Morgunblaðið - 04.07.2019, Blaðsíða 68

68 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. JÚLÍ 2019
Toy Story var tímamótaverk á sínumtíma hvað varðar framfarir í tölvu-gerðum teiknimyndum og furðulegttil þess að hugsa að nær aldar-
fjórðungur er liðinn frá því hún var frumsýnd.
Hún var jafnframt fyrsta teiknimyndin í fullri
lengd sem Pixar-fyrirtækið gerði og markaði
upphaf magnaðrar velgengni þess og vinsælda.
Svo vinsælar, vandaðar og hugmyndaríkar
voru myndir þess að risinn Disney hafði ekki
roð við því. Enda keypti Disney Pixar á end-
anum.
Toy Story 2 var frumsýnd 1999, fjórum áður
síðar, og þótti ekki síðri en sú fyrsta. Aðdá-
endur fengu svo að bíða lengur eftir þriðju
myndinni, Toy Story 3, sem átti að heita sú síð-
asta í syrpunni og var frumsýnd árið 2010, ell-
efu árum á eftir mynd nr. 2. Og alltaf urðu sjón-
hverfingar Pixar-fólksins magnaðri og
magnaðri, áferð hluta líkari raunveruleikanum
með hverri mynd. Ekkert teiknimynda-
fyrirtæki hafði roð við Pixar. Líkt og fyrri tvær
myndirnar hlaut sú þriðja nær einróma lof
gagnrýnenda og rakaði inn seðlum og þótti þar
að auki fullkominn endir á sögunni.
Það kom því mörgum á óvart þegar tilkynnt
var að fjórða myndin væri væntanleg, níu árum
eftir að sú þriðja kom. Það hefði þó ekki átt að
koma svo mjög á óvart þegar litið er til þess
hversu miklu þessar myndir hafa skilað í miða-
sölu og gróði virðist nú vera helsta markmið
Disney þegar kemur að kvikmyndaframleiðslu
því framhaldsmyndir og endurgerðir hafa ein-
kennt nánast alla útgáfu fyrirtækisins síðustu
misseri. Algjört hugmyndaleysi og endur-
tekningar, ólíkt því sem áður var.
Ekki skal þó lítið gert úr gæðum Toy Story 4
því þau eru vissulega mikil. Sem fyrr er kvik-
unin (e. animation) óaðfinnanleg og stundum
veit maður hreinlega ekki hvort um raunveru-
legar myndir er að ræða eða teiknaðar. Strax í
upphafi er áhorfandinn heillaður af þessum
sjónhverfingum þegar úrhellisrigning dynur á
hvíta tjaldinu og ómögulegt að sjá að hún sé
teiknuð í tölvu. Þannig er allt í þessari mynd;
óaðfinnanlegt, og maður veltir fyrir sér hvort
hægt sé að gera betur. Nei, ekki hvað kvik-
unina varðar.
Aðalpersónur myndarinnar eru flestar þær
sömu og í fyrri myndum. Viddi kúreki, Bósi
Ljósár, Dísa kúrekastelpa, Rex risaeðla og all-
ar hinar. Fyrir þá sem ekki vita fjalla mynd-
irnar, á íslensku Leikfangasaga 1-4, um leik-
föng sem lifna við þegar fólk sér ekki til þeirra
og í fyrstu myndinni kom til sögunnar geim-
löggan Bósi Ljósár sem hélt að hann væri raun-
verulegur en ekki leikfang. Þurftu Viddi og fé-
lagar að sýna honum fram á að hann væri
leikfang og forðast óknyttadreng sem fór illa
með leikföngin. Í annarri mynd komst gengið í
hann krappan þegar bjarga þurfti Vidda úr
klóm leikfangasafnara og í þeirri þriðju enduðu
leikföngin á dagheimili þar sem illgjarn bangsi
réð ríkjum og þurftu að komast aftur heim.
Undir lok myndarinnar gaf Addi, eigandi leik-
fanganna sem nú var á leið í framhaldsskóla,
ungri stúlku þau að nafni Oddný.
Fjórða myndin hefst nokkru síðar. Oddný er
enn að leika sér með leikföngin en nokkrum
hefur hún misst áhuga á, þar með töldum
Vidda. Hann þykist ekki taka það nærri sér en
er þó í tilvistarkreppu, þjónar engum tilgangi
lengur þar sem hann húkir inni í skáp og bíður
þess að stúlkan fari svo hann geti átt samskipti
við vini sína á ný. Viddi má ekkert aumt sjá og
vill allt fyrir Oddnýju gera. Þegar hún tekur
ástfóstri við kall sem hún föndraði í leikskól-
anum, Forka, gerir Viddi allt hvað hann getur
til að forða Forka frá vandræðum og sjálfs-
tortímingu. Forki er skaffall (skeið og gaffall í
senn) með álímd fönduraugu, fætur úr brotinni
íspinnaspýtu, hendurnar eru pípuhreinsari og
munnurinn leir. Forki lifnar óvænt við eins og
Gosi forðum, Vidda til mikillar furðu. Virðist
sem ást skapara hans, Oddnýjar, hafi kveikt í
honum lífsneistann. Forki virðist ekkert vita
um heiminn en veit þó að hann er rusl og vill
helst snúa aftur í ruslatunnuna þar sem hann
telur sig eiga heima. Á endanum lærir hann að
hann er ekki bara rusl heldur líka eitthvað mun
dýrmætara. Vidda líður hins vegar eins og
hann sé rusl, einskis nýtur og finnur sér nýjan
tilgang í því að passa upp á Forka fyrir Odd-
nýju. Þegar Forki stingur af á ferðalagi Odd-
nýjar og fjölskyldu heldur Viddi á eftir honum
og finnur fyrir tilviljun ástina sína, smalastúlk-
una Bóthildi, sem sást síðast í Leikfangasögu 2.
Ástin kviknar á ný og saman reyna þau að
bjarga Forka úr klóm dúkkunnar Gabbí Gabbí
og fauta hennar sem eru óhugnanlegar
búktalaradúkkur sem búa í antíkverslun.
Hér er hratt hlaupið yfir sögu því ýmislegt
annað kemur upp á hjá Vidda og félögum á
ferðum þeirra. Sem fyrr snýst þessi Leik-
fangasaga um þörfina fyrir að elska og vera
elskaður, að þjóna tilgangi og læra að lífið er
breytingum háð. Viddi er í mikilli krísu og í
raun eins og angistarfullt foreldri sem reynir
allt hvað það getur að viðhalda ást barna sinna
og veita þeim ánægju. Enda talar Viddi um
Oddnýju sem „barnið sitt“ sem er nokkuð
skondið. Fyrri eigandi, Addi, er þá barnið sem
er vaxið úr grasi og farið að heiman og þurfti
Viddi í þriðju myndinni að sætta sig við það og
sleppa taki af barninu. Þetta ættu eldri for-
eldrar að kannast við.
Að þessu sögðu þá er nokkuð greinileg full-
orðinshlið á Leikfangasögunni allri, sem er
snjallt hjá handritshöfundum og galdurinn við
allar myndirnar fjórar er að þær höfða til fólks
á öllum aldri. Fjórða myndin er oft hlægileg og
þá ekki síður fyndin fyrir fullorðna en börn.
Sumt er auðvitað fyndnara í augum fullorðinna
og öfugt og handritshöfundar ná vel jafnvægi
þar á milli. Búktalaradúkkurnar ógurlegu (sem
heita allar Bensi) eru til dæmis skondin vísun í
hrollvekjur þar sem lifandi dúkkur hrella fólk
en börn kannast vonandi ekki við slíkar myndir.
Þau eru þó fljót að átta sig á því hversu „krípí“
svona dúkkur eru með sitt starandi augnaráð
og gapandi munn.
Á heildina litið er þetta virkilega skemmtileg
og vönduð teiknimynd, ekki ýkja frumleg alltaf
og að hluta endurtekning á fyrri myndum en
það kemur á endanum ekki að sök. Nú er komin
ný kynslóð áhorfenda, þeir sem voru börn þeg-
ar fyrstu myndirnar voru sýndar eiga væntan-
lega sjálfir börn margir hverjir sem fá nú að
kynnast þessum meistaraverkum Pixar. Það
nýjasta hefur að geyma mörg stórgóð atriði og
Forki er kostuleg viðbót í persónugallerí Pixar.
Ekki má svo gleyma íslensku talsetningunni,
hún er stórfín og valinn maður í hverju rúmi.
Leikföng í leit að tilgangi lífsins
Smárabíó, Laugarásbíó og Sambíóin
Toy Story 4 bbbbn
Leikstjórn: Josh Cooley. Handrit: Andrew Stanton
og Stephany Folsom. Bandaríkin, 2019. 100 mín.
HELGI SNÆR
SIGURÐSSON
KVIKMYNDIR
Vinir Viddi og Forki í Leikfangasögu 4. Viddi
reynir að svara spurningum Forka um til-
ganginn með lífsgöngunni enda öllu reyndari.
Flatahrauni 7 | 220 Hafnarfirði | Sími 565 1090 | www.bjb.is
SAMEINUÐ GÆÐI
Dagskrá
11:15 Tímatökur hefjast
14:00 Keppni hefst
17:00 Verðlaunaafhending
Laugardaginn 6. júlí fer fram 2. umferð
Íslandsmótsins í kvartmílu 2019
Verð: 1.500 kr
Frítt fyrir yngri en 12 ára í fylgd með fullorðnum
• Buggy bíll frá BJB-Mótorstillingu verður til sýnis
• Veitingasala á staðnum
• Gestir velkomnir í pitt og sjá action
• Stefnir í nýtt met í ofurflokki
• Kvartmíluklúbburinn fagnar 44 ára afmæli
BJB-Mótorstilling
ar
Kvartmílan
laugardaginn 6. jú
lí
Kvartmílubrautin
ni við álfhellu