Heimsmynd - 01.05.1993, Qupperneq 96

Heimsmynd - 01.05.1993, Qupperneq 96
Dœmi um híbýli sem stórar fjölskyldur urðu að gera sér að góðu á kreppuárunum. sérstökum barnaheimilum sem ýmis samtök, svo sem Oddfellowar og Frímúr- arar, gengust fyrir. Þá var og stofnað Barnavinaféiagið Sumargjöf sem hafði velferð barna að meginmarkmiði. Stein- grímur Arason kennari var einn aðalstofnandi félagsins og hann sagði á stofnári þess: „En hver ber nú ábyrgð á barnaglæpum höfuð- borgarinnar? Það er ekki örgrannt um að börnin sjálf séu stundum sökuð um þetta en það er ekki sanngjarnara en að saka jurt, sem alin er í skugga, um það að hún er gul. Börnin verða eins og umhverfið gerir þau. Þau verða spegilmynd af því sem þau sjá fyrir sér. Þá eru foreldrarnir sakaðir um þetta. Þau bera auðvitað ábyrgð á börn- unum og tilfinning fyrir þeirri ábyrgð þarf stórum að vaxa. Til er það erlendis að foreldrum er refsað fyrir afbrot barna sinna. Til eru þó þeir foreldrar sem kallast mega ábyrgðarlausir á þessu sviði. Veldur því stundum meðfætt eðli þeirra og stundum lífs- skilyrðin. Reykjavík er sem sé að taka á sig stórborgarbrag eins og þær eru á gelgjuskeiði áður en opinberar ráðstafanir og stofnanir hafa bætt að miklu leyti úr meinum þeim er sárast kreppa. Hér er saman komið það besta og jafnframt það versta úr þjóðlífinu. Margir hafa hrökklast hingað úr sveitunum af því að þeir urðu þar undir í lífsbarátt- unni ... Sumir Reykvík- ingar lifa og við þau skilyrði að þeir geta ekki risið undir þeirri ábyrgð er uppeldisskyldan leggur þeim á herðar. Til dæmis verður margri móðurinni það að koma börnunum út á götuna þegar þau hafa klæðst og reka þau þangað jafnskjótt og þau koma inn. Uppeldisskilyrði þeirra verður útigangur og eftirlitsleysi á forugum og þröngum götum í illum félagsskap og oft frarn eftir nóttu. Margri móðurinni er þetta vorkunn, til dæmis ef hún á allt að tíu börnum, er ein um öll heimilisstörf og hefur til umráða aðeins eina eða tvær stofur án flestra þæginda.“ Steingrímur vildi koma á uppeldisstofn- unum eða siðbótarheimili fyrir afvega- leidd böm og smám saman komust slíkar stofnanir á. Barnaverndarnefnd Reykja- víkur var sett á stofn árið 1932. Hún fékk strax fjölda mála til meðferðar sem fóru Ijölgandi eftir því sem leið á fjórða ára- tuginn þó að um þverbak keyrði á stríðs- árunum er ástandsmálin komu til sögu. Viðtal var við formann nefndarinnar, Magga Júl. Magnússon lækni, árið 1937 og hann var spurður að ástæðunum fyrir vaxandi fjölda vandræðabarna. Maggi svaraði meðal annars: „Þær eru vafalaust margar en eina grundvallarástæðuna tel ég þá að íslend- ingar kunna ekki að lifa í borg. Foreldrum er yfirleitt ekki ljóst að börnin þurfa allt annað eftirlit og meiri aga í borg en í sveit. A eftirlitslausu rölti og flækingi um bæinn kynnast þau misjöfnum félögum sem hafa undir öllum kringumstæðum ill siðferðis- leg áhrif á þau og oft tæla þau til ýmissa óknytta ... Einkum er útirölt á kvöldin, sem mikið ber á, hættulegt ... Lestur blaða og bóka þar sem alls konar glæpalíf, innbrots- þjófnaðir og aðrir glæpir eru gerðir „spennandi" og þeim lýst nákvæmlega, eru slæm siðferðisleg uppeldismeðöl, að ógleymdri þeirri fræðslu sem fæst í kvik- myndahúsunum þar sem sýnd eru mann- dráp, innbrot og alls konar glæpir í fram- kvæmdinni „með öllu tilheyrandi“... Enn má nefna iðjuleysið ... Þarf að gera miklu meira af því en gert er að hjálpa unglingum til þess að komast að starfa við þeirra hæfi og helst að koma þeim burt úr bænum. Ekkert er þeim nauðsynlegra en að kynnast sem best atvinnuvegunum og atvinnumöguleikum í landinu. Það þroskar unglingana sennilega betur en flest annað.“ Þetta mælti formaður barnaverndar- nefndar Reykjavíkur árið 1937. Þá bjuggu í bænum aðeins um 35 þúsund manns. Nú búa þar 100 þúsund manns og 150 þúsund eða fleiri á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Samkvæmt því ættu vandamálin að hafa margfaldast en efast má um að svo sé. Nú á dögum taka skólaganga, íþróttir og margs konar tómstundir nær allan tíma flestra barna. Menntun og velferð fólks, svo og rými í húsum, hefur aukist gríðar- lega og sjaldnast sést fátæktin utan á fólki. Hitt er annað mál að víða er falin fátækt í Reykjavík og óregla og vímuefni setja strik í reikninginn. Með vaxandi atvinnu- leysi eru hættumerki á lofti. Ástandið á fyrri hluta aldarinnar í Reykjavík ætti því fremur að vera víti til varnaðar en for- dæmi. Það er sá lærdómur sem við getum dregið af sögunni. ■
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Heimsmynd

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimsmynd
https://timarit.is/publication/1408

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.