Morgunblaðið - Sunnudagur - 16.06.2019, Qupperneq 29

þann dag í dag telur varla neinn með
viti að í raun sé verið að virkja
mannslíkamann á meðan ráðskast er
með meðvitund okkar. Hins vegar er
talsverður fjöldi, þar á meðal ýmsir
fræðimenn og hugsuðir, sem telja
ekki alls kostar ómögulegt að upp-
lifun okkar sé tilbúningur og við í
raun ekkert annað en tölvukóði með
tilfinningar.
Elon Musk, hinn geðþekki forstjóri
Tesla og SpaceX, hefur látið hafa eft-
ir sér að mjög ólíklegt sé að við lifum í
hinum sanna raunveruleika. Miklu
líklegra sé að afkomendur mann-
fólksins sem lifði á þeim tímum sem
við upplifum nú hafi yfir að búa svo
mikilli tækni að hægt sé að herma
upplifun forfeðranna með fullkominni
nákvæmni. Svo margar hermanir
yrðu framkvæmdar að skv. einfaldri
líkindafræði sé næstum ómögulegt að
við séum einmitt þau sem upplifðu
söguna á undan öllum tölvukóðunum.
Við séum því einungis upplýsingar,
kóðuð af afkomendum okkar, eða
gervigreind framtíðarinnar, og
geymd á hörðum diski í ofurtölvu í
allt öðrum heimi en við þekkjum.
Musk dregur hugmynd sína frá
kenningu heimspekingsins Nick
Bostrom. Hann leggur fram þrjá
möguleika um framtíð mannkyns og
segir að minnsta kosti einn vera rétt-
an. Í fyrsta lagi að maðurinn útrými
sér áður en tækniframfarir sem stutt
geta við áðurnefndar hermanir náist.
Í öðru lagi að maðurinn hafi ekki
áhuga á því að framkvæma slíkar
hermanir. Séu báðir ósannir, sem
telja verður líklegt að mati Bostrom,
er þriðji möguleikinn sannur: Nánast
öruggt er að við erum stödd í sýndar-
veruleika. Kenningin veltur hins veg-
ar á því að í framtíðinni muni vera
hægt að forrita meðvitund og allar
þær tilfinningar og upplifanir sem
henni fylgja. Slíkt er ekki öruggt.
Kenninguna setti Bostrom fyrst fram
í grein árið 2001 og það merkilega er
að hann segist ekki hafa séð Fylkið
áður en grein hans kom út.
Margir hafa eðli málsins sam-
kvæmt gagnrýnt þessa kenningu
Bostroms en ómögulegt virðist að
sanna að við lifum ekki í gerviheimi;
allar sannanir gætu einfaldlega verið
hluti af blekkingunni og því ekki
sannað neitt.
Skiptir engu máli
Það má hins vegar spyrja sig hvort
það hafi eitthvað upp á sig að pæla í
svona hlutum. Er ekki nóg að mér líði
eins og umheimurinn sé raunveruleg-
ur og skynja hann sem slíkan?
Sumir eðlisfræðingar vilja meina
að alheimurinn og allt sem gerist inn-
an hans sé lítið annað en upplýsingar
ef við horfum á smæstu einingar
hans, líkt og hver annar tölvukóði.
Það sé því í raun ekkert eðlislega
ólíkt með tölvukóðanum og alheim-
inum.
Og þó við lítum framhjá þessu þá
er upplifun hvers og eins auðvitað
huglæg. Upplifun þín og tilfinningar
eru alveg jafn raunverulegar hvort
sem þær eigi sér stað í raunveruleik-
anum eða ekki. Þær eru eftir allt
saman - samkvæmt nýjustu vísindum
að minnsta kosti - einungis rafboð
milli taugafruma sem þú svo skynjar í
meðvitund þinni.
Umræða sem þessi mál mun að öll-
um líkindum eiga sér stað í auknum
mæli á næstu árum og áratugum er
tækninni fleytir fram. Musk telur til
að mynda hraða framþróun tölvu-
leikja sýna að fullkominn sýndar-
veruleiki sé mögulegur í framtíðinni.
Ólíklegt er þó að niðurstaða fáist í
málið í bráð.
Keanu Reeves og Carrie-Anne
Moss í hlutverkum sínum í
kvikmyndinni The Matrix.
IMDB
16.6. 2019 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29
SVALALOKANIR
Svalalokanir frá Glerborg eru nýtískulegar
og falla vel að straumum og stefnum
nútímahönnunar.
Lokunin er auðveld í þrifum þar sem hún opnast inná við.
Hægt er að fá brautirnar í hvaða lit sem er.
Svalalokun verndar svalirnar fyrir regni, vindi og ryki og eykur
hljóðeinangrun og breytir notkun svala í heilsársnotkun.
Glerborg
Mörkinni 4
108 Reykjavík
565 0000
glerborg@glerborg.is
www.glerborg.is
2291árfregalgeps&nupílsrelg,raggulg,relG
FÁÐU TILBOÐÞÉR AÐKOSTNAÐAR-LAUSU
TÓNLIST Tónlistarmaðurinn
Drake er líklega þekktasti stuðn-
ingsmaður nýkrýndra NBA-
meistara Toronto Raptors. Eftir
sigur liðsins á Golden State Warri-
ors í úrslitum deildarinnar aðfara-
nótt föstudags var kappinn heldur
betur kátur. Ef marka má insta-
gram-síðu Kanadamannsins ætlar
hann að gefa út tvö ný lög af þessu
tilefni. Drake skálaði auk þess í
kampavíni eftir leikinn og stóð því
undir gælunafni sínu, „Champagne
Papi“.
Titiltónlist frá Drake
Drake lætur menn heyra það.
AFP
BÓKSALA 5.-11. JÚNÍ
Listinn er tekinn saman af Eymundsson
1 Engin málamiðlun Lee Child
2 Sumareldhús Flóru Jenny Colgan
3 Óvænt endalok Ævar Þór Benediktsson
4 Móðir Alejandro Palomas
5 Gullbúrið Camilla Läckberg
6 WOW – ris og fall flugfélags Stefán E. Stefánsson
7 1793 Niklas Natt och Dag
8
Gamlinginn sem hugsaði
með sér að hann væri
farinn að hugsa of mikið
Jonas Jonasson
9 Kennarinn sem hvarf Bergrún Íris Sævarsdóttir
10 Sagas Of The Icelanders Ýmsir höfundar
1 Óvænt endalok Ævar Þór Benediktsson
2 Kennarinn sem hvarf Bergrún Íris Sævarsdóttir
3 Barist í Barcelona Gunnar Helgason
4 Handbók fyrir ofurhetjur 4 Elias/Agnes Vahlund
5
Þín eigin saga
– draugagangur
Ævar Þór Benediktsson
6 Svarta kisa Barnið Nick Bruel
7 Risasyrpa – íþróttakappar Walt Disney
8
Þín eigin saga
– piparkökuhúsið
Ævar Þór Benediktsson
9 Svarta kisa – Móri frændi Nick Bruel
10 Hundurinn með hattinn Guðni Líndal
Allar bækur
Barnabækur
Crashed - How A Decade of Financial Crises Chan-
ged the World er ný bók eftir breska sagnfræðing-
inn Adam Tooze. Bókin leiðir lesandann í gegnum
atburði fjármálakreppunnar undir lok síðasta ára-
tugar og hvernig komið var í veg fyrir enn verri nið-
urstöðu hennar en raun bar vitni. Tooze segir þó
meðalið við kreppunni hafa haft slæmar afleiðingar
í för með sér sem enn sér ekki
endann fyrir. Penguin gefur út.
The Algebra of Happiness er ný bók eftir met-
söluhöfundinn Scott Galloway. Höfundurinn
reynir í bókinni að hjálpa fólki að lifa hamingju-
samlegra lífi og á sama tíma lágmarka stress sem
óhjákvæmilegt er að upplifa. Tekur hann fyrir við-
fangsefni allt frá því hvenær fólk eigi að kaupa sér
fasteign til þess hve mikið eigi að leggja á sig í
vinnunni. Bantam Press gefur út.
ÁHUGAVERÐAR BÆKUR
Ég hef alltaf lesið mikið og er yf-
irleitt með margar bækur á nátt-
borðinu. Mér finnst gaman að
lesa ævisögur ef þær eru vel
skrifaðar eins og
t.d. ævisaga Guð-
jóns Friðrikssonar
um Einar Bene-
diktsson skáld. Þar
dregur Guðjón upp
mynd af skáldinu og
lýsir vel tíðarand-
anum.
Ég las nýlega bókina En anden
gren eftir danska
rithöfundinn Jesper
Wung Sung, en það
er söguleg skáld-
saga um langafa
hans, San Wung
Sun, sem var kín-
verskur og kom til
Danmerkur árið 1902 ásamt hópi
Kínverja. Þar voru þeir hafðir til
sýnis í Tívolí og vöktu mikla at-
hygli því Kínverjar voru fáséðir í
Danmörku á þessum tíma. Þeir
sýndu listir sínar m.a. í skraut-
skrift og matargerð. Meðal
áhorfenda var Ingeborg Dani-
elsen, langamma höfundar. Með
þeim tókust ástir, þrátt fyrir
tungumálaörðugleika og menn-
ingarmun. Fjölskyldan afskrifar
hana og þjóðfélagið líka. En ástin
sigrar og þau eiga saman erfitt
en um leið áhugavert líf.
Ég hef líka gaman
af að lesa skáldsög-
ur og af nýjum ís-
lenskum skáldsög-
um var ég mjög
hrifin af Ungfrú Ís-
land eftir Auði Övu
sem gerist í kring-
um 1960 og lýsir vel
tíðarandanum þá.
RAGNHILDUR ER AÐ LESA
Til sýnis í Tívolí
Ragnhildur
Blöndal er yfir-
bókavörður
Íþöku, bóka-
safns Mennta-
skólans í
Reykjavík.
Sannanir allt
um kring?
Á umræðuvettvanginum
Reddit er undirsíða sem ber
nafn sem útleggst gæti sem
Villur í Fylkinu (e. Glitch in
the Matrix) á okkar ástkæra
ylhýra. Þar má sjá ýmsar
áhugaverðar sögur aðila sem
telja sögurnar sanna veru
okkar í gerviheimi. Einn seg-
ist hafa dáið í slysi en farið
aftur í tímann og lifað slysið
af í annarri tilraun. Annar
segir hundinn sinn hafa talað
við sig. Sá þriðji segist þó
hafa verið greindur með
drómasýki eftir að hafa sagt
lækni frá óútskýranlegum
raunum sínum.