Skessuhorn - 11.01.2017, Side 14

MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 201714
Fimmtudaginn 5. janúar var í fyrsta
sinn í mörg ár hægt að panta far
með leigubíl í Borgarnesi. Þá tók
Taxi Borgarnes til starfa, en að
rekstrinum stendur Jón Kr. Krist-
jánsson leigubílsstjóri. „Ég er kom-
inn með leyfi og allt til alls og því
ekkert annað að gera en að byrja.
Ég ætla að hefja störf á morgun eft-
ir vinnu,“ segir Jón Kr. í samtali við
Skessuhorn síðastliðinn miðviku-
dag. Á dagvinnutíma starfar hann
hjá Límtré Vírneti og leigubíla-
aksturinn verður hans aukabúgrein,
fyrst um sinn að minnsta kosti. „Ég
ætla að sinna akstrinum milli klukk-
an 16:30 síðdegis og 7:00 á morgn-
ana á virkum dögum en verð síðan
við símann allan sólarhringinn um
helgar. Maður rennir aðeins blint í
sjóinn að reyna að stunda þetta með
vinnu en það verður bara að koma í
ljós hvort maður þurfi að finna bíl-
stjóra til að vera til taks yfir daginn
á virkum dögum, því það verður að
sinna þessu af krafti ef maður ætlar
að stunda þetta,“ segir Jón.
Spurður um ástæður þess að
hann ákvað að hefja leigubílaakst-
ur í Borgarnesi kveðst hann lengi
hafa gengið með þessa hugmynd í
maganum. „Ég hef ekið leigubíl í
Reykjavík um helgar, en var orðinn
svolítið leiður á því að bruna suður
eftir vinnu á föstudögum og hanga
þar. Þó það sé miklu betri markað-
ur fyrir leigubílstjóra í bænum þá
vill maður vera heima við. Síðan er
þetta líka eitthvað sem hefur vant-
að í Borgarnesi, maður hefur heyrt
það annað slagið,“ segir Jón, en það
eru liðin allmörg ár síðan síðast var
hægt að panta leigubíl í Borgar-
nesi. „Þegar ég flutti hingað fyrir
15 árum síðan þá ók Gestur Fjelds-
ted leigubíl hér í Borgarnesi en það
er orðið langt síðan hann hætti.
Það hefur því ekki verið leigubíl-
stjóri starfandi hér í mörg ár,“ segir
hann.
Þegar farið
að panta ferðir
Þegar á miðvikudaginn var fólk far-
ið að setja sig í samband við Jón
og óska eftir fari. „Fólk er farið að
hringja í mig og biðja mig að sækja
út á flugvöll, bæði fólk sem er sjálft
að ferðast og ferðaþjónustufólk sem
er að biðja mig að sækja viðskipta-
vini sem eru væntanlegir til lands-
ins. Hér í kring er náttúrulega mik-
il ferðaþjónusta og ef mikið verður
óskað eftir því að sækja ferðamenn
út á flugvöll gæti vel farið svo að
maður þurfi að finna bílstjóra til að
vera til taks yfir daginn líka,“ segir
Jón. „En á meðan ég er að átta mig
á því hvernig markaðurinn er hérna
þá mun ég sinna þessu sjálfur, ann-
að verður bara að koma í ljós síðar,“
bætir hann við. „Þangað til vona ég
bara það besta og er til þjónustu
reiðubúinn að aka fólki hvert á land
sem er. Ég hlakka til að þjónusta
Borgnesinga og held að ég geti gert
það mjög vel,“ segir Jón Kr. Krist-
jánsson leigubílstjóri að lokum.
Borgnesingum og öðrum áhuga-
sömum er bent á að panta má far
hjá Jóni í síma 895-9565 á áður-
nefndum tímum.
kgk
Leigubílstjóri tekinn til
starfa í Borgarnesi
Jón Kr. Kristjánsson, leigubílstjóri í Borgarnesi, úti á Seleyri við vel búinn bílinn,
sem er af gerðinni Volvo V70 Cross Country.
Yfirvofandi skortur er á sérfræðing-
um í kvensjúkdómum og fæðing-
arhjálp á kvennadeild Heilbrigð-
isstofnunar Vesturlands. Ítrekað
hefur verið auglýst eftir læknum á
deildina á undanförnum árum með
takmörkuðum árangri. Þetta stað-
festa þeir Ásgeir Ásgeirsson, sett-
ur forstjóri, og Þórir Bergmunds-
son, framkvæmdastjóri lækninga og
rekstrar við stofnunina, í samtali við
Skessuhorn. Ef ekki fást sérfræð-
ingar til starfa á deildina mun starf-
semi hennar óhjákvæmilega drag-
ast saman. „Við auglýsum í fjöl-
miðlum, á samfélagsmiðlum og vef-
síðum, í Læknablaðinu og sendum
skilaboð til þeirra lækna sem við vit-
um um. Það eru allar klær úti, það
vantar ekki,“ segir Ásgeir. Þeir segja
ástæðuna fyrir litlum undirtektum
vera einfalda. Að starfsvettvangur-
inn sé ekki eftirsóknarverður, sök-
um þungrar vaktabyrði til viðbót-
ar við fulla dagvinnu. „Þetta hent-
ar til dæmis fjölskyldufólki mjög illa
og menn hafa iðulega þurft að velja
á milli vinnunnar og fjölskyldunn-
ar. Það hefur haft sín áhrif að kynja-
skipting lækna undanfarin ár hefur
breyst þannig að konur eru að kom-
ast í meirihluta. Þær kjósa frekar að
vinna dagvinnu eingöngu en sækja
síður í þunga vaktavinnu. Fjöl-
skyldan er númer eitt í forgangs-
röðinni og það er orðið þannig hjá
karlmönnum í dag líka. Ég held að
þetta sé ekkert eingöngu bundið við
læknana, þetta er bara ný sýn á lífs-
gæði hjá fólki,“ segir Þórir.
Mikill fjöldi aðgerða
Í áratugi hafa kvensjúkdómalækn-
ingar og fæðingahjálp verið sér-
stök sérgrein. En í seinni tíð hef-
ur borið æ meira á sérhæfingu inn-
an greinarinnar. Þannig velja margir
læknar sér aðra hvora greinina til að
sérhæfa sig í. Á kvennadeild HVE
vantar lækni sem er sérmenntaður
á báðum sviðum. „Ef þessi skipting
sérgreinarinnar næði til deildarinn-
ar hér yrðum við að hafa fjóra lækna
í heilum stöðum. Þá erum við kom-
in með mjög óhagkvæma rekstrar-
einingu miðað við fjölda fæðinga,
umfang og aðgerðarfjölda,“ seg-
ir Ásgeir. Fjöldi kvensjúkdómaað-
gerða á kvennadeild HVE er um-
talsverður á landsvísu og eru til að
mynda þrefalt fleiri stærri aðgerðir
gerðar hér en á Sjúkrahúsinu á Ak-
ureyri, þar sem þó starfa fimm sér-
fræðingar á þessu sviði. Aðgerðar-
fjöldi hér er um þriðjungur af þeim
aðgerðum sem gerðar eru á Land-
spítalanum. Verið er að vinna að því
að koma á samstarfi við Landspít-
alann á sviði kvensjúkdómaaðgerða
og hafa læknar frá LSH komið og
gert aðgerðir á Akranesi. „En okkur
hefur ekki tekist að koma á samstarfi
um vaktir. Á Landspítalanum er ekki
til mannskapur til að aðstoða okkur
við vaktirnar,“ segir Ásgeir.
Ljósmæðrastýrð
fæðingarþjónusta
Ef fram fer sem horfir og enginn
sækir um þær stöður sem auglýstar
hafa verið mun rekstur kvennadeild-
arinnar breytast umtalsvert. Þar yrði
þá ljósmæðrastýrð fæðingarþjón-
usta, líkt og nú er til að mynda á Sel-
fossi og í Keflavík. „Þá færist deild-
in niður um flokk ef svo má segja.
Fæðingum mun fækka ef þetta ger-
ist, enda verður þá ekki mögulegt að
framkvæmda keisaraskurði og önn-
ur bráðainngrip tengd fæðingum,
svo sem að nota sogklukkur,“ segir
Þórir. 20% allra fæðinga á HVE eru
gerðar með keisaraskurði. Þá mun
falla niður möguleikinn til að beita
mænurótardeyfingum eða sinna
gangsetningum. Þórir og Ásgeir
segja fæðingarþjónustuna aðallega
eiga undir högg að sækja. Auðveld-
ara sé að fá lækna til að sinna kven-
sjúkdómaaðgerðum og að hægt væri
að reka deildina á því. „Við getum
rekið öfluga skurðstofustarfsemi.
Hún hefur sjaldan verið meiri en
núna og við gætum mögulega bætt
í hana á þessu sviði.“
Hefur þjónað
konum í 40 ár
Konráð Lúðvíksson er starfandi yfir-
læknir kvennadeildar HVE og hefur
starfað við sjúkrahúsið síðastliðin sjö
ár. Hann er búsettur í Reykjanesbæ
og starfaði áður á Heilbrigðisstofn-
un Suðurnesja en eftir að ákvörð-
un var tekin um að loka skurðstof-
um á þeirri stofnun hóf hann störf á
HVE. „Ég hef verið að þjóna kon-
um í 40 ár. Mér fannst miður að geta
ekki haldið áfram að sinna þeim að
fullu og hafa ekki aðstöðu til að-
gerða. Ég vildi halda áfram að vinna
í mínu fagi og fá fullnægju í starfi,“
segir Konráð. Hann tók við stöðu
yfirlæknis kvennadeildar árið 2014.
Síðan þá hefur viðveran á Akranesi
verið mikil en hann hefur aðsetur í
læknabústaðnum við HVE, þar sem
hann hefur reynt að búa sér til sitt
annað heimili. Konráð hefur nú hug
á því að segja upp stöðu sinni í nú-
verandi mynd við sjúkrahúsið. Hann
segir þessa miklu bindingu hafa haft
félagsleg áhrif og gerir því ráð fyr-
ir því að segja upp sem yfirlæknir
en starfa áfram í einhverri mynd á
deildinni, sé þess óskað. „Ég er að
verða sjötugur fljótlega og á heima
í Keflavík, á börn og barnabörn en
mér er yndislega hlýtt til þessarar
stofnunar. Mér finnst ég taka hana
og hennar þarfir alveg inn á mig og
er ekkert sérstaklega tilbúinn til að
sjá hana fara á sama veg og ég upp-
lifði í minni heimabyggð,“ segir
hann.
Bjartsýnn á að
lausn finnist
Konráð segir framtíð kvennadeild-
arinnar þó ekki byggja á þeim sem
nú eru að ljúka starfsferli sínum.
Hann segir áhyggjuefni fyrir deild-
ina vera að ungt fólk í dag hafi aðra
forgangsröðun en sú kynslóð sem nú
er að hverfa af vinnumarkaði. „Ungt
fólk í dag vill ekki binda sig svona
mikið eins og við gerðum, þannig að
manni virðist eins og forsendan fyrir
þessari starfsemi og þjónustu sé háð
því að fleiri taki þátt í vöktunum.
Og starf sem krefst slíkrar þekking-
ar og viðveru er þess eðlis að menn
kjósa gjarnan að starfa fleiri saman
og njóta þá samvista og uppörvun-
ar.“ Konráð er því sammála því að sú
binding sem felst í núverandi vakta-
fyrirkomulagi sé erfið og gæti virk-
að sem fælandi þáttur. Hann er þó
bjartsýnn á að lausn á vandanum
finnist og að það takist að finna sér-
fræðinga til starfa við kvennadeild-
ina. „Ég hef verið að vinna að því
að tengjast Landspítalanum og sér-
fræðingar þaðan eru farnir að koma
hingað að gera aðgerðir. Maður von-
ast til að það verði til þess að boltinn
stækki og að meira geti orðið af slíku
samstarfi. Þetta er fyrst og fremst
spurning um þjónustu við skjólstæð-
inga og maður sér fyrir sér að Stór-
Reykjavíkursvæðið sé í því ein heild.
Nýr kollegi var til dæmis að taka til
starfa í síðustu viku,“ segir hann.
Konráð segir jafnframt að reyna
megi að fá hjálp bæði íslenskra sér-
fræðinga sem eru við störf erlendis
og erlenda samstarfsmenn sem gætu
verið tilbúnir til að starfa við deild-
ina í lengri eða skemmri tíma. „Það
er eitt af úrræðunum sem hægt er að
hugsa sér. Svo er líka þessi mögu-
leiki að fjölga stöðunum, líkt og ver-
ið er að reyna núna. Að fjórir skipti
með sér þessum stöðugildum, þann-
ig að það hljótist af því stuðningur
kollega hvern við annan.“
Spurning um
forgangsröðun
Konráð segir jafnframt að velta
þurfi upp stöðunni í ljósi þess hvers
konur óska sér. Hver þörf kvenna sé
að fá að eiga möguleikann á því að
upplifa að fæða í sinni nærbyggð og
ekki endilega á stórri fæðingardeild.
„Að þær hafi möguleikann á annars
konar umhverfi en þessum tveimur
sjúkrahúsum sem stærst eru; á Ak-
ureyri og í Reykjavík.“ Hann segir
málið vera spurningu um forfangs-
röðun og að skoða þurfi hvers kon-
ar starfsemi menn vilji halda uppi á
hverju svæði. „Akranes hefur veitt
afskaplega góða þjónustu, ekki síst
með tilliti til þess að hér er vakt-
þjónusta allan sólarhringinn. Þessi
stofnun er svo vel sett að eiga tvo
svæfingarlækna sem búa hér við hús-
gaflinn og geta þar með veitt þessa
þjónustu og eru tilbúnir til þess. Það
er því mjög mikilvægt að það sé með
öllum ráðum reynt að halda uppi
þessari starfsemi við fæðingardeild-
ina. Þetta hefur alltaf verið barátta
hérna og einhvern veginn hefur allt-
af tekist að halda starfseminni áfram,
því hér hefur verið samstíga fólk að
vinna að þessari hugsjón,“ heldur
hann áfram. Hann segir enga breyt-
ingu beinlínis hafa orðið á henni,
þó að nú þurfi kannski að fara aðr-
ar leiðir. „Við þurfum því að halda
áfram að veiða. Starfið hefur gengið
út á það.“ Konráð bendir á að sam-
kvæmt tölum síðasta árs sé kvenna-
deild HVE önnur af tveimur stofn-
unum á landinu þar sem fæðingum
hefur farið fjölgandi. „Við erum að
veita mjög mikla þjónustu við kon-
ur. Hér er víðtæk og mikil starfsemi.
Það má höfða til ungs fólks erlendis
og benda á að aðstæður hér eru góð-
ar, bæði umhverfi og innan stofnun-
arinnar.“
grþ
Yfirvofandi læknaskortur á kvennadeild HVE
Konráð Lúðvíksson er yfirlæknir kvennadeildar HVE. Ásgeir Ásgeirsson og Þórir Bergmundsson.