Vinnumarkaður - 01.06.1995, Side 20

18
Greinargerð um aðferðir og hugtök
2.1.3 Áreiðanleiki
Villur og skekkjuvalda í úrtakskönnunum má í grófum
dráttumflokkaítvennt: 1. Urtökuskekkja. 2. Aðrarskekkjur.
Hér á eftir er aðallega fjallað um þær skekkjur sem skipta
máli í úrvinnslu vinnumarkaðskannana. Ekki má líta á
umtjöllunina sem tæmandi yfirlit yfir skekkjur í úrtaks-
könnunum.
Urtökuskekkja. Úrtaksrannsóknir hafa ávallt ákveðna
óvissu í för með sér, þar sem einstaklingar í úrtakinu eru
valdir af handahófi úr einhverri heildarskrá, t.d. þjóðskrá.
Óvissan felst í því að úrtakið er ekki nákvæm eftirmynd af
heildarskránni eða þýðinu. Þar sem þessi óvissa ræðst af
hendingu er unnt að reikna út öryggismörk fyrir þær stærðir
sem metnar eru. I töflu 2.3 eru sýnd öryggismörk fyrir
metnar stærðir í vinnumarkaðskönnunum Hagstofunnar,
miðað við 95% öryggisstig. Til að finna öryggismörk fyrir
t.d. 7.700 atvinnulausa á árinu 1994 eru fundin öryggismörk
fyrir þá metnu stærð í töflunni sem kemst næst þeim fjölda,
þ.e. ± 1.000. Af því má álykta að 95% líkur séu á því að
meðalatvinnuleysi 1994 hafi verið á bilinu 6.700 til 8.700.
Sé stærð hóps metin minni en 1.000 fer frávikshlutfallið,
þ.e. hlutfall staðalskekkjunnar af metnu stærðinni, yfir
20%. Þær tölur s vo og hlutfallstölur og meðaltöl fyrir smærri
hópa en 1.000 eru sérstaklega auðkenndar með stjömu (*),
sbr. t.d. töflu 2.4.
rammanum eru einstaklingar eða einingar sem ekki eiga þar
heima. Þetta kallast hvort um sig vanþekja og ofþekja.
Eins og áður er getið er úrtak vinnumarkaðskannana tekið
úr hópi fólks á aldrinum 16-74 ára sem hefur lögheimili á
íslandi skv. þjóðskrá. í þjóðskránni er hins vegar allstór
hópur fólks sem hefur aðsetur erlendis vegna náms eða
vinnu lengur en 6 mánuði. Aðeins hluti þessa fólks er
skráður með slíkt aðsetur. Sé þessi hópur ekki dreginn frá
mannfjöldanum á vinnualdri kemurfram umtalsverðurbjagi,
áætlanir um heildartölur verða ofáætlaðar sem því nemur.
f þessari skýrslu hafa því allar áætlaðar heildartölur verið
umreiknaðar til samræmis við meðalmannfjölda á
viðkomandi ári, eins og Hagstofan reiknar hann út, að
frádregnum fjölda þeirra sem vinnumarkaðskannanimar
gefa vísbendingu um að séu búsettir erlendis en hafa
lögheimili á Islandi. í töflu 2.4 er birt yfirlit um
meðalmannfjölda 1992-1994 eftir aldri og aðsetri eins og
hann er metinn skv. þessari aðferð.
Ekki er ástæða til að ætla að í þjóðskránni sé umtalsverð
vanþekja, þ.e. að í hana vanti fólk sem ætti að teljast til
þýðisins.
Tafla 2.4. Meðalmannfjöldi 16-74 ára eftir
aldursflokkum og aðsetri 1992-1994
Tafla 2.3. Staðalskekkja, frávikshlutfall og
öryggismörk í vinnumarkaðskönnun-
um Hagstofu Islands
Table 2.4. Mean population 16-74 years by age group and
residence 1992-1994
Árlegurmeðalfjöldi Alls Áfslandi Erlendis
Annual averages Total In Iceland Abroad
Table 2.3. Standard error, relative standard error and con-
fidence limits in the labour force surveys
Metinnfjöldi Frávikshlutfall Örysgismörk
Estimated Staðalskekkja Relative Confidence
number Standard error standard error limits
1.000 200 17,8 ±400
3.000 300 10,2 ±600
5.000 400 7,9 ± 800
8.000 500 6,2 ± 1.000
12.000 600 5,0 ± 1.200
17.000 700 4.1 ± 1.400
23.000 800 3,5 ± 1.600
31.000 900 2,9 ± 1.800
41.000 1.000 2,4 ± 2.000
56.000 1.100 2,0 ±2.200
90.000 1.200 1,3 ± 2.400
1992
Alls Total 180.321 174.979 5.342
16-24 ára years 37.698 35.663 2.035 *
25-34 ára years 43.313 40.893 2.420
35-44 ára years 37.289 36.807 482*
45-54 ára years 25.066 24.920 146*
55-64 ára years 20.707 20.612 95*
65-74 ára years 16.248 16.085 163*
1993
Alls Total 182.040 177.848 4.192
16-24 ára years 37.505 35.820 1.685
25-34 ára years 43.034 41.435 1.599
35-44 ára years 38.101 37.668 433*
45-54 ára years 26.210 26.015 195*
55-64 ára years 20.610 20.424 186*
65-74 ára years 16.580 16.485 95*
Aðrar skekkjur. Aðrar skekkjur en úrtökuskekkju má
flokka í þrennt:
1. Skekkjur vegna þekju.
2. Skekkjur vegna brottfalls.
3. Skekkjur vegna mælinga.
Þekjuskekkjur. Þekjuskekkjur stafa annars vegar af þvf
að sú skrá sem lögð er til grundvallar vali á úrtakinu, þ.e.
úrtökuramminn, er ekki tæmandi og hins vegar af því að í
1994
Alls Total 183.579 178.969 4.610
16-24 ára years 37.299 35.735 1.564
25-34 ára vears 42.537 40.878 1.659
35-44 ára years 38.869 38.073 796*
45-54 ára years 27.459 27.264 195*
55-64 ára years 20.477 20.208 269*
65-74 ára years 16.938 16.811 127*
* Frávikshlutfall yfir 20%. Relative standard error exceeds 20%.