Skessuhorn - 02.11.2000, Qupperneq 5

^oiissunui^
FIMMTUDAGUR 2. NOVEMBER 2000
5

Því er ekki að neita að líf neytenda
verður æ flóknara. íslendingar hafa um
áratuga skeið átt heimsmet í sykuráti, á
mann vitaskuld. Allt í einu kemur upp úr
kafinu og er sagt frá því með stríðslet-
ursfyrirsögnum á dögunum að sykur sé
stórvarasamur og jafnist jafnvel á við
beiskasta eitur. Menn kipptust nú lítt
við og hugsanlega varðveitist bara við-
talið um varasamt sykurát í miðlægum
gagnagrunni Morgunblaðsins á meðan
þjóðin heldur áfram að jafna eigin met.
Grúskarar framtíðarinnar gætu haldið
að í kjölfar varnaðarorðanna á árinu
2000 hefðu íslendingar minnkað sykur-
neyslu. Sei, sei, ó nei. Það væri ósk-
hyggja aftur í tímann.
Neysluvenjur eru þó ekki alltaf svona
klipptar og skornar, svartar eða hvítar,
og enn síður umfjöllun um þær. Stöðug
útpæld áreiti um val á hinum og þess-
um varningi eða þjónustu streyma um
allar upplýsingarásir samfélagsins og
neytandinn stendur uppi ráðvilltur. Til
að vera meðvitaður neytandi nægir ekki
lengur að bera saman kílóverð á vörum.
Svo miklu fleiri þættir skipta máli.
Hefði neytandinn þá bara eitthvað til
að byggja á þegar hann á að velja og
taka afstöðu. En það er jafnvel svo að
upplýsingar óhlutdrægra manna um
vörur og þjónustu eru torfundnar. í
besta falli stangast upplýsingar fag-
manna á, í versta falli eru þær ekki til.
Stundum er sagt að ökumenn verði
ekki til daginn sem þeir taka bílprófið.
Það sé ekki fyrr en menn takist á við
umferðina dags daglega sem rétt við-
brögð æfist almennilega og verði hluti
af undirmeðvitundinni (hjá flestum öku-
mönnum). En það er þó undir því kom-
ið að umferðarumhverfið sé tiltölulega
stöðugt að því er varðar götur og vegi,
umferðarljós, ökuhraða, lög og reglur
o.fl., svo að aðstæður séu svipaðar frá
degi til dags. Vissulega hefur umferðin
þyngst með fjölgun ökutækja og eitt-
hvað er um breytingar á umferðar-
mannvirkjum en samt verður að telja
umferðarumhverfið tiltölulega stöðugt.
Því er ekki að heilsa á þeim vett-
vangi sem við kennum jafnan við neyt-
endamál og alls ekki hvað varðar sölu á
ýmsri þjónustu. Við neytendur höfum
takmarkaðan tíma til að æfa okkur við
kunnuglegar aðstæður fyrr en þær
breytast á ný. Framleiðendur, sölumenn
og auglýsingafólk hafa á takteinum
ýmis brögð sem henta vel til að rugla
okkur og sannfæra okkur um ágæti
nýrrar vöru sem er svo ekki ný þegar
öllu er á botninn hvolft. Sú var tíðin að
dulbúin svik gátu verið í því fólgin að
taka sama verð fyrir súkkulaðistykki í
nýjum umbúðum án þess að taka fram
að um 25 grömmum minna væri í pakk-
anum. Nú á tímum er í krafti nýrrar
tækni og sjónhverfinga af ýmsu tagi
hægt að svindla miklu grófar á neyt-
endum án þess að nokkur taki eftir því,
sérstaklega í sölu á þjónustu.
Hvar er umboðsmaður neytenda?
í Ijósi árangursins af starfi umboðs-
manns Alþingis og umboðsmanns
barna er Ijóst að nauðsynlegt er að
setja á stofn embætti umboðsmanns
neytenda. Hann á ekki að koma í stað
öflugra samtaka neytenda en hann á
standa vörð um grundvallarréttindi
neytenda og vera úrskurðaraðili þegar
prinsippmál koma upp.
Pistlari fann til mikils styrks á dögun-
um þegar hann fór í sementsafgreiðsl-
una til að kaupa poka af sementi. Pok-
inn lék í höndunum á mér og ánægjan
yfir eigin líkamsstyrk var mikil alveg þar
til mér varð Ijóst af greinilegri áletrun að
í pokanum voru aðeins 40 kíló og ekki
50 eins og hér í den.
Lars H. Andersen
október fengu fjórir miðaeígendur Happdrættis Háskólans, búsettir á vesturlandi, vinning sem var ein miljjón króna.
Miiyónamæringar hjá Happdrætti Háskólans á vesturlandi eru því orðnir 6 á árinu 2000.
Október Akranes 1.000.000 kr.
Október Akranes (dreifbýli) 1.000.000 kr.
Október Stykkishólmur 1.000.000 kr.
Október Stykkishólmur 1.000.000 kr.
Júní Akranes (dreifbýli) 1.000.000 kr.
Maí Búðardalur 1.000.000 kr.
Miðaeigendur styrlga uppbyggingu og starfsemi Háskóla fslands.
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
vænfegast til v/nn/ngs