Skessuhorn - 09.12.2015, Side 10

MIÐVIKUDAGUR 9. DESEMBER 201510
Komin er út skýrslan Hagvöxtur
landshluta 2009-2013 sem unnin
er af Hagfræðistofnun Háskóla Ís-
lands í samvinnu við Þróunarsvið
Byggðastofnunar. Að þessu sinni
eru tekin fyrir árin eftir banka-
hrunið 2008 og mælistiku slegið
á hagvaxtarþróun eftir svæðinum
á því tímabili. Helstu niðurstöður
samkvæmt skýrslunni eru að hlut-
ur höfuðborgarsvæðisins af lands-
framleiðslu er kominn yfir 70%.
Framleiðsla þar jókst meira en utan
þess frá 2009 til 2013. Með öðrum
orðum hélt sú framvinda áfram sem
var í gangi fram að hruni bankanna
2008. Árið 2013 var framleiðsla á
höfuðborgarsvæðinu um 5% meiri
en 2009, ef marka má þá mælingu
sem kynnt er í skýrslunni, en fram-
leiðsla stóð í stað á landsbyggðinni
á sama tíma. Framleiðsla dróst
mest saman á Vestfjörðum og Suð-
urnesjum á tímabilinu en jókst
mest á Vesturlandi. Vöxtur á tíma-
bilinu 2000-2013 var langminnst-
ur á Vestfjörðum og Norðurlandi
vestra.
Mest dróst framleiðsla saman
á Suðurnesjum og á Vestfjörðum
frá 2009 til 2013, eða um 11-12%.
Einkum virðist vera ástæða til þess
að hafa áhyggjur af þróun mála á
Vestfjörðum. Samtals hækkuðu
launagreiðslur þar 10% minna
en laun á landinu öllu. Á sama
tíma fækkaði fólki á Vestfjörðum
um 5%. Vísbendingar eru um að
höfuðatvinnugreinin, sjávarút-
vegur, standi höllum fæti í þess-
um landshluta. Framleiðsla hefur
lengi dregist saman á Vestfjörðum,
en á hinn bóginn var geysimikill
uppgangur á Suðurnesjum fram
að hruni bankanna. Sums staðar
á Vestfjörðum má sjá batamerki.
Mikil uppbygging í fiskeldi, eink-
anlega á suðurfjörðum Vestfjarða
hefur haft góð áhrif á atvinnulíf og
íbúaþróun. Vonir eru bundnar við
að sú uppbygging eigi eftir að skila
enn meiru.
Af öllum landshlutum mæld-
ist langmestur hagvöxtur á Vest-
urlandi á árunum 2009 til 2013,
eða 13%. Vöxtinn virðist einkum
mega skýra með uppbyggingu stór-
iðju, annars iðnaðar og opinberrar
starfsemi. Þá er í skýrslunni minnt
á jákvæð áhrif sem Hvalfjarðargöng
hafa haft á uppbyggingu á sunnan-
verðu Vesturlandi. „Athuga verður
þó að gögn um mannfjölda og laun
benda ekki til uppgangs á Vestur-
landi undanfarin ár. Kann að vera
varlegast að doka eftir fleiri gögn-
um áður en mikið er gert úr hon-
um,“ segir í skýrslunni.
mm
Hagvöxtur eftir landshlutum jókst mest á Vesturlandi
Á þessari töflu má sjá hverju Vestlendingar lifa á. Stóriðja og veitustarfsemi vega þyngst í atvinnugreinum landshlutans og opinber þjónusta.
Hagvöxtur á Vesturlandi árin 2009 til 2013 var langmestur í samanburði við aðra
landshluta.
Á þessu grafi má sjá hvað einkum skýrir hagvöxtinn á Vesturlandi 2009-2013.
Þar vegur þyngst stóriðja og veitustarfsemi, annar iðnaður og opinber þjónusta.
Samdráttur er hins vegar í flokkunum verslun, veitingasölu og byggingariðnaði.
„Raforkumarkaðurinn einkenn-
ist af fákeppni en sex fyrirtæki selja
rafmagn til almennings. Verðmun-
ur er lítill milli þessara aðila og er
verð þess sem lægst býður 6,61
kr. fyrir hverja kílóvattstund en
6,91 kr. hjá þeim sem selur á hæsta
verði. Mismunurinn á lægsta og
hæsta verði er því aðeins 4,5%,“
segir í frétt Neytendasamtakanna.
Þau ákváðu að bjóða út rafmagns-
verð fyrir félagsmenn sína og var
útboðið gert í samstarfi við Hag-
vang. Ástæða útboðsins var tvíþætt;
í fyrsta lagi að reyna að fá hagstæð-
ara verð á rafmagni fyrir félags-
menn Neytendasamtakanna og í
öðru lagi að ýta undir samkeppni á
þessum markaði.
„Nú liggja niðurstöður útboðs-
ins fyrir og aðeins eitt fyrirtæki
sendi inn tilboð, en það var Orku-
salan sem er dótturfyrirtæki RA-
RIK sem bauð 0,65% afslátt frá
gildandi verðskrá sinni. Ljóst er að
hér er um svo takmarkaðan ávinn-
ing að ræða fyrir neytendur að
ákveðið var að hafna þessu tilboði.
Þessi niðurstaða er vonbrigði. Að
mati Neytendasamtakanna stað-
festir þessi niðurstaða þá fákeppni
sem er á þessum markaði. Neyt-
endur hafa lítinn ávinning af því að
beina viðskiptum til annars aðila en
þeir eru þegar í viðskiptum við. Því
hafa Neytendasamtökin vakið at-
hygli Samkeppniseftirlitsins á nið-
urstöðu útboðsins og kalla eftir að-
gerðum.“
mm
Segja óvirka samkeppni
á raforkumarkaði
Markaðsráðs kindakjöts hefur látið
gera skilti sem sett verða upp á veit-
ingastöðum og í ullarverslunum sem
auðkenna sjálfbært íslenskt lamba-
kjöt og ull fyrir erlenda ferðamenn.
Merkið þýðir einfaldlega að varan sé
íslensk. Ragnheiður Elín Árnadótt-
ir ráðherra ferðamála skrúfaði í síð-
ustu viku upp fyrsta skjöldinn á veit-
ingahúsinu VOX í Reykjavík. Í kjöl-
farið var merkið sett upp á Grillinu
á Hótel Sögu, ferðamannaverslun-
inni Og þó við Laugaveg og í Hand-
prjónasambandinu. „Veitingastaðir
sem setja íslenskt lambakjöt í önd-
vegi munu frá og með 3. desemb-
er geta gert samning við Markaðs-
ráð kindakjöts um að fá að nota nýtt
upprunamerki fyrir íslenskar sauð-
fjárafurðir. Staðirnir fá sérstakan
skjöld sem komið er fyrir við inn-
gang, lambakjöt verður sérstaklega
dregið fram á matseðli og þeir verða
hluti af markaðsstarfi sem miðar að
því að kynna erlendum ferðamönn-
um lambakjöt og aðrar sauðfjáraf-
urðir.
Þá verða íslenskar ullarafurðir
eins og lopapeysur, húfur, vettling-
ar og teppi merkt sérstaklega með
upprunamerkinu. Þær verslanir sem
bjóða eingöngu upp á íslenskar ull-
arvörur fá að auki sérstakan skjöld
við inngang samkvæmt samningi við
Markaðsráð kindakjöts. Takmarkið
er að merkja allar vörur úr íslenskri
ull sem eru á boðstólum fyrir ferða-
menn. Byrjað verður á því að merkja
allar vörur hjá Handprjónasamband-
inu. Tilgangur merkisins er að draga
fram og benda á sérstöðu, hreinleika
og gæði íslenskra sauðfjárafurða.
Unnið hefur verið að undirbúningi
um nokkurra mánaða skeið í sam-
vinnu Markaðsráðs og ýmissa fyr-
irtækja og stofnana, leiðsögumanna
og aðila í ferðaþjónustu.
mm
Upprunamerkja lambakjöt og ullarvörur