er þó töluverður vegna framgöngu
flokksins í heild og alls fjölmiðlahers hans fyrir
skömmu. Þá krafðist sá söfnuður allur uppfullur af svo
ríkri réttlætiskennd að annað eins hafði varla sést og
er þó réttlætiskennd séreign hans, að dómaraefni til
hæstaréttar Bandaríkjanna léti sig þegar í stað hverfa
frá þar sem kona ein sagðist hafa orðið fyrir áreitni af
dómarans hálfu fyrir einum þrjátíu árum. Hún gat að
vísu ekki af neinu öryggi lýst því hvar atvikið átti sér
stað eða hvenær. Ekki heldur hvaðan hún kom á
meintan stað eða hvert hún fór að „atburðinum“ liðn-
um. Fjögur vitni sem konan fullyrti að myndu stað-
festa frásögn hennar komu öll af fjöllum. Konan hafði
náð þessari minningu um dómaraefnið fram í dulsál-
fræðilegri meðferð nærri þremur áratugum eftir að
ódæðið átti að hafa verið framið. Þingmenn demókrata
og fjölmiðlaherinn, þar á meðal „stórblöð“ og „virtustu
blöð“ Bandaríkjanna, tóku undir allar kröfur á hendur
dómaraefninu eins og ekkert væri.
Sönnunarkröfur ráðist
af því hver á í hlut
En nú, þegar vararíkisstjórinn er sakaður um nauðgun
af konu sem hann viðurkennir að hafa átt samræði við
á þeim tíma sem hún nefnir þá telja demókratar að
„eðlilega varúð“ verði að sýna við að leggja trúnað á
ásökunina og það þó svo hátti til að ásakandinn sé að
auki flokkssystir hans svo stjórnmálaleg sjónarmið
búa ekki að baki.
En hvað kemur þessi söguþráður hinni alræmdu
smjörklípu við, kynni einhver að spyrja.
Þá er til að taka að örfáum dögum áður hafði ríkis-
stjórinn Northam, sem er læknir eins og áður kom
fram, verið á opinberum fundi og þá verið spurður um
kröfur um sífellt auknar heimildir til að fremja fóstur-
eyðingar þótt fóstrið sé orðið eldra en áður hefur þótt
verjanlegt svo megi eyða því.
Afstaða ríkisstjórans hlaut að vekja furðu. Hann
sagði að vildi kona strax eftir að hún hefði fætt barnið
(ekki hægt að tala um fóstur og því síður frumuklasa
eins og formaður Samfylkingar) láta eyða því (þ.e.
deyða það) þá bæri að verða við því. Hann bætti svo við
einhverjum orðum um samráð við lækna og aðra á
staðnum til að tryggja framkvæmdina og að barnið liði
ekki kvalir!
Árbókin dúkkar upp
Örfáum dögum síðar er hafin umræða um árbók rík-
isstjórans og grímuklæðnað hans. En flokksbræður
hans og -systur sem voru sérlega hávær í kröfum sín-
um um afsögn hans láta helst eins og þau hafi ekki
heyrt hinar stórfurðulegu yfirlýsingar um að myrða
bæri nýfætt barn gerði móðir þess kröfu um það. Ekki
einu sinni við fæðingu virtist réttur barns eða föður
koma við sögu en alræði móðurinnar hefur hingað til
verið beintengt líkama hennar.
Þeir fáu trúnaðarmenn demókrata sem viðurkenna
að þeir hafi heyrt yfirlýsingar ríkisstjórans afgreiða
þær með því að segja að þarna hljóti að hafa verið um
einhver mismæli hans að ræða, sem sést þegar hlustað
er á ummælin að er fráleitur útúrsnúningur.
Þetta er nýlegt dæmi um það hvernig á fjarlægum
slóðum er reynt með rækilegri hjálp vinveittra fjöl-
miðla að drepa vandræðamáli á dreif.
Hneykslismál hlaðast upp og versna
En nær má horfa til nýjustu frétta um hinn dæmalausa
meirihluta í borginni. Höfuðborgin var áður talin fyrir-
mynd um örugga og öfluga stjórnsýslu.
Andstæðingar Sjálfstæðisflokksins héldu því stund-
um fram forðum tíð að stjórnkerfið, sem þeir kölluðu
pýramídakerfi, væri kerfi þar sem valdið safnaðist eftir
því sem hærra kæmi uns allir endar legðust í hendur
borgarstjórans.
Slík mynd var ekki endilega fráleit. Borgarstjórinn
var æðstur embættismanna og þótt utan frá væri eink-
um horft á hinn pólitíska leiðtoga og aðhaldið sem veitt
væri af pólitískum toga þá var hann á þessum tíma
ekki síst æðsti framkvæmdastjóri borgarinnar. Þess
vegna vildu borgarbúar hafa greiðan aðgang að borg-
arstjóranum sínum og það áttu þeir allt þar til að fjöl-
flokkakerfið tók við keflinu á tíunda áratugnum.
Það er fróðlegt, en ekki gleðilegt, að sjá hvernig
óbreyttum borgarbúum er gert að bera sig að ætli þeir
að eiga samtal við borgarstjórann. Þeir þurfa að svara
löngum spurningalista á netinu á einkar ópersónu-
legan máta. Þeir skulu gera grein fyrir því hvað þeir
Óhjákvæmilegt er að
óháðir aðilar komi að
’
Persónuvernd gerir mjög alvarlegar
athugasemdir. Við blasir að um mjög
alvarlega misnotkun var að ræða og reynt
var með öllum ráðum að blekkja Persónu-
vernd. Borgarstjórn þarf að fara rækilega yfir
málið og hverjir það voru sem tóku ákvörðun
um þá misnotkun, vissu um hana eða komu
að öðru leyti að undirbúningi hennar.
Reykjavíkurbréf08.02.19