Morgunblaðið - 13.06.2019, Side 49

MINNINGAR 49
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. JÚNÍ 2019
✝ Gréta HuldaHjartardóttir
fæddist 30. janúar
árið 1938 í Reykja-
vík. Hún lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 25. maí
2019.
Foreldrar henn-
ar voru Ásta Krist-
insdóttir, f. 4. júlí
1917, d. 18. ágúst
2006, og Jakob
Líndal Jósefsson, f. 24. apríl
1917, d. 27. des. 1993.
Gréta ólst upp hjá kjörfor-
eldrum sínum þeim Hirti Guð-
brandssyni, f. 24. mars 1884, d.
26. okt. 1966, og Ólafíu Sigríði
Þorvaldsdóttur, f. 16. mars
1890, d. 26. júlí 1972, og gengu
Jakobsdóttir, f. 12. jan. 1956, d.
12. mars 2001, Árni Jakobsson,
f. 26. des. 1957, d. 26. des. 1957.
Þrjú sammæðra systkin:
Haukur Birgir Hauksson, f. 16.
mars 1944, d. 30. júlí 1973,
Rúnar Hólmsteinn Hauksson, f.
10. júlí 1946, Hörður Sævar
Hauksson, f. 21. sept. 1951.
Hinn 7. desember 1957 giftist
Gréta Hulda Árna Fal Ólafs-
syni, f. 17. sept. 1932, d. 15. júní
2018. Gréta og Árni eignuðust
fjögur börn. Þau eru: Hjörtur
og Ólafur, f. 1958. Eiginkona
Hjartar er Elín S. Guðmunds-
dóttir en eiginkona Ólafs er
Sigrún Alma Hjörleifsdóttir.
Guðbjörg Svanlaug, f. 1962.
Eiginmaður hennar er Sig-
urður Einarsson. Yngstur
barna Árna Fals og Grétu er
Árni, f. 1966.
Barnabörn þeirra eru níu og
langömmubörnin eru orðin
fjórtán talsins.
Útför Grétu fór fram í kyrr-
þey að hennar ósk 6. júní 2019.
þau henni í for-
eldrastað frá unga
aldri. Ólafía Sigríð-
ur Þorvaldsdóttir
var ömmusystir
Grétu.
Gréta átti tvö al-
systkini, Reyni Ás-
vald Jakobsson, f.
22. nóv. 1936, d.
29. okt. 2007, og
Hilmar Jakobsson,
f. 18. mars 1940.
Systkin samfeðra eru Hall-
dór Karel Jakobsson, f. 20. júlí
1942, Lárus Fjeldsted Jakobs-
son, f. 5. jan. 1945, d. 26. júní
1996, Gróa Herdís Fjeldsted
Jakobsdóttir, f. 16. feb. 1947,
Grétar Fjeldsted Jakobsson, f.
7. júní 1950, Karólína Sigurrós
Elsku amma, það sem ég á eftir
að sakna þín mikið. Við áttum gott
samband, það var sterk tenging
okkar á milli. Við töluðum oft um
að við fyndum á okkur að síminn
væri að fara að hringja og að við
vissum hver væri á hinum enda
línunnar.
Ég gerði þig að ömmu þegar þú
varst fertug og hlæ mikið að því
núna þegar ég er sjálf orðin fertug
og finnst ég engan veginn tilbúin í
ömmuhlutverkið. Ég grínaðist
með þetta við þig og bað þig í gríni
afsökunar á þessu, að gera svo
unga konu að ömmu! Þú hlóst og
sagðir mér að þú hefðir orðið svo
montin yfir því að verða amma.
Mér hefur oft verið sagt að við
séum líkar í útliti, og ég get alveg
tekið undir það þegar ég skoða
gamlar myndir. Og ekki leiðum að
líkjast, elsku fallega amma.
Þú varst alltaf svo fín, snyrtileg
og óaðfinnanlega til fara. Ég man
eftir að hafa horft á þig með að-
dáun þegar ég var lítil og ákveða
með sjálfri mér að þegar ég yrði
stór þá ætlaði ég líka alltaf að vera
með bleikan varalit og í hæla-
skóm.
Ég á svo góðar minningar frá
ykkur afa, að gista hjá ykkur í
Geitlandinu, vera pökkuð inn í
rúm eftir að hafa fengið kvöldkaffi
í eldhúsinu, marmaraköku eða ný-
bakaða ástarpunga. Minningar úr
bústaðnum, skoppandi í aftursæt-
inu allan Hvalfjörðinn, leika mér í
kjarrinu og taka upp kartöflur.
Það var líka dásamlegt þegar þið
afi heimsóttuð okkur til San
Francisco og ég á kostulega mynd
af ykkur með mímósu í hádeginu í
eldhúsinu mínu, skælbrosandi
með freyðivín rétt um hádegið, þið
voruð alveg að fíla þessa kaliforn-
ísku hefð.
Það var alltaf gaman að tala við
þig, heyra sögur af litlu miðborg-
arstelpunni, árunum í Austó,
bröggum og hermönnum sem
gáfu ykkur krökkunum tyggjó. Af
mömmu þinni, pabba og Ástu
ömmu sem þér þótti svo ógurlega
vænt um, sögunni af því hvernig
þú kynntist afa og frá ferðalögum
ykkar um heiminn.
Mér er minnisstætt þegar þið
afi rifjuðuð upp ferðalag sem þið
fóruð í fyrir um fjörutíu árum á
húsbíl um Evrópu. Minningarnar
um þessa ferð voru ykkur afa ljós-
lifandi þar sem þið skellihlóguð að
ferðabröltinu á húsbílnum. Ferða-
sagan ykkar fékk mig til að hugsa
um minningar, hvað þær eru dýr-
mætari en allt, að fjörutíu ára
gömul ferðasaga gefur okkur svo
miklu meira en dótaríið í kringum
okkur.
Þú varst fyndin og skemmtileg,
alltaf til í að grínast. Það var alltaf
asi á þér, stundum eins og þér
væri lífsins ómögulegt að vera
kyrr. Þegar þú fékkst hugmynd
að einhverju þá þurfti það að ger-
ast strax, og helst í gær. Og alltaf
var afi svo sultuslakur við hliðina á
þér. Því var erfitt fyrir þig þegar
líkaminn bannaði þér að vera á
ferðinni og þegar afi gat ekki leng-
ur haldið þér á jörðinni með sinni
stóísku ró. Þið áttuð svo fallegt
samband, eins dásamlega ólík og
þið voruð.
Ég er svo þakklát fyrir að hafa
átt þig, elsku amma, fyrir sam-
bandið okkar, samræðurnar og
grínið. Ég er þakklát hverri ein-
ustu stund og fyrir að hafa gert
þig að ömmu aðeins fjörutíu ára,
því það þýðir að við áttum heil
fjörutíu ár saman. Góða ferð í
Sumarlandið, knúsaðu afa frá
mér.
Þín,
Linda Dögg Ólafsdóttir.
Elsku mamma. Við börnin þín
söknum þín óskaplega mikið. Það
er tómlegt að líta inn í Háulind í
dag.
Engin mamma sem situr í
græna stólnum, brosir og kallar
„sæl elskan“ þegar maður kemur í
heimsókn, og svo fær maður stórt
og innilegt faðmlag.
Minningarnar streyma fram,
flestar skemmtilegar en aðrar
daprar. Það var erfitt hjá þér eftir
að pabbi fór frá okkur í júní í
fyrra.
Við eigum margar góðar og
skemmtilegar minningar úr ferða-
lögum sem við fórum saman í,
bæði hérna innanlands og utan.
Ferðirnar upp í bústað, þær voru
nokkrar og ætíð skemmtilegar,
þar var spilað á spil og hlegið þessi
lifandis ósköp. Alltaf tekið vel á
móti manni.
Þú varst stórfengleg mann-
eskja, hæfileikarík, vel gefin,
söngelsk, listfengin, barngóð og
guðhrædd.
Þú varst stolt af afkomendum
þínum og fylgdist vel með því hvað
barnabörnin og langömmubörnin
voru að fást við hverju sinni.
Alltaf að spyrja um þau í hverri
heimsókn og varst mjög áhuga-
söm um þeirra hagi. Börn, barna-
börn og langömmubörnin eiga
margar góðar minningar um þig
og búa að því í hjarta sínu um alla
eilífð.
Þú fylgdist vel með börnunum
þínum og barst mikla umhyggju
fyrir þeim. Ef maður kom seint
heim um helgar á sínum unglings-
árum þá vissi maður alltaf af því
að þú beiðst og fylgdist með að af-
kvæmið væri örugglega búið að
skila sér í hús. Annars varstu vís
til að drífa pabba fram úr og taka
smá rúnt niður í bæ. Á þeim tíma
voru ekki snjallsímar sem hægt
var að hringja í hvenær sem er.
Þið pabbi voruð glæsileg, heil-
brigð, lífsglöð og ástfangin. Það
kenndi okkur hversu dýrmætt líf-
ið er og nauðsynlegt að njóta.
Sannarlega gott veganesti.
Við systkinin erum óendanlega
stolt af þér, elsku mamma, og
minningin um þig er góð, þú varst
ótrúlega dugleg í þínum veikind-
um og erfiðleikum sem tóku við
eftir að pabbi dó og reyndar löngu
áður, því heilsubresturinn hafði
gert vart við sig fyrir löngu síðan.
Það var númer eitt tvö og þrjú alla
tíð að hugsa vel um heimilið, halda
úti góðu og fallegu heimili og vera
glæsileg og fín. Þú varst sælkeri,
það hefur sennilega fylgt þér allt
frá því þú varst að vinna í Ópal á
árum fyrr. Það var alltaf eitthvað
sætt til inni í eldhúsi, hvort sem
það var súkkulaði eða sætabrauð.
Þú varst búin að skipuleggja
margt í kringum jarðarförina
þína, velja lög og annað. Útgöngu-
lagið „Gullvagninn“ var punktur-
inn yfir i-ð, þetta var svo akkúrat
þú, stutt í húmorinn og þú varst á
leið til pabba í Gullvagninum. En
textinn í laginu segir svo margt
meira:
Hvar fæ ég að halla mínu höfði nú.
Herra, enginn getur bjargað nema þú.
...
Gættu þín, geymdu mig, gefðu mér
friðinn.
Langt hef ég farið og mig langar
heim.
Brekkan var búin að vera löng
og erfið, þrekið var búið og þig
langaði að fara heim, heim til
pabba og góðra ástvina. Útgöngu-
lagið kom mörgum skemmtilega á
óvart, en það var svo eitthvað akk-
úrat þú og þinn skemmtilegi kar-
akter sem skein þarna í gegn. Það
birti yfir mörgum, þó svo að þetta
væri kveðjustundinn og vissan um
að þú værir að fara á betri stað
sefaði sorgina. En núna er kveðju-
stund og söknuðurinn mikill.
Minning þín lifir í hjörtum okkar
og huga.
Lítil stúlka á lífsins leið,
lauk hér göngu sinni.
Kát og glöð á sinni leið,
úti var sólríkur dagur.
Eilíft líf sem í skauti ber,
vors Guðs, náðarkraftur.
Hjörtur, Ólafur, Guðbjörg
Svanlaug og Árni.
Gréta Hulda
Hjartardóttir
Við andlát Gunn-
ars móðurbróður
míns minntist ég
samræðna minna
við hann og Önnu
konu hans í gegnum
tíðina. Þar voru málin krufin að
hætti sanns heimspekings og
ávallt varð maður vísari að sam-
ræðum loknum. Skal engan
undra þegar rætt var við þýðanda
rits David Humes, Samræður um
trúarbrögðin. Á mínum yngri ár-
um voru varla til merkari sam-
ræður en einmitt þær.
Gunnar var heimspekingur af
ástríðu og var alltaf gaman að
ræða við hann um heimspeki.
Meðal heimspekinga sem Gunnar
var hrifinn af voru Hume, Kant,
Mill, Popper og Dewey en eftir
Gunnar liggja þýðingar á ritum
þeirra. Ég spurði Gunnar eitt
sinn hver honum þætti merkasti
heimspekingurinn. Svarið var –
þótt Sókrates svifi ávallt yfir allri
heimspekiumræðu – Immanúel
Kant. Gunnar fékk styrk til rann-
sókna á þekkingarfræði Kants
1959 og ári áður námsstyrk til
Montreal, þar sem hann kynnti
sér heimspeki A.N. Whiteheads.
Þegar ég spurði Gunnar hvað
væri skemmtilegast við heim-
spekina svaraði hann með brosi
að það væri þegar hann uppgötv-
aði að aðrir hefðu rangt fyrir sér
eða sæi galla í rökum þeirra. Ég
minnist þessara orða Gunnars oft
við iðkun minnar fræðigreinar,
lögfræði, og þá með ákveðinni
kátínu. Áhugi minn á heimspeki
er tilkominn vegna áhrifa frá
Gunnari og hefur sá áhugi verið
gott veganesti.
Gunnar var einn allra best
menntaði Íslendingur sinnar kyn-
slóðar í heimspeki og átti mann-
auður hans heima sem fræðimað-
ur í háskóla, líkt og Velvakandi
skrifaði vorið 1960. Svo varð þó
ekki. Gunnar var mikill náms-
maður og lærði hann ensku í
gegnum útvarp, þá bóndasonur í
Lokinhamradal og kenndi yngri
systkinum heimavið. Móður
minni þótti hann strangur kenn-
ari og reyndi að stelast í svörin í
stærðfræðinni til að hafa kennar-
ann góðan. Gunnar var á yngri ár-
um, líkt og bræður hans Ólafur,
Guðmundur og Grétar, góður
sláttumaður. Mér er minnistætt
þegar Guðmundur frændi og
bóndi á Hrafnabjörgum sagði
mér sem barn sögur af sláttuaf-
rekum þeirra bræðra. Þegar
Gunnar var við nám í Edinborg
1949-55 kom hann heim í Dalinn á
sumrin og eitt sumarið kom hann
með nýja ljátegund, Eylandsljá-
inn, sem var bylting. Líklega
fyrsta byltingin af nokkrum í bú-
skaparháttum í Dalnum. Mér er
minnisstætt þegar Gunnar kom
eitt sinn í heimsókn til Hrafna-
bjarga og sló gamlar orfslægjur.
Hann hefur þá eflaust hugsað til
æskuáranna í Dalnum og ekki
síst bræðra sinna, en Gunnar var
mjög náinn Ólafi yngri bróður
sínum og tefldu þeir oft í frístund-
um og þótti Gunnar tapsár. Ólaf-
ur dó ungur er hann tók út af tog-
ara 1948 og var það Gunnari
mikið áfall. Grétar lést úr hvít-
blæði 1952 þá námsmaður í MR.
Halla systir þeirra lést barnung
eftir að hafa hrapað í klettunum
fyrir ofan bæinn 1950. Gunnar
minnti mig oft á systur sína Sig-
ríði bónda á Hrafnabjörgum, í
hugsun og skýrmæli og ástríðu
fyrir áhugamálum sínum sem
voru þó mjög ólík, sem og áhuga á
hinum stóru spurningum lífsins
en þó á gjörólíkan hátt. Gunnar
lagði ætíð mikla rækt við heim-
speki. Gunnar komst til mennta í
íslenska bændasamfélaginu, sem
þótti ekki sjálfgefið og framlags
Gunnar Ragnarsson
✝ Gunnar Ragn-arsson fæddist
20. júní 1926. Hann
lést 20. maí 2019.
Útförin fór fram 4.
júní 2019.
hans til íslenskrar
heimspeki verður
lengi minnst. Gunn-
ar var gerður að
heiðursfélaga Fé-
lags áhugamanna
um heimspeki árið
2014 fyrir störf í
þágu heimspeki-
legra málefna á Ís-
landi. Ég sendi
Önnu, Margréti,
Helgu, Vilhjálmi og
fjölskyldum þeirra mínar samúð-
arkveðjur Megi minning Gunnars
Ragnarssonar heimspekings lifa
Eyjólfur Ármannsson.
Gunnar Ragnarsson verður
mér alltaf ógleymanlegur. Í Bol-
ungarvík var hann ætíð kallaður
Gunnar skólastjóri enda gegndi
hann því starfi um langt skeið,
setti sterkan svip á samfélagið og
mótaði kynslóðir ungra nemenda
í Barna- og miðskóla Bolungar-
víkur eins og skólinn var þá
nefndur.
Þó að Gunnar væri hæverskur
maður og tranaði sér aldrei fram
var hann jafnframt stórbrotinn
persónuleiki. Þegar á þurfti að
halda og ærsl okkar krakkanna
fóru úr böndum, ómaði sterk
röddin hans um skólann, borin
uppi af einstakri orðkynngi – og
svo datt allt í dúnalogn. Í skóla-
stofunni var hann ákveðinn og
strangur, hélt góðum aga, en
kunni líka að gantast við okkur.
Þá sá maður eitthvert blik í aug-
um hans sem vottaði um kímnina
sem hann hafði til að bera í mikl-
um mæli. Hann var með öðrum
orðum einstakur og yfirburða
uppfræðari sem við krakkarnir
bárum virðingu fyrir. Og þegar
við gamlir nemendur hans hitt-
umst ber nafn hans oft á góma.
Gunnar Ragnarsson er nefnilega
maður sem gleymist ekki sam-
ferðafólkinu.
Þegar Gunnar var ráðinn
skólastjóri í Bolungarvík átti
hann að baki framhaldsnám í
heimspeki við Edinborgarhá-
skóla þar sem hann hafði náð
framúrskarandi árangri, enda af-
burða greindur og vel að sér.
Stundum velti maður því fyrir sér
hvort slíkum manni hentaði að
kenna krökkum með mismikinn
áhuga á námsefninu. En þá er
þess að gæta að fátt getur talist
göfugra en að uppfræða ungdóm-
inn og þó svo að þekkingarsvið
Gunnars hafi sannarlega verið
langt umfram það sem við staut-
uðum við að læra, gagnaðist það
okkur nemendum hans á sviðum
sem námsefnið gerði ekki endi-
lega ráð fyrir. Tilvísanir hans í
kennslustundum um mál sem
okkur voru gjörsamlega hulin
greyptust í minni manns. Ein-
hvern tíma seinna á lífsleiðinni,
jafnt í námi og starfi, skutu þær
svo upp kollinum og komu að
gagni, óafvitandi og meðvitað, við
hinar fjölbreytilegustu aðstæður.
Enskukennsla hans var framúr-
skarandi og fullyrða má að nem-
endur sem nutu hennar komu út í
lífið vel nestaðir á því sviði.
Vinátta var mikil og góð með
þeim hjónum Önnu Skarphéðins-
dóttur og Gunnari Ragnarssyni
og foreldrum mínum. Móðir mín,
María K. Haraldsdóttir, og Anna
áttu mikið saman að sælda og
gagnkvæmar voru heimsóknir
fjölskyldnanna, ekki síst um há-
tíðir. Ég minnist þess ein jólin
þegar Gunnar kom færandi hendi
með hið klassíska heimspekiverk
18. aldar heimspekingsins Davids
Humes, Samræður um trúar-
brögðin, sem hann hafði þá þýtt
samhliða erilsömu skólastjóra-
starfinu.
Í skólanum stóð Anna kona
Gunnars honum við hlið og
kenndi íslensku; afburðakennari
á því sviði sem glæddi áhuga
nemenda á bókmenntum og gildi
móðurmálsþekkingar. Þegar
Gunnar og Anna létu af störfum í
Bolungarvík fluttu þau suður og
Gunnar gerðist mikilvirkur þýð-
andi heimspekirita.
Gunnar Ragnarsson var stór-
brotinn og ógleymanlegur maður,
sem veitti okkur mörgum ómet-
anlegt gott veganesi út í lífið.
Blessuð sé minning hans.
Einar K. Guðfinnsson.
Með örfáum orðum vil ég
minnast Gunnars Ragnarssonar,
bekkjarbróður míns úr Kennara-
skólanum, en þar hófust okkar
kynni fyrir 75 árum. Þessi vest-
firski piltur vakti strax athygli
mína. Það var eins og hin stór-
brotna náttúra Vestfjarða hefði
mótað styrkleika hans og karl-
mannlegan vöxt. Hvöss og athug-
ul augu bentu til að þar færi mað-
ur með skarpa greind. Enda
sýndi það sig fljótt að hann var
mjög góður námsmaður og jafn-
vígur á allar greinar. Gunnar hélt
áfram námi að loknu kennara-
prófinu og lauk meistaranámi í
Edinborg í heimspeki með ensku
og sálfræði sem aukagreinar.
Við vorum 18 sem lukum kenn-
araprófi 1947 og eru nú 17 fallin í
valinn. Á námsárunum var Gunn-
ar ekki áberandi í félagslífinu en
var alltaf tilbúinn að gera það
sem hann var beðinn um.
Að loknu kennaraprófi fórum
við í 29 daga útskriftarferð til
Danmerkur og Svíþjóðar með
viðkomu í Færeyjum. Í ferðinni
var Gunnar hinn kátasti, athugull
og skemmtilegur. Tvö minnis-
stæð atriði frá þessari ferð snerta
Gunnar sérstaklega.
Við sigldum með Dronning
Alexandrine til Danmerkur. Við
vorum á þriðja farrými sem kall-
að var, en það voru 60 kojur í lest
skipsins. Ég held að vart yrði
boðið upp á slíkt í dag.
Skipið lagðist að bryggju í
Höfn kl. 11 að kvöldi og farþegar
flýttu sér í land. Þá bar svo við að
Gunnar var orðinn veikur. Hon-
um var bannað að fara í land og
sagt að næsta morgun kæmi
læknir og liti á hann. Ekki var
hægt að skilja Gunnar eftir einan
þarna í lestinni og bauðst ég til að
vera hjá honum. Næsta morgun
kom læknirinn. Þá kom í ljós að
rauðir hundar hrjáðu Gunnar og
var honum leyft að fara í land. Ég
dáðist að því hve Gunnar tók
þessum vandræðum með miklu
æðruleysi.
Hitt atvikið gerðist þegar
nokkuð var liðið á ferðina. Ákveð-
ið hafði verið að skreppa í dags-
ferð til Svíþjóðar og heimsækja
Málmey, háskólabæinn Lund og
fleiri staði. Þar sem við höfðum
litla sænska peninga var ákveðið
að taka með danskt „smörre-
bröd“ til dagsins og var það sett í
ferðatösku. Það var rigning en
flest okkar áttu plastkápur sem
við klæddumst. Þegar leið á dag-
inn kom glaða sólskin og þegar
við höfðum borðað nestið voru all-
ar kápurnar settar í töskuna.
Þegar við komum um kvöldið í
tollinn í Helsingör í Danmörku
hélt Gunnar á töskunni. Tollverð-
irnir létu hann opna töskuna og
þá blöstu við allar plastkápurnar.
„Átt þú þetta?“ spurðu tollverð-
irnir. Gunnari þótti þetta svo vit-
laus spurning að hann fór að
hlæja. Þá gripu hann tveir toll-
verðir og leiddu inn í hliðarher-
bergi. Héldu þeir að Gunnar væri
að smygla regnkápum frá Sví-
þjóð. Ég sá hvað var að gerast,
snaraðist inn í herbergið og út-
skýrði málið þannig að Gunnar
slapp við frekari kárínur. Við
minntust oft síðar á þetta atvik og
hlógum að.
Árum saman var langt á milli
vinnustaða okkar. Gunnar starf-
aði í Bolungarvík en ég í Reykja-
vík. Því voru samfundir okkar
strjálir, en alltaf þegar fundum
okkar bar saman voru þeir jafn
ánægjulegir. Ávallt þegar við
bekkjarfélagar hittust var Gunn-
ar mættur.
Með þakklæti í huga kveð ég
Gunnar og votta öllum aðstand-
endum samúð mína.
Stefán Ólafur Jónsson.
Formáli | Minningargreinum fylgir formáli sem nánustu aðstand-
endur senda inn. Þar koma fram upplýsingar um hvar og hvenær sá
sem fjallað er um fæddist, hvar og hvenær hann lést og loks hvaðan og
klukkan hvað útförin fer fram. Þar mega einnig koma fram upplýs-
ingar um foreldra, systkini, maka og börn. Ætlast er til að þetta komi
aðeins fram í formálanum, sem er feitletraður, en ekki í minning-
argreinunum.
Undirskrift | Minningargreinahöfundar eru beðnir að hafa skírn-
arnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Myndir | Hafi mynd birst í tilkynningu er hún sjálfkrafa notuð með
minningargrein nema beðið sé um annað. Ef nota á nýja mynd skal
senda hana með æviágripi í innsendikerfinu. Hafi æviágrip þegar verið
sent er ráðlegt að senda myndina á netfangið minning@mbl.is og láta
umsjónarmenn minningargreina vita.
Minningargreinar