Morgunblaðið - 13.06.2019, Síða 39

39
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. JÚNÍ 2019
Siglingar í sólinni Þegar sumarfrí gefst frá skólanum er hægt að sinna ýmsum áhugamálum og prófa nýja hluti. Þessir krakkar sigldu um Fossvoginn í góða veðrinu í gær.
Hari
Árið 1990 var fyrsta
Kvennahlaup ÍSÍ hald-
ið á átta stöðum á land-
inu, í tengslum við
Íþróttahátíð ÍSÍ.
Lovísa Einarsdóttir,
sem sæti átti í fram-
kvæmdastjórn ÍSÍ á
þeim tíma, var í lyk-
ilhlutverki við stofnun
hlaupsins og síðar
framkvæmd þess til
margra ára. Lovísa var mikil kjarna-
kona og það var hennar hugsjón að fá
fleiri konur til að iðka íþróttir og al-
menna hreyfingu, sér til heilsubótar.
Hún hreif með sér aðra drífandi ein-
staklinga og ævintýrið hófst. Síðar
var sett á laggirnar Kvennahlaups-
nefnd ÍSÍ sem hefur leitt undirbún-
ing og skipulag hlaupsins af hálfu ÍSÍ
með miklum sóma.
Á þessum tíma sá enginn fyrir að
hlaupið yrði að þeim stórviðburði
sem það síðar varð en Sjóvá-
Kvennahlaup ÍSÍ hefur
í áratugi verið einn af
stærstu almennings-
íþróttaviðburðum á Ís-
landi. Sérstaða hlaups-
ins er fjöldi
hlaupastaða, dreifing
þeirra á landsvísu og sú
staðreynd að þátttak-
endur eru nánast ein-
göngu konur.
Helsta markmiðið
með hlaupinu var að
hvetja konur til að
stunda hreyfingu og ná
samstöðu meðal kvenna um aukna
hreyfingu og hollari lífshætti. Hlaup-
ið var oftast dagsett sem næst 19.
júní til að tengja það réttindabaráttu
kvenna og lengi vel var hvert og eitt
hlaup tengt ákveðnu baráttumáli eða
þema sem féll vel að markmiðum
hlaupsins.
Sjóvá-Kvennahlaup ÍSÍ er löngu
orðið að ómissandi viðburði hjá kon-
um á öllum aldri um land allt. Allir
geta fundið sér vegalengd við hæfi og
engin tímataka er í hlaupinu. Lögð er
áhersla á að hver hlaupi á sínum for-
sendum og komi í mark á sínum
hraða. Í hlaupinu koma kynslóðir
saman, hreyfa sig og eiga ánægju-
lega samverustund. Oft eru konur úr
sömu fjölskyldu búnar að útbúa dag-
skrá fyrir allan daginn, bæði fyrir og
eftir hlaup og gera daginn þannig að
sérstökum fjölskylduviðburði með
tilheyrandi gleði, hvatningu og sam-
stöðu. Oft fylgja karlmennirnir líka
með, annað hvort sem þátttakendur í
hlaupinu eða sem áhorfendur og
stuðningsmenn. Félagslegi þátturinn
hefur alltaf verið í öndvegi og flest-
um ber saman um að það sé bæði
sérstök og skemmtileg stemmning á
viðburðinum. Konur koma í hlaupið
saman til að vera með fjölskyldu og
vinum og vera þær sjálfar, fyrst og
fremst.
Sjóvá Kvennahlaup ÍSÍ hefur ekki
bara verið vinsælt hér heima fyrir
heldur einnig í öðrum löndum þar
sem samfélag Íslendinga er sterkt og
samheldið. Hlaupið hefur farið fram í
nálægum löndum jafnt sem fjar-
lægum og má nefna Mósambík og
Namibíu sem dæmi um hlaupastaði.
Hlaupið hefði hins vegar ekki orðið
að þeim stórviðburði sem það er án
öflugra tengiliða sem taka að sér
framkvæmd hlaupsins um allt land
og hafa hvetjandi áhrif á þátttöku í
hlaupinu. Einnig vil ég minnast á alla
þá sjálfboðaliða sem koma með ein-
um eða öðrum hætti að hlaupinu. Á
stærstu hlaupastöðunum styðja
sveitarfélögin einnig dyggilega við
framkvæmd hlaupsins. Má þar nefna
Garðabæ, þar sem fjölmennasta
hlaup hvers árs er haldið, en bærinn
og Umf. Stjarnan hafa lagt sig fram
við að gera umgjörð hlaupsins sem
glæsilegasta og stutt með marg-
víslegum hætti við skipulag og fram-
kvæmd þess.
Sjóvá hefur verið bakhjarl hlaups-
ins frá upphafi og fóstrað og stutt
verkefnið af áhuga og myndarskap.
Einnig má minnast á Ölgerðina,
Beiersdorf á Íslandi (Nivea) og
Morgunblaðið sem hafa verið ómet-
anlegir samstarfsaðilar til margra
ára.
Við hjá Íþrótta- og ólympíusam-
bandi Íslands erum afar stolt af Sjó-
vár-Kvennahlaupi ÍSÍ og teljum að
það hafi átt þátt í að auka almenna
hreyfingu kvenna á Íslandi, tengja
konur betur við íþróttahreyfinguna
og vekja upp samstöðu og kraft hjá
konum um allt land.
Ég vil hvetja sem flesta til að taka
þátt í 30 ára afmælishlaupi Sjóvár-
Kvennahlaups ÍSÍ 15. júní nk. Það
verður mikið um dýrðir um land allt
og bryddað upp á ýmsum nýjungum í
tilefni tímamótanna.
Framkvæmdastjórn ÍSÍ óskar öll-
um þátttakendum góðs gengis og
góðrar skemmtunar í hlaupinu.
Eftir Lárus L.
Blöndal »Ég vil hvetja sem
flesta til að taka þátt
í 30 ára afmælishlaupi
Sjóvár-Kvennahlaups
ÍSÍ 15. júní nk.
Lárus L. Blöndal
Höfundur er forseti Íþrótta- og
ólympíusambands Íslands.
Samstaða og kraftur kvenna
Á dögunum skrifaði
fjármálaráðherra,
Bjarni Benediktsson,
stutta hugleiðingu í
Fréttablaðið um ástand
efnahagsmála. Segir að
vel hafi gengið á und-
anförnum árum, en
breytingar séu fram
undan og að aðlögun
„...að breyttum horfum
í hagkerfinu verður
ekki með öllu sársaukalaus. Við þurf-
um að skapa ný störf, sækja fram og
halda verðmætasköpun í landinu
áfram. Til þess þarf frumkvæði,
bjartsýni og kraft. Það þarf réttar
áherslur.“ Undir þetta má taka, það
þarf að halda áfram að búa til verð-
mæti, þjóðinni til hagsbóta. Nefna má
að til þess að viðhalda 3% hagvexti
næstu 20 ár, þurfa tekjur af útflutn-
ingi frá Íslandi að aukast um 1.000
milljarða króna, eða um 50 milljarða á
ári, sem gerir um 1
milljarð króna í hverri
einustu viku.
Samdráttur í ferða-
þjónustu og loðnu-
brestur eru nefndir
sem dæmi um að hagur
versnandi fari. Það er
litlum vafa undirorpið
að stór hluti skýring-
arinnar liggur þarna,
sérstaklega í sam-
drætti í ferðaþjónustu.
Þegar hefðbundnir
tekjupóstar dragast
saman er hins vegar
nauðsynlegt að „...sækja fram og
halda verðmætasköpun í landinu
áfram...“, eins og fjármálaráðherra
bendir réttilega á. Þegar horft er yfir
sviðið og gaumgæft hvar möguleik-
arnir gætu legið er tvennt sem hægt
er að koma auga á í fljótu bragði.
Tugmilljarða tekjur
tæknifyrirtækja
Hið fyrra er stóraukinn útflutn-
ingur á íslensku hug- og handverki
tæknifyrirtækja sem tengjast sjávar-
útvegi. Samkvæmt greiningu Sjáv-
arklasans var velta þessara fyr-
irtækja um 42 milljarðar króna í
fyrra. Þá er aðeins sú velta tekin með
í reikninginn sem tengist sjávar-
útvegi og fiskeldi. Velta annarra fyr-
irtækja í þessum geira var um 40
milljarðar króna. Hér ber að hafa í
huga að vöxtur tæknifyrirtækja sem
veita sjávarútvegi á Íslandi þjónustu,
hefur byggst upp vegna þess að sjáv-
arútvegsfyrirtækin hafa getað fjár-
fest og þróað lausnir í samstarfi við
tæknifyrirtækin. Þetta samspil er svo
að skila sér í tugmilljarða tekjum í
þjóðarbúið. Undanfarin misseri hafa
svo fiskeldisfyrirtækin bæst við og
fjárfest í nýjum búnaði.
Með þetta í huga er ljóst að skyn-
samleg nýting auðlinda í sjónum
kringum Ísland leikur hér stórt hlut-
verk. Hagsæld þessarar þjóðar liggur
því í raun í hafinu. Þótt nýting lifandi
náttúruauðlinda geti verið hvikul og
óáreiðanleg, eins og nýlegt dæmi um
loðnubrest sýnir, hefur tekist að við-
halda auðlindinni og hámarka af-
rakstur af henni. Og útflutnings-
tekjur af sjávarútvegi hafa haldist
stöðugar.
Tugmilljarða tekjur af fiskeldi
Hið síðara er fiskeldi. Þar eru góðir
hlutir að gerast. Útflutningur á af-
urðum frá fiskeldi á fyrstu fjórum
mánuðum þessa árs nema um 8,6
milljörðum króna. Miðað við fyrstu
fjóra mánuði ársins í fyrra er þetta
aukning um 71%. Sem hlutfall af
heildar útflutningsverðmæti sjáv-
arafurða frá Íslandi eru þetta ríflega
10% og hlutfallið hefur aldrei mælst
hærra. Fari svo fram sem horfir mun
verðmæti útfluttra afurða frá fiskeldi
nema um 25 milljörðum króna í ár.
Það eru góð tíðindi þegar fréttir ber-
ast af kólnun hagkerfisins.
Styrkjum stoðirnar
Það þarf „...frumkvæði, bjartsýni
og kraft...“, til þess að standa í rekstri
fyrirtækja, einkum fyrirtækja sem
eru að ná fótfestu hér á landi. Fisk-
eldisfyrirtækin eru í þeirri vegferð
um þessar mundir og það má vænt-
anlega taka undir með fjár-
málaráðherra að það er ekki annað
hrun í vændum. En núverandi ástand
færir okkur heim sanninn um það að
nauðsynlegt er að fjölga stoðunum
undir íslenskan útflutning, því þannig
forðumst við best kollsteypur. Takist
það verður þjóðarbúið miklu betur í
stakk búið til þess að mæta sam-
drætti á einu sviði, eða jafnvel tveim-
ur.
Vonarstjörnur í aukinni hagsæld þjóðar
Eftir Heiðrúnu
Lind Marteins-
dóttur
» Þótt nýting lifandi
náttúruauðlinda
geti verið hvikul og
óáreiðanleg, eins og
nýlegt dæmi um
loðnubrest sýnir,
hefur tekist að viðhalda
auðlindinni og hámarka
afrakstur af henni.
Heiðrún Lind
Marteinsdóttir
Höfundur er framkvæmdastjóri SFS.