Fréttablaðið - 09.08.2019, Blaðsíða 8

Frá degi til dags
Halldór

Ekkert
bendir til að
friðarsinnum
verði að ósk
sinni um
heim án
kjarnorku-
vopna.

Nú þarf að
bretta upp
ermar og
gera góða
kjarasamn-
inga.
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir FRAMKVÆMDASTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
www.hókuspókus.is
Verslun og vefverslun
Laugavegi 69 S. 551-7955
Grímur og skraut
Helíum frá 2990
Kjaraviðræður aðildarfélaga Bandalags háskóla-manna (BHM) við ríki, Reykjavíkurborg og Sam-band íslenskra sveitarfélaga hafa staðið frá því í vor.
Hvorki hefur gengið né rekið í viðræðunum og svo virðist
sem samráð þessara þriggja viðsemjenda sín í milli tefji
frekar fyrir en hitt. Kjaraviðræður eru nú að hefjast á ný
að loknu sumarleyfi og rétt rúmur mánuður til stefnu því
samkvæmt viðræðuáætlunum hyggjast flestir hafa náð
samningum 15. september nk.
Meginkröfur aðildarfélaga BHM í yfirstandandi
kjaraviðræðum eru skýrar og sanngjarnar. Félögin hafa
afþakkað krónutöluhækkanir enda eru þær í engu sam-
ræmi við uppbyggingu þess launakerfis sem háskóla-
menntaðir sérfræðingar hjá hinu opinbera starfa innan.
Krafan um styttingu vinnuvikunnar hefur fengið
nokkurn hljómgrunn hjá viðsemjendum BHM. Það vekur
vonir um að hægt verði að stíga raunhæf skref í þessa átt í
væntanlegum kjarasamningum. Samræming lífeyrisrétt-
inda milli almenna og opinbera vinnumarkaðarins kallar
á að launakjör séu einnig samræmd milli markaða. Í sam-
komulagi sem bandalög opinberra starfsmanna gerðu við
ríki og sveitarfélög árið 2016 var stefnt að því að jöfnun
launa tæki 6–10 ár. Nú þegar eru liðin þrjú ár frá undirrit-
un samkomulagsins og morgunljóst að taka verður fyrstu
skref í átt til jöfnunar í yfirstandandi kjaraviðræðum.
Þá er mikilvægt fyrir félagsmenn aðildarfélaga BHM að
létta endurgreiðslubyrði námslána. Áætlað er að starfs-
hópur sem forsætisráðherra skipaði til að fjalla um þetta
mál skili niðurstöðum í lok sumars. BHM bindur vonir
við að á grundvelli þeirra verði hægt að gera nauðsynlegar
breytingar sem koma til móts við greiðendur námslána.
Nú þarf að bretta upp ermar og gera góða kjara-
samninga. Samninga sem tryggja háskólamenntuðum
sérfræðingum hjá ríki, borg og sveitarfélögunum sann-
gjarnar launahækkanir og eðlilegar umbætur. Slíkir
samningar myndu án nokkurs vafa auðvelda nýliðun og
mönnun mikilvægra starfsstétta hjá hinu opinbera og
bæta almannaþjónustuna í landinu. Það eru sameigin-
legir hagsmunir okkar allra.
Sameiginlegir hagsmunir
okkar allra
Þórunn
Sveinbjarnar­
dóttir
formaður BHM
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is
Í gegnum söguna hefur maðurinn margsann-að sjálfseyðingarhvöt sína. Enginn skyldi því vanmeta hæfni hans til að tortíma sér. Pólitískir leiðtogar heims, sem hafa mikil áhrif, sýna margir hverjir lítinn vilja til að gera heiminn að öruggari stað. Áhugi þeirra á því að bjarga
heiminum er í algjöru lágmarki. Kannski ætti þetta
sinnuleysi ekki að koma á óvart, svona miðað við gang
sögunnar þar sem mikið hefur farið fyrir umfangs-
miklum stríðsrekstri með tilheyrandi hörmungum.
Ár hvert, þar á meðal hér á landi, minnast friðar-
sinnar kjarnorkuárásanna á Hírósíma og Nagasaki í
ágústmánuði árið 1945. Frá árinu 1985 hefur sá fallegi
siður tíðkast hér á landi að fleyta kertum á Reykjavík-
urtjörn og minnast þannig fórnarlambanna um leið
og minnt er á sjálfsagða kröfu um heim án kjarnorku-
vopna. Nú í kvöld verður kertum ekki bara fleytt við
Reykjavíkurtjörn heldur einnig á Akureyri, Ísafirði og
Patreksfirði.
Ekkert bendir til að friðarsinnum verði að ósk sinni
um heim án kjarnorkuvopna. Heimurinn hefur alltaf
verið hættulegur staður og er það svo sannarlega nú
um stundir. Á of mörgum póstum hafa hreiðrað um
sig valdasjúkir ófriðarsinnar sem skemmta sér við að
hafa í hótunum við önnur ríki og gætu hugsað sér að
grípa til kjarnorkuvopna.
Í heimildarmynd sem sýnd var fyrir skömmu á
RÚV var fjallað um Stan islav Petrov, einn fárra manna
sem hægt er að segja að hafi bjargað heiminum. Árið
1983 var hann yfirmaður í stjórnstöð sov éska hers ins
þegar mæli tæki sýndu að eld flaug um væri skotið frá
Banda ríkj un um í átt að Sov ét ríkj un um. Hann hafði
ekki mikinn tíma til umhugsunar en niðurstaða hans
var að mælitæki væru biluð. Hinni meintu árás var því
ekki svarað með kjarnorkuflaugum. Í þessari merku
heimildarmynd sagðist Petrov, sem lést fyrir tveimur
árum, ekki efast um að kjarnorkuáras ætti eftir að
verða með tilheyrandi eyðingu, maðurinn hefði ein-
faldlega ekkert lært af sögunni.
Kjarnorkuváin var nýlega fest á filmu í þátt-
unum marglofuðu um Chernobyl-kjarnorkuslysið í
Sovétríkunum árið 1986. Þar voru afleiðingar slyssins
sýndar á miskunnarlausan hátt. Undir hljómaði
mögnuð tónlist Hildar Guðnadóttur og jók mjög á
þann beyg sem hlýtur að hafa sótt á alla þá sem horfðu
á þættina.
Mannkyninu gengur vissulega afar erfiðlega að læra
af sögunni. Sumir læra þó. Kertafleyting í minningu
fórnarlambanna í Hírósíma og Nakasaki er til marks
um það. Skilaboðin sem send eru út um allan heim á
þessum degi, 9. ágúst, eru: Við viljum heim án kjarn-
orkuvopna. Lítil von er reyndar til að þessi skilaboð
rati til þeirra þjóðarleiðtoga sem helst vilja vera í
stöðugum stríðsleikjum. Þeir eru ekki karakterar sem
láta sér segjast. Það á hins vegar ekki að draga kjark
úr öllum þeim sem þrá að lifa í friðsamlegum heimi.
Það er siðferðileg skylda þeirra að leitast við að gera
heiminn örlítið betri.
Í heimi, sem getur verið grimmur og óréttlátur,
skiptir friðarbarátta máli. Þeirri baráttu má aldrei
ljúka.
Friðarbarátta
Undirbúningur í Toscana
Þingmenn verja mismiklum tíma
í að undirbúa sig fyrir komandi
þingvetur. Brynjar Níelsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
er nú í Toscana á Ítalíu ásamt
félaga sínum og sex konum að
kanna lýðheilsurök pólitískra
andstæðinga sinna. „Hér sannast
að gott aðgengi að ódýru áfengi
eykur neysluna,“ segir Brynjar á
Fésbók. Orð sín tileinkar hann
Páli Val Björnssyni, varaþing­
manni Samfylkingarinnar, sem
hefur einmitt notað það sem rök
gegn því að selja áfengi í mat­
vöruverslunum. Mjög líklegt er
að undirbúningur Brynjars muni
nýtast á komandi þingi enda
áfengisfrumvarp fyrir löngu
orðið fastur liður.
Dagur í miðjunni
Hinsegin dagar voru settir í gær
við hátíðlega viðhöfn. Af því
tilefni, líkt og áður, tók Dagur B.
Eggertsson borgarstjóri þátt í að
mála götu í bænum í regn boga­
litunum. Fer það iðulega fram
með því að sex einstaklingar, að
borgarstjóra meðtöldum, taka
hver sína málningarrúlluna og
mála sinn lit. Glöggir tóku eftir
því að borgarstjóri hefur síðustu
fjögur ár alltaf haldið á grænu
rúllunni. Aðspurður um þetta
sagði Dagur þetta hið dular­
fyllsta þar sem uppáhaldslitur
hans væri rauður, eins og vera
ber. Spurning hvort ástæðan
sé ekki sú að græni liturinn er í
miðju regnbogans, en sá rauði á
kantinum. arib@frettabladid.is
9 . Á G Ú S T 2 0 1 9 F Ö S T U D A G U R8 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
0
9
-0
8
-2
0
1
9

0
4
:5
5
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
8
F
-5
C
8
0
2
3
8
F
-5
B
4
4
2
3
8
F
-5
A
0
8
2
3
8
F
-5
8
C
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
4
8
s
_
8
_
8
_
2
0
1
9
C
M
Y
K