Morgunblaðið - 14.08.2019, Síða 18

18 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 2019
✝ GuðbrandurÞórir Kjart-
ansson fæddist í
Reykjavík 22. sept-
ember 1941. Hann
lést á gjörgæslu-
deild Landspít-
alans í Fossvogi 24.
júlí 2019.
Foreldrar hans
voru hjónin Eydís
Hansdóttir verka-
kona, f. 1917, d.
2008, og Kjartan Guðbrandsson
flugmaður, f. 1919, d. 1952.
Guðbrandur var elstur
þriggja systkina. Systkini hans
eru Magdalena Margrét, mynd-
listarmaður, f. 1944, gift Ingólfi
Steinari Óskarssyni, f. 1941, og
Magnús Ólafur, myndlistar-
maður, f. 1949, d. 2006, kvænt-
ur Kolbrúnu Björgólfsdóttur
leirlistamanni, f. 1952. Fyrri
kona Guðbrands var Lína
Kragh, tannsmiður og kaup-
maður, f. 1938, d. 1992, þau
1958, og hófu þau fljótlega bú-
skap. Sonur hennar er Gunnar
Örn Haraldsson tölvunarfræð-
ingur, f. 1979, sambýliskona
hans er Ásta Eyfjörð Arn-
ardóttir, f. 1972, börn hans eru
Aron Örn og Sóley Líf.
Guðbrandur ólst upp í
Reykjavík og lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum í
Reykjavík 1962 og embættis-
prófi í læknisfræði frá Háskóla
Íslands 1969. Að loknu námi
starfaði hann sem héraðslæknir
í Raufarhafnar- og Kópaskers-
héruðum, Hvammstangahéraði
og Akraneshéraði. Árið 1979
flutti Guðbrandur aftur til
Reykjavíkur og starfaði hann
lengst af á lungnadeild Vífils-
staðaspítala, Landspítala, og
síðustu árin í starfi á hjúkrun-
arheimilinu Eir.
Guðbrandur tók virkan þátt í
félagsstarfi Lions fyrr á árum
og sat þar í stjórnum. Hann sat
einnig í stjórn Hestamanna-
félagsins Fáks um árabil auk
þess að vera varaformaður
Landssambands hestamanna
um nokkurt skeið.
Útför hans fer fram frá Bú-
staðakirkju í dag, 14. ágúst
2019, klukkan 13.
skildu. Börn Guð-
brands og Línu eru
Kjartan, einka-
þjálfari, f. 1966,
börn hans eru
Sindri Valur og Ar-
iel Avon. Eydís
Gréta, f. 1970, eig-
inmaður hennar er
Kjartan Antonsson,
f. 1968. Börn Ey-
dísar Grétu eru
Arnar, f. 1987,
sambýliskona hans er Inga Lóa
Ragnarsdóttir, f. 1993, börn
Bríet Lóa, Embla Rán og Alex-
ander Breki. Tinna Rán, f. 1993,
sambýlismaður hennar er
Smári Leó Leifsson, f. 1992,
börn Natan Elí og Máni Hrafn,
og Breki, f. 1995. Lína átti fyrir
synina Svein, f. 1959, d. 2019,
og Þorstein, f. 1961, d. 2017.
Árið 1981 kynntist
Guðbrandur eftirlifandi eig-
inkonu sinni, Öldu Gunn-
arsdóttur hjúkrunarfræðingi, f.
Elsku hjartans pabbi minn,
hvernig get ég kvatt þig í hinsta
sinn? Þú tókst á móti mér í þenn-
an heim ekki við bestu aðstæður
á Raufarhöfn og nú kveð ég þig í
hinsta sinn.
Þú kenndir mér að virða bæk-
ur og alltaf lánaðir þú mér bæk-
ur um leið og þú varst búinn að
lesa og svo ræddum við saman
og krufðum bækurnar eftir að
við bæði höfðum lesið.
Lífið hefur ekki alltaf verið
dans á rósum hjá okkur og er ég
þér svo þakklát fyrir hvað þú
hélst vel utan um og hjálpaði
okkur systkinum þegar mamma
dó langt fyrir aldur fram.
Þú varst virtur, mannlegur og
góður læknir sem hjálpaðir og
bjargaðir mörgum mannslífum á
ferli þínum.
Þú elskaðir að vera úti í nátt-
úrunni í hestaferðum, veiðum og
öllu sem tengdi þig við náttúr-
una. Dýravinur varstu mikill,
virkur í félagsstörfum varðandi
hestamennskuna, bæði í Fáki og
Landssambandi hestamanna og
líkamsrækt var þinn lífsstíll svo
fátt eitt sé nefnt.
Alltaf var ég stolt af þér en þó
stoltust af edrúmennsku þinni,
en þú felldir Bakkus fyrir rúm-
um 40 árum og hafðir hann undir
allt til síðasta dags. Það segir sig
sjálft að það gekk stundum svo-
lítið á þegar Bakkus var enn
meðreiðarsveinn þinn en ég vil
muna síðustu 40 ár því þau voru
þú.
Að kveðja þig hinsta sinni er
ofboðslega erfitt fyrir mig, elsku
pabbi. Við heyrðumst daglega í
síma og var það hreinlega hluti
af daglegri rútínu. Ég stend mig
enn að því að ætla að hringja í
þig en þá rennur það jafnóðum
upp að ég get það ekki. Fyrir
mig var það ómetanlegt að vera
hjá þér nánast daglega eftir að
þú fékkst slæmu fréttirnar. Þar
stendur upp úr þegar við lögðum
okkur saman og ég hélt utan um
þig. Einnig þegar ég mætti með
hátalarann og spilaði öll þau lög
sem þú baðst um og þú varst far-
inn að dilla þér og syngja með.
Þetta eru ásamt mörgum öðrum
minningum um þig ómetanlegar
minningar.
Það var yndislegur dagur 19.
júlí sem gaf þér svo mikið þar
sem allir í fjölskyldunni komu
saman og áttu æðislegan dag.
En það sem mér á þó alltaf
eftir að finnast vænst um er fyr-
irgefningin sem þú baðst mig um
og ég var í raun búin að bíða eft-
ir nánast allt mitt líf. Fyrir mig
var svo dýrmætt og grétum við
bæði og ég fann það svo hvað þú
meintir það innilega.
Það er hægt að tala endalaust
um kostina þína. Þú varst allt í
senn grallari og stríðnispúki með
góða kímnigáfu. Þú varst fróður,
frábær penni og mikill mann-
þekkjari en fyrst og fremst
varstu góður vinur og pabbi
minn.
Þú varst einn mesti nagli sem
ég hef kynnst og stundum vissi
ég hreinlega ekki á hverju þú
gekkst. Þú sigraðir allar spár og
náðir svo miklu lengra í veik-
indum þínum en nokkurn hefði
órað fyrir. Þú barðist hetjulega
eins og ljón fyrir þínum síðasta
andardrætti, þú skyldir einnig
vinna þessa orrustu, þú hafðir nú
unnið þær svo margar.
Elsku pabbi, ég sakna þín og
elska þig svo óendanlega mikið
en reyni samt að hugga mig við
það að þú sért á betri stað og
finnir ekki til. Knúsaðu mömmu
og bræður mína fast þegar þú
hittir þau þarna uppi.
Þín dóttir,
Gréta.
Komið er að leiðarlokum hjá
fósturföður mínum, Guðbrandi
Kjartanssyni.
Það var sárt að horfa upp á
það síðustu dagana hvað það
hafði dregið mikið af honum. Ég
hugsaði með mér í sumar að það
væri nú ráð að fara saman á fal-
legu sumarkvöldi og veiða, t.d. á
Þingvöll eða að Langavatni. Fyr-
ir stuttu sátum við á spjalli og ég
nefndi við hann hvort hann
treysti sér ekki til þess að kíkja
saman í veiðitúr, hann hélt það
nú og ætlaði einmitt að nefna það
sama sagði hann. Sú tímasetning
sem leit út fyrir að koma til
greina var um það bil sá tími sem
hann var að heyja sína hinstu
baráttu, það var of seint.
Það var annað sem mig hafði
langað að gera og beið ég eftir
rétta tækifærinu til að segja hon-
um hversu þakklátur ég væri
fyrir allt sem hann hefur gert
fyrir mig og börnin í gegnum tíð-
ina, kennt mér á lífið, auðmýkt
og þakklæti, virðingu fyrir
mönnum og dýrum, náttúrunni
og fleira. Hann átti í raun stóran
þátt í því að gera mig að þeim
manni sem ég er í dag. Við Aron
sonur minn sátum við hliðina á
Guðbrandi þar sem hann lá og
barðist fyrir lífi sínu, ég segi við
Aron hvað ég sé þakklátur og
eigi Guðbrandi mikið að þakka,
áður en ég næ að klára setn-
inguna grípur Aron orðið, klárar
setninguna og segir „nákvæm-
lega, hann hefur gefið manni svo
mikið og gert mann að þeim
manni sem maður er í dag“. Það
var svo gott að heyra að hann
upplifði það líka.
Það er ljúfsárt að rifja upp
minningarnar um hann og öll
þau ævintýri sem við höfum lent
í en hann hefur verið mér sem
faðir eins lengi og ég man eftir
mér. Þegar ég var smá pjakkur
þvældist ég mikið með honum,
við bjuggum á Vífilsstöðum,
hestarnir í girðingu við hliðina á
húsinu. Það þurfti að bera á hag-
ann, gera við girðingar o.þ.h.,
oftar en ekki fór ég með honum.
Við fórum margar hestaferðir
saman. Ég gleymi ekki þegar við
fórum yfir jökulána við Haga-
vatn, ég var u.þ.b. 10 ára gamall,
það hvarflaði ekki að mér að það
gæti verið hættulegt, maður
gerði bara eins og Guðbrandur
sagði og hélt að allir vegir væru
færir. „Vertu á traustum hesti,
ekki horfa niður og haltu í
hnakkinn,“ sagði hann. Hann
kenndi mér margt í gegnum tíð-
ina, meðal annars að kunna að
meta náttúruna, takast á við veð-
uröflin og ef maður datt af baki
að gefast ekki upp heldur setjast
aftur í hnakkinn, ekki bara í bók-
staflegri merkingu, þó svo að það
hafi líka átt við.
Síðar fórum við bæði í skot- og
laxveiði en það eru ófáir túrarnir
sem við höfum farið saman á
gæsaveiðar. Stundum veiddum
við vel og stundum ekki eins og
gengur og gerist en það breytti
því ekki að alltaf var gaman og
það sköpuðust margar minning-
ar. Hann var alltaf til í einhver
ævintýri með okkur.
Mikið vildi ég að við gætum
farið saman einn túr enn.
Hann var traustur vinur, mað-
ur gat alltaf sest niður með hon-
um og rætt hvað sem er.
Hugsunin um að hann sé bú-
inn að hitta Snilla aftur yljar
manni, sjá hann fyrir sér svífandi
um á sólbjartri sumarnótt ríð-
andi á góðum moldargötum, já,
það er ekki spurning að hann
færi fremstur ef þeir eru fleiri
saman.
Guð blessi þig og minningu
þína.
Meira: mbl.is/minningar
Gunnar Örn.
„Sekúndubrot í eilífðinni.“
Elsku tengdafaðir minn. Það
er erfitt að ímynda sér lífið án
þín. Þú hefur verið í lífi mínu síð-
astliðin 15 ár, allt frá því ég
kynntist dóttur þinni, Grétu, sem
er mesta blessun í mínu lífi. Okk-
ur tveim varð vel til vina þó að
við værum ekki í daglegu sam-
bandi en þess þurfti ekki því þið
feðginin heyrðust nánast dag-
lega svo alltaf fékk ég fréttir af
þér.
Ykkar daglegu símtöl verða
ekki fleiri, nú fæ ég ekki lengur
fréttir af þér þegar ég kem heim
úr vinnunni. Missirinn er mikill
og að upplifa hann einnig í gegn-
um Grétu er enn sárara.
Undir það síðasta varstu orð-
inn mjög hræddur svo það var
alltaf erfitt að kveðja þig. Mér
þykir svo vænt um ykkar Grétu
vegna þess hvað hún kom mikið
til þín og þið áttuð ykkar ynd-
islegu stundir saman síðustu vik-
urnar áður en að leiðarlokum
kom. Ég veit að það gaf þér mik-
ið og er Grétu svo dýrmætt og
mun alltaf verða.
Við tveir ræddum það undir
lokin að einn mannsaldur væri
eins og sekúndubrot í eilífðinni.
Það væri í raun enginn tími í því
samhengi. Við fæðumst, við deyj-
um og nokkrum áratugum
seinna veit enginn hver við vor-
um.
Minningargreinar hafa tak-
markað pláss svo að ég get eng-
an veginn sagt það sem mig
langar hér enda þarf þess ekki.
Ég get skrifað eins og hugurinn
annars staðar og mun ég örugg-
lega eiga eftir að skrifa helling
um þig því saga þín er merkileg.
Sérstaklega seinni hluti hennar
eftir að ég kynntist þér og mig
grunar að það eigi hellingur eftir
að bætast við jafnvel eftir þinn
dag því margar eru sögurnar.
Elsku tengdafaðir minn, takk
innilega fyrir bestu gjöf sem ég
mun nokkurn tímann fá í lífinu.
Ég heiti þér því að ég mun gera
allt sem í mínu valdi stendur til
að passa hana Grétu okkar. Ég
veit að þú hafðir ekki áhyggjur
af því seinni árin. Þótti mér vænt
um þegar þú sagðir við mig um
árið að nú hefðir þú ekki lengur
áhyggjur af dóttur þinni eftir að
við Gréta giftum okkur.
Þú hafðir þann sérstaka vana
að mér fannst að segja „Blessi
þig“ þegar þú kvaddir. Þú
slepptir guð fyrir framan og allt-
af kallaðir þú mig Antonsson,
sem mér þótti alltaf vænt um án
þess að þú vissir það.
Ég trúi því og treysti að nú
líði þér vel og sért án alls sárs-
auka og kvíða.
Við sjáumst fljótt aftur, eða
ekki síðar en eftir vel tæpt hálft
sekúndubrot. Treysti á að þú
knúsir Línu tengdamóður mína
sem ég því miður kynntist aldrei
en hefði svo sannarlega viljað
kynnast. Miðað við sögur veit ég
að vel hefði farið á með okkur.
„Guð gefi mér æðruleysi til að
sætta mig við það sem ég fæ ekki
breytt, kjark til að breyta því
sem ég get breytt og visku til að
greina þar á milli.“
Elsku tengdafaðir, blessi þig
og góða ferð.
Þinn tengdasonur,
Kjartan Antonsson.
Þær systur Ef og Hefði
stöldruðu við í huga mínum þeg-
ar móðir mín færði mér þær
fréttir að bróðir hennar væri dá-
inn. Síðasti fundur okkar átti
ekki að vera hinsta kveðjan.
Maður var vanur að Guggi
frændi sigraði í þeim ójafna leik
sem hann átti við veikindi sín.
Við vissum þó báðir að fundir
okkar undanfarið væru með
þeim síðustu. Hvað fer í höll
minninga er duttlungum háð og
lítil aukaatriði festa sig oft í her-
bergjum hallarinnar. Hvíti Trans
Am-bíllinn með rauðu leðursæt-
unum og áhorf á Guðföðurinn af
vídeóspólu í Hvassaleitinu voru
framandi fyrir ung augu á þeim
tíma og allt eitthvað sem frændi
töfraði fram. Glettinn frændi
með sinn sérstaka og smitandi
hlátur er í herbergjum hallarinn-
ar og hve kveðjur hans voru
ávallt hlýjar og persónulegar.
Það var eitthvað kröftugt og ein-
lægt við þær sem endurspeglaði
karakter hans. Hann kvaddi
mann með virktum, eins og mað-
ur væri hetja úr hans ástkæru
fornsögum og maður hlakkaði
ósjálfrátt til að hitta hann aftur.
Kveðjufundirnir sem við áttum
saman í eldhúsinu í sumar með
Öldu eru mér kærir. Milli okkar
var einhver óútskýrð taug og í
honum fann ég skyldleika. Og
eftir á að hyggja var síðasta
kveðjan hans eins og best verður
á kosið og í anda nafna míns sem
ég minnist með stolti.
Þórir Örn Ingólfsson.
„Vitur maður hefur sagt að
næst því að missa móður sína sé
fátt hollara úngum börnum en að
missa föður sinn“ (HKL,
Brekkukotsannáll).
Þessa kaldhæðni bar oft á
góma er Guðbrandur og systkini
hans rifjuðu upp æsku og upp-
eldi í litlu húsi í Kleppsholtinu
þar sem umhverfið var ein nátt-
úruparadís. Faðir þeirra, Kjart-
an, lést ungur úr berklum og hjá
börnum berklasjúklings gat til-
veran verið erfið, margir óttuð-
ust smit. Móðirin, Eydís, viðhélt
aga en frjálsræði á heimilinu.
Kvöldskemmtun fjölskyldunnar
fólst iðulega í því að fylgjast með
Guðbrandi og Eydísi fjalla um
hvaða hetjur fornsagnanna væru
bestar eða verstar og hlusta á
aríur og sinfóníur enda lærði
Guðbrandur oftast undir glymj-
andi tónlist.
Guðbrandur fór ungur dreng-
ur í sveit að Álfhólum í Land-
eyjum og kynntist þar hestum,
sem urðu hans fríðu förunautar
alla tíð. Hann fór 11 ára að vinna
sem sendill, gerðist vegavinnu-
maður í Húnavatnssýslu og varð
helsta fyrirvinna heimilisins.
Hann fetaði í fótspor föður síns
með þátttöku í skátahreyfing-
unni fram á unglingsár, lærði
flug og tók stúdentinn. Hann fór
í læknisfræði og þar fann hann
sitt fag.
Guðbrandur og Ingólfur mág-
ur hans voru saman í Laugarnes-
skóla, þar tók Ingólfur eftir
þessum hægláta strák og hæfi-
leikum hans í leikfimi. Þeir voru
valdir til að sýna dans í skól-
anum og göntuðust með það á
efri árum að þeir væru frábærir
dansarar. Leiðir skólafélaganna
lágu seinna saman á slysavarð-
stofunni þar sem Guðbrandur
tók á móti Ingólfi slösuðum og
komst sjúklingurinn í færar
læknishendur.
Þeirra góðu kynni leiddu til
þess að Guðbrandur mætti sem
læknir á landsleiki í handbolta
og leiki hjá Fram þar til hann
hvarf til starfa sem héraðslækn-
ir.
Guðbrandur var læknirinn í
okkar fjölskyldu í víðasta skiln-
ingi þessa orðs. Hann var kátur,
skemmtilegur og umhyggjusam-
ur og veitti okkur stuðning á erf-
iðum stundum. Hann fylgdist vel
með sínu fólki, ungum sem öldn-
um, og var ætíð gott að leita til
hans.
Eftir situr minning um góðan
dreng, mág og bróður sem við
munum sakna.
Eftirfarandi kvað Þórir Jökull
í Sturlungu sem á vel við um
Guðbrand, æðrulausan „nagla“ í
lífi sínu og veikindabaráttu. Þar
stóð eiginkonan Alda sem klettur
við hlið hans ásamt fjölskyldu.
Upp skal á kjöl klífa,
köld er sævar drífa;
kostaðu huginn herða,
hér skaltu lífit verða;
skafl beygjattu skalli,
þótt skúr á þik falli:
ást hafðir þú meyja,
eitt sinn skal hverr deyja.
(Þórir Jökull)
Magdalena M. Kjart-
ansdóttir, Ingólfur
Steinar Óskarsson.
Flestir sem störfuðu á Vífils-
staðaspítala eiga góðar minning-
ar þaðan. Spítalinn var upphaf-
lega berklaspítali en upp úr 1970
var tekið til við að breyta honum
í almenna lungnadeild sem sinnti
margþættum viðfangsefnum.
Margir færustu sérfræðingar
landsins voru ráðnir þar til
starfa og lungnasjúklingar áttu
þar öruggt skjól. Að öðrum
ólöstuðum átti Hrafnkell Helga-
son yfirlæknir mestan heiður af
þessu. Hann sagði jafnan að
hans framlag til læknisfræðinnar
væri að útvega góðum læknum
vinnu.
Það var sérstakt andrúmsloft
á Vífilsstöðum. Staðsetning spít-
alans í fallegu umhverfi var hluti
af þessu og þarna ríkti góður
starfsandi. Vinnudagur lækna
byrjaði með röntgenfundi, en
það er aðalsmerki góðra lungna-
lækna að kunna að lesa úr rönt-
genmynd. Hrafnkell var auðvitað
í aðalhlutverkinu þarna en þegar
ég hóf störf á Vífilsstöðum voru
þar einnig Tryggvi Ásmundsson,
Davíð Gíslason, Andrés Sig-
valdason, Guðbrandur Kjartans-
son og Benedikt Guðbrandsson.
Eftir umræður um myndirnar
var farið að ræða önnur áhuga-
mál manna, svo sem fornsögurn-
ar, sem Hrafnkell var mikill sér-
fræðingur í, landafræði Íslands,
hreppamörk, skotveiði og fleira.
Þarna kynntist ég fyrst Guð-
brandi Kjartanssyni. Hann hafði
verið héraðslæknir á Hvamms-
tanga en sótti um vinnu hjá
Hrafnkeli, sem tók honum opn-
um örmum og sá ekki eftir því.
Guðbrandur reyndist frá fyrstu
tíð vera einn besti læknir Vífils-
staða. Það sem hann hafði sér-
staklega til að bera var brenn-
andi áhugi á faginu og alúð og
ástundun við sjúklingana. Þeir
leituðu til hans með vandamál
sín og treystu honum. Hann tók
staðarvaktir á spítalanum ára-
tugum saman en þær voru anna-
samar enda eru alvarleg veikindi
lungnasjúklinga lífshættuleg og
skiptir sköpum að kunna til
verka. Hann var sérstaklega
vasklegur í fasi, alltaf með slopp-
ermarnar brettar upp að oln-
boga, tilbúinn í hvað sem var. Í
tímans rás varð hann mjög vel að
sér í lungnasjúkdómum og al-
mennum lyflækningum og kunn-
átta hans jafnaðist á við sér-
fræðilækna en fyrst og fremst
var hans styrkleiki alúð og gott
samband við sjúklingana. Þetta
Guðbrandur Þórir
Kjartansson
Sálm. 14.2
biblian.is
Drottinn horfir á
mennina af himnum
ofan til þess að sjá
hvort nokkur sé
hygginn, nokkur
sem leiti Guðs.