Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.06.2019, Blaðsíða 24

Heimili Simpson-fjölskyldunar,
sem margir kannast við, skartar
lágstemmdri en fallegri grasflöt.
Af hverju sláum við grasið ígarðinum um leið og þaðverður aðeins of langt? Af
hverju erum við með grasflöt í garð-
inum í fyrsta lagi? Svarið kemur lík-
lega flestum á óvart.
Metsöluhöfundurinn og
sagnfræðiprófessorinn ísraelski,
Yuval Noah Harari, kynnti sér fyr-
ir nokkrum árum söguna um þá
sérstöku tilhneigingu fólks að hafa
vel snyrta grasflöt fyrir framan
húsið sitt, eða drauma þess efnis.
Grasflatirnar virðast nokkuð til-
gangslausar;
þær eru ekki fal-
legar líkt og
margur annar
gróður, engan
mat er af þeim að
fá og ómæld
vinna fer í að slá
þær í sífellu.
Harari deildi
niðurstöðum sínum með lesendum í
stuttum kafla í bók sinni Homo
Deus: A Brief History of Tomor-
row sem kom út árið 2016.
Sjáðu hvað ég er ríkur
Að sögn Harari datt engum það í
hug að skella grasi fyrir framan
húsið sitt fyrr en á miðöldum; eng-
inn keisari Rómarveldis eða Kína
bauð fólk velkomið með ómerki-
legum grænum fleti. Þegar á mið-
aldir var komið hófu hins vegar
margir aðalsbornir Evrópubúar að
leggja gras fyrir framan híbýli sín. Í
þá daga kostaði það mikla vinnu og
tíma að sjá um slíkan lúxus og því
merki um ríkidæmi og velsæld að
halda þess háttar úti. „Sjáðu hvað
ég er ríkur og hef efni á mörgum
starfsmönnum sem vökva og snyrta
þessa grasflöt mína,“ gæti einn að-
alsmaðurinn hafa hugsað með sér á
sínum tíma.
Harari skrifar að með tíð og tíma
varð grasflötin eins konar merki um
ríkidæmi þess sem lét hirða um
hana. Illa hirt flöt sýndi að ekki var
allt með felldu í bókhaldinu hjá við-
komandi. Þegar molna tók undan
veldi aðalsættanna var mörgum
þessara aðalsmanna steypt af stóli í
hinum ýmsu byltingum en þeir sem
tóku sæti þeirra héldu uppi hefðinni.
Grænn draumur
Þegar fram liðu stundir gátu fleiri
motnað sig af rennisléttri og ný-
sleginni grasflöt. Fyrst voru það
bankamenn, lögmenn og þeim líkir
sem tóku upp siðinn. Eftir að iðn-
byltingin gekk í garð gat sót-
svartur almúginn jafnvel uppfyllt
grænan draum sinn, þó í mun
minni útgáfu en þeir ríkustu. Þann-
ig varð það eitt helsta stöðumerki í
úthverfum stórborga Vesturlanda
að halda vel sleginn garð fyrir
framan hús sitt.
Og ekki stöðvaði þróunin þar.
Fólk fór að stunda íþróttir, sem áður
voru t.d. iðkaðar á möl, á grasflötum
og gras var lagt á ýmsum almenn-
ingssvæðum. Í dag eru íþróttir jafn-
vel stundaðar á tilbúnu efni sem ætl-
að er að líkja eftir grasi.
Ábyrgðin á Hómer og
Marge
Harari endar umfjöllun sína á því að
spyrja lesandann hvort hann muni
ekki hugsa sig tvisvar um nú þegar
ákvarðanir um garðinn eru teknar.
Sú tilhneiging að vilja horfa fram á
vel snyrta grasflöt út um gluggann
heima hjá sér sé einungis byggð á
hópþrýstingi sem komið var á af evr-
ópskum hertogum, stórtækum kap-
ítalistum og Simpsons-fjölskyldunni.
Aðalsmenn í Evrópu voru á árum áður duglegir
við að láta setja upp fyrir sig tignarlegar grasflatir
sem voru tákn um grósku í bókhaldi þeirra.
Ljósmyndir/Wikipedia
Tilgangslaus grasflöt
Sitt sýnist hverjum um ágæti þess að halda úti grasflöt við heimili
sitt og hvimleitt getur verið að halda henni snyrtilegri. Sagnfræð-
ingur segir í bók sinni grasflatir stöðutákn frá miðöldum.
Böðvar Páll Ásgeirsson bodvarpall@mbl.is
Þrjú af fjórum risa-
mótum hvers árs í
tennisíþróttinni eru
leikin á grasflöt.
Hvíta húsið, aðset-
ur sitjandi Banda-
ríkjaforseta, hefur
lengi skartað stór-
fenglegri grasflöt.
Yuval Noah Harari
24 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.6. 2019
LÍFSSTÍLL