Skessuhorn - 02.11.2005, Blaðsíða 16

16
MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 2005

Brotabrot úr ævistarfi fjölhæfs listamanns
Minningartónleikar um Karl Sighvatsson í Bíóhöllinni á Akranesi á sunnudaginn
Karl Sighvatsson á tónleikum. Ljósm: Frióþjófur Helgason.
Það hefur sennilega verið árið
1970 sem ég stóð við sviðið í
Húsafelli. Eg hafði ásamt eldri
bróður mínum vélað foreldra
mína, um verslunarmannahelgi, í
ferðalag um Snæfellsnes. Þegar á
Nesið var komið hófum við um-
ræður um að ekki væri nú lengi
verið að aka í Húsafell. Það kom
okkur mikið á óvart þegar kall fað-
ir minn féllst á að bruna þangað og
þar yrði einum degi og einni nótt
varið innan um þúsundir unglinga.
Það sem meira var, aðaltónleikarn-
ir voru eftir. Trúbrot átti eftir að
stíga á svið. Þrátt fyrir að vera inn-
an við fermingu hafði ég fylgst
vandlega með tónlist og tónlistar-
mönnum. Eg var Hljómamaður.
Varð hissa þegar Trúbrot var
stofnað og skyldi ekki í upphafi til-
gang þess er meistari Gunnar fékk
til liðs við sig unga menn úr
Flowers. En þær efasemdir voru
löngu horfnar þennan dag í Húsa-
felli. Eg hafði fjárfest í veifu með
myndum af hljómveitarmönnun-
um og hafði nælt henni í jakkann
minn. Þarna komu goðin. I fyrsta
skipti stóð ég andspænis átrúnað-
argoðum mínum úr Keflavík. Þeg-
ar hljómsveitarmennirnir gengu
framhjá dregur einn þeirra sig útúr
hópnum og gengur að mér. Hann
hafði rekið augun í veifuna og
spurði kurteislega hvort hann
mætti skoða myndina af sér. Fliss-
aði og sagði hana góða. Síðan var
Karl Sighvatsson minn maður.
Hafði ekki aldur til að
spila á böllum
Þann 6. nóvember efnir Lions-
klúbburinn Eðna til minningar-
tónleika um Karl í Bíóhöllinni.
Allur ágóði ef tónleikunum mun
renna til Tónlistarskóla Akraness.
I haust voru liðin 5 5 ár frá fæðinu
Karls Jóhanns Sighvatssonar, eins
og hann hét fullu nafni. Karl ólst
upp á Akranesi og ekki var hann
hár í loftinu, né gamall að árum,
þegar flestum sveitungum hans
voru ljósir hæfileikar hans á tón-
listarsviðinu. Hann hóf ferilinn
opinberlega sem trommuleikari í
Lúðrasveit Barnaskóla Akraness.
Þar stóð hann sína pligt við stóru
trommuna með kjuða í hendi. Það
spillti ekkert fyrir þó hann næði
varla trommunni í hæð. Hann var
að líkindum ekki nema tíu ára þeg-
ar hann var farinn að spila á barna-
stúkuböllum í Stúkuhúsinu með
þeim Ragnari Sigurjónssyni og
Reyni Gunnarssyni. Þessir þre-
menningar áttu eftir að skilja eftir
sig dýpri spor í tónlistarlífi lands-
manna en margir aðrir síðar.
Hljóðfæraskipanin var hálft
trommusett, klarinett og harmon-
ika. Leiðir Ragnars og Reynis lágu
síðar í Dúmbó og Steina en þar
sem Karl var tveimur árum yngri
varð hann að bíða eftir sínum tíma
til þess að geta spilað á böllum fyr-
-\
afsldttur
af ndttfatnaði
(iMúðin
KIRKJUBRAUT 2 • AKRANESI
V SÍMI431 1753 & 861 1599 J
ir fullorðna.
í Háskólabíói 1964
A þessum tíma var Karl þegar
orðinn fjölhæfur tónlistarmaður
og stundaði nám hjá Hauki Guð-
laugssyni. Fyrst á píanó og síðar á
orgel. Allir alvöru tónlistarkennar-
ar á þessum árum töldu hag nem-
enda sinna best borgið með því að
þeir spiluðu eingöngu klassíska
tónlist. Haukur mun því að líkind-
um hafa reynt að fá Karl til þess að
helga sig klassíkinni en það var of
seint. Karl hafði þá þegar heillast
af mörgum tónlistarstefnum. Þrátt
fyrir að Karl væri of ungur til þess
að taka sæti í Dúmbó var hann
sjaldan langt undan þegar mikið
var um að vera hjá sveitinni. Má
þar nefna að í október 1964 kom
hann ffam með sveitinni í Há-
skólabíói. Þá kom hann fram í
Reykjavík í fyrsta skipti. I það
skiptið lék hann á píanó. A þessum
tíma hafði hann þó í höndum
Höfner einn mikinn af bassakyni
og lék á hann í hljómsveit með
Smára Hannessyni, Bjarna Þór
Bjarnasyni og Pétri Péturssyni.
Með Jónasi í
s j óræningj agervi
Atlavíkurhátíðirnar á sjöunda
áratugnum voru öllum eftirminni-
legar sem þær sóttu. Arið 1965 var
Dúmbó og Steina boðið að spila.
Tveir sveitarmanna urðu seinir
fyrir og ekki geymir maður giggið.
Við sviðið var þá mættur farand-
verkamaðurinn Karl, sem þá var
við störf á Norðfirði. Hann settist
við orgelið með bros á vör eins og
hann hefði aldrei gert neitt annað.
Gigginu var bjargað.
Veturinn á eftir kom fjölhæfni
Karls vel í ljós. Jónas nokkur Arna-
son sem þar kenndi hafði þá gert
texta við írsk lög. Hann fékk Karl
til þess að leika undir söng sínum á
harmoníku. I sjóræningjagervi lék
Karl við hvurn sinn fingur. Jónas
söng kannski ekki eins og engill,
en þessi flutningur þeirra félaga
varð öllum ógleymanlegur er á
hlýddu. Síðar áttu þessi lög og
kvæði eftir að hitta þjóðina í
hjartastað í flutningi tríósins „Þrjú
á palli“.
Bannfærður fyrir
rokkútfærslu
Pílagrímakórsins
Flowers varð fyrsta landsþekkta
alvörusveitin sem Karl tók sæti í.
Reyndar er ekki sanngjarnt að
nefna það sem einhver tímamót í
alvöru hjá Karli því allt sem hann
gerði í tónlist var frá upphafi gert
af fullri alvöru. Hann hafði áður
verið til dæmis í Dátum. A bassann
í Flowers lék Sigurjón, bróðir
Karls, sem áður hafði meðal ann-
ars leikið í hljómsveitinni Mods.
Allir sem komnir eru til vits og ára
muna vinsældir Flowers og enn
þann dag í dag hljómar „Slappaðu
af‘ og „Glugginn" í hljómtækjum
landsmanna.
Karl fór sjaldnast troðnar slóðir í
tónlist sinni. Hann sá enga ástæðu
til þess að virða gömul landamæri
milli tónlistarstefna. Hann er einn
þeirra sem afrekaði það að verða
bannfærður að hluta í útvarpi
landsmanna. Hann vann sér það til
óhelgis að útsetja Pílagrímakór
Wagners fyrir rokkhljómsveit. Það
var á Flowersárunum og þá útsetn-
ingu flutti hljómsveitin á tónleik-
um í Austurbæjarbíói.
Trúbrot - útrás
og útsetningar
Metnaður Karls var það mikill
að hann hlaut að taka tilboði
Gunnars Þórðarsonar um setu í
nýrri hljómsveit sem mynduð var
úr Hljómum og Flowers þegar
honum bauðst það. Stofnun þeirr-
ar hljómsveitar vakti mikil við-
brögð á sínum tíma. Hugmynd
Gunnars gekk upp. Ur varð afar
metnaðarfull hljómsveit sem tókst
á við verkefni sem ekki áður hafði
verið lagt í hér á landi. Gefnar
voru út hljómplötur sem án efa eru
með því besta sem hér á landi hafa
komið út allt til þessa dags. Vera
Karls í Trúbroti varð skrykkjótt.
Hann hætti fyrirvaralaust þegar
honum þótti vinnubrögðin ekki
nægilega metnaðarfull. Hann kom
líka aftur þegar honum þótti
Eyjólfur hressast.
En Karl var alltaf leitandi. Hann
hélt síðar í framhaldsnám erlendis
og þegar heim var komið réð hann
sig sem kórstjórnanda og kirkju-
organista í nokkrum sóknum fyrir
austan fjall. Samhliða því gerðist
hann afkastamikill útsetjari og
kom að upptökum á fjölda hljóm-
platna. Þar á meðal kom hann að
útsetningu plötu sem Dúmbó og
Steini gerðu árið 1977. Enn einu
sinni hafði leið hans og þeirrar
hljómsveitar legið saman.
Árið 1980 var haldið hátíðlegt
100 ára afmæli barnaskólahalds á
Akranesi. Hann svaraði kalli af
Skaga og skipulagði skemmtun í
Iþróttahúsinu. Þá hóaði hann sam-
an mörgum gömlum stjörnum og
skemmtunin varð öllum ógleym-
anleg, bæði spilurum og áheyrend-
um.
*
A leið heim
af afmælishátíð
Eins og áður sagði var Karl org-
anisti og kórstjórnandi í nokkrum
sóknum fyrir austan fjall. A sjó-
mannadaginn 1991 stjórnaði hann
Söngfélagi Þorlákshafnar á hátíð-
ardagskrá í tilefni af 40 ára afmæli
byggðar í Þorlákshöfn. A leið sinni
frá þeirri athöfn lést hann í bílslysi.
I september var haldin minningar-
hátíð um hann þar eystra og með-
al annars var afhjúpaður minnis-
varði um hann skammt frá Eyrar-
bakka. Minnisvarðinn er aðallega
úr grjóti sem höggvið er út af
þýska listamanninum Johannes
Matthissen. A þeirri minningarhá-
tíð léku meðal annars vinir Karls
erlendis frá sem sýnir hversu gott
hann átti með að vinna með fólki
og öðlast virðingu þess.
Til styrktar
tónlistarmönnum
framtíðarinnar
Nú er komið að sveitungum
Karls að minnast hans og afla um
leið fjár til styrktar Tónlistarskóla
Akraness. A minningartónleikun-
um kemur fram mikill fjöldi lista-
manna og þar verður reynt að
bregða ljósi á feril þessa fjölhæfa
og sérstæða listamanns allt frá því
að hann spilaði á harmoníku í
Reykholti til þess er hann var einn
hinna landsþekktu Þursa.
Sumarið 1971 var það ...lifun
sem kom út. Trúbrot fór um land-
ið til þess að kynna þetta magnaða
tónverk. Það var nokkuð stór hóp-
ur ungmenna sem beið fyrir utan
Sjallann á Isafirði skömmu eftir
hádegi á sunnudegi. Nú átti að fá
...lifun í æð. Þegar hljómsveitin
hóf leik sinn fór kliður um salinn.
Minn mann vantaði. Karl hafði
öllum á óvart hætt og haldið úr
landi. Fæstir höfðu skilning á þess-
ari ákvörðun hans. Nú hefði hann
endanlega spilað sitt síðasta. Kalli
var ennþá minn maður. Hann
hlaut að hafa góðar og gildar
ástæður til þess að yfirgefa
súpergrúbbuna enn á ný. Hann
kæmi örugglega aftur til með að
spila. Það gerði hann svo sannar-
lega svo um munaði. Hann skildi
eftir sig djúp spor í tónlistarlífinu
og því eru minningartónleikarnir í
Bíóhöllinni mikið fagnaðarefni.
Ekki er verra að þeim er einnig
ætlað að styrkja starf Tónlistar-
skólans þar sem margir tónlistar-
menn framtíðarinnar eru að stíga
sín fyrstu skref.
Islandsbanki hefur styrkt Lions-
klúbbinn Eðnu myndarlega vegna
tónleikanna auk fleiri styrktaraðila.
Fyrir þetta vilja Eðnukonur koma
á framfæri bestu þökkum um leið
og þær hvetja fólk til að fylla Bíó-
höllina nk. sunnudag.
Skráð af Halldóri Jónssyni. Auk
eigin minninga var stuðst við minn-
ingarbrot Jóns Trausta Hervarssonar
samtíðarmanns Karls.