Fréttablaðið - 15.08.2019, Blaðsíða 17

Fréttablaðið - 15.08.2019, Blaðsíða 17
Þorvaldur Gylfason Í DAG Stokkhólmi – Í fyrri viku birti ég bréf Margrétar Magnúsdóttur á Sæbóli í Aðalvík til Vilmundar Jónssonar landlæknis 1945. Hann svaraði bréfinu um hæl. ,,Kæra frú Margrét, Ég bæði klökknaði og mér hitnaði um hjartaræturnar við að lesa bréfið yðar … Allt virðist hafa verið gert, sem hugsanlegt er að gera, til þess að laða menn í þessi afskekktu læknis- embætti, sem nú eru launuð á borð við hæstlaunuðu embætti í landinu … Engin leið er að f lytja lækna fremur en aðra þegna þjóðfélagsins nauðuga á landshorn, sem þeir vilja ekki vera á, enda tvísýnt, þó að upp væri tekið, hvernig nýttist þjónusta slíkra band- ingja. … Hina sömu sögu er að segja af öllum stéttum. Þið munuð vera prestlaus, og svo eru f leiri. Og f lutt- ust ekki 84 burtu úr Sléttuhreppi af 420 íbúum, þ.e. fimmta hvert mannsbarn, árið 1943? … Víst er ekki von til, að læknar skeri sig einir úr um þennan f lótta frá dreif býlinu og séu óðfúsir að f lytjast úr fjarlægð til þeirra staða, þar sem íbúarnir sjálfir, rótfastir að langfeðgatali, vilja með engu móti una. Börn dreif býlisins sjálfs eru hér sízt öðrum fúsari til þjónustunnar. Verst allra taka piltar, aldir upp í sveit, undir að gerast héraðslæknar í sveitahéruðum, en bezt Reykjavíkurpiltar, enda bjarga þeir helzt dreif býlinu í þessu efni, að svo miklu leyti sem því er bjargað – og Reykjavíkur stúlkur þeim við hlið. Margt af þessu aðkomufólki dugir mjög vel og tekur með furðu- legu jafnaðargeði því, sem stundum lítur út fyrir, að til sé ætlazt: að það sitji eitt eftir, þegar allt heimafólkið er farið.“ Ef til vill byggjast svo sveitirnar aftur „Ég geri ráð fyrir, að sú bylting standi fyrir dyrum – fyrst og fremst innra með fólkinu sjálfu – sem gengur mjög nærri tilverumöguleikum hinna dreifðustu byggða, unz þar sitja ekki aðrir en þeir, sem kunna svo að meta kosti þeirra, að þeir sætti sig við þá vankanta, sem fylgja, þar á meðal að læknisþjónusta standi þar ekki til boða til neinna líka við það, sem á sér stað í þéttbýli. … Metin í meðvitund fólks verða aldrei jöfnuð með því að f lytja kaupstaðarlíf upp í sveit, sem er jafnóframkvæmanlegt sem að f lytja sveitalíf í kaupstaði … Sá, sem gerir skilyrðislausar kröfur um alla kosti og kynjar kaupstaðarlífs, fær þeim kröfum aldrei fullnægt annars staðar en í kaupstað og á þar að vera. Sé öllu sveitafólki þannig innanbrjósts – þá í kaupstað með það sem allra fyrst. Ef til vill byggjast svo sveitirnar aftur úr kaupstöðunum af fólki, sem áttað hefur sig á, að þar er ekki heldur allt fengið. Þessar bollaleggingar mínar koma vissulega ómaklega niður, þar sem þér eruð, sem svo einlæglega viljið vera kyrr á yðar stað. … enginn meðaltalsreikningur nægir til þess í hverju einstöku tilfelli að sætta mann í dreif býli við, að aðstandandi hans missi heilsu sína … En … svo mjög aukin heilbrigðis- og slysahætta fylgir þéttbýlinu, að vafasamt er, að hin auðsóttari og margbreytilegri læknishjálp þar endist til að jafna muninn. … þrátt fyrir alla erfiðleika barnsfæðandi kvenna í sveitum við að ná til ljósmæðra og lækna, hlekkist ekki f leiri konum í sveitum en í kaupstöðum á við barnsburð, og í sveitum fæðast færri börn andvana. … Hafið þér gert yður ljóst, að í raun og veru alið þér börnin yðar upp við meira heilbrigðisöryggi á Sæbóli – og þó að læknislaust sé á Hesteyri – heldur en þér ættuð heima hérna á Laugaveginum? Jafnvel allt lækna- kraðakið í kaupstöðunum er oft síður en svo til öryggis heilsu manna. Hið sífellda kvabb í tíma og ótíma, lang- oftast af hégómlegasta tilefni, svæfir læknana á verðinum, að ég ekki tali um það, sem mjög er tíðkað, að hlaupa milli fjölda lækna, unz enginn veit, hver ábyrgðina ber. Leiðir þetta til margvíslegra mistaka og van- rækslu. Er ekki laust við, að að mér hvarf li stundum, að hollara væri fyrir báða aðilja, læknana og sjúklinga þeirra, að hafa á milli sín hæfilega breiða vík eða mátulega háan háls yfir að sækja.“ Móðurauga „Ég vík nú að lokum að kvillanum í börnum yðar. Mér virðist einsýnt, að þau hafi fengið snert af mænu- sótt, og megið þér og þau hrósa happi yfir, að þau hafa komist út úr þeim hreinsunareldi örkumlalaus. Þau hafa nú fengið náttúrlega bólu- setningu gegn þessari ægilegu veiki og þurfa ekki að óttast hana framar. Einskis hafið þér farið mis við að ná ekki til læknis í þessu tilfelli, því að hér standa allir læknar uppi jafnráða- lausir sem þér sjálf. Hitt skil ég, og þess get ég nærri, hver áhyggjuraun hefur verið fyrir yður að horfa upp á þetta og hafa engan yður fróðari til að ráðgast við og leita trausts hjá. Ég vona, að drengurinn yðar, sem meiddi sig á fæti, sé orðinn heill. Fót- brot, sem móðurauga og góð greind fer ekki nærri um, er varla hættulegt beinbrot. Þér fyrirgefið hve bréfið er fátæk- legt og nær skammt til að létta af yður kvíða og áhyggjum. Þó er það skrifað af góðum huga og innilegri hlutdeild í kjörum yðar. Yðar með einlægri vinsemd og kærum kveðjum Vilm. Jónsson.“ Svar Vilmundar icewear.is Opið til 21:00 alla dagaLAUGAVEGI 91 ÚTSALA FATNAÐUR SKÓR OG FYLGIHLUTIR 30-50% AFSLÁTTUR AF ÖLLUM ÚTSÖLUVÖRUM Nike skór frá kr 4.995.- Helly Hansen parka frá k r 17.495.- Icewear Dúnjakkar frá kr 8. 495.- Nike úlpur frá kr 14.745. - ASOLO gönguskór frá kr 9.9 95.- Adidas hettupeysur frá kr 4. 995.- Börn dreifbýlisins sjálfs eru hér sízt öðrum fúsari til þjónustunnar. Verst allra taka piltar, aldir upp í sveit, undir að gerast héraðslæknar í sveita- héruðum, en bezt Reykjavíkur- piltar, enda bjarga þeir helzt dreifbýlinu í þessu efni, að svo miklu leyti sem því er bjargað – og Reykjavíkur stúlkur þeim við hlið. S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 17F I M M T U D A G U R 1 5 . Á G Ú S T 2 0 1 9 1 5 -0 8 -2 0 1 9 0 5 :0 9 F B 0 4 8 s _ P 0 3 2 K .p 1 .p d f F B 0 4 8 s _ P 0 2 9 K .p 1 .p d f F B 0 4 8 s _ P 0 1 7 K .p 1 .p d f F B 0 4 8 s _ P 0 2 0 K .p 1 .p d f A u to m a tio n P la te re m a k e : 2 3 9 6 -A D 0 C 2 3 9 6 -A B D 0 2 3 9 6 -A A 9 4 2 3 9 6 -A 9 5 8 2 7 5 X 4 0 0 .0 0 1 6 A F B 0 4 8 s _ 1 4 _ 8 _ 2 0 1 9 C M Y K

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.