Fréttablaðið - 19.04.2017, Blaðsíða 12

Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000,
ritstjorn@frettabladid.is ÞRÓUNARSTJÓRI: Tinni Sveinsson tinni@365.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is LÍFIÐ: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Þorbjörn
Þórðarson
thorbjorn@frettabladid.is
AÐALFUNDUR
Spoex, Samtök psoriasis- og exemsjúklinga,
boða til aðalfundar næstkomandi þriðjudag
25.apríl kl. 17:00.
Fundurinn verður haldinn á Hótel Reykjavík
Natura, Víkingasal 4,
Nauthólsvegi 101 Reykjavík.
Hefðbundin dagskrá aðalfundar skv. lögum Spoex:
Skýrsla formanns
Stjórnarkjör
Samtal við stjórn
Gunnar Alexander Ólafsson hagfræðingur heldur fræðsluerindi
um breytta greiðsluþátttöku sjúklinga frá og með 1.maí
Einar K. Guðfinnsson, formaður Lands-sambands fiskeldisstöðva, fyrrverandi ráðherra og forseti Alþingis þar til fyrir
skemmstu, skrifar grein í Fréttablaðið 10. apríl
og bendir réttilega á að fiskeldi sé mikilvæg
leið til að framleiða mat ofan í heimsbyggðina.
Gallinn er sá að fiskeldi í opnum sjókvíum
mengar með skólpi og matar- og lyfja-
afgöngum.
Missa uppsafnaða hæfileika sína
Auk þess magnast sjúkdómar upp og berast í
villta fiskstofna. Lúsafaraldrar verða líka við-
varandi í kringum sjókvíaeldi og lýsnar drepa
sjóbleikju, sjóbirting og gönguseiði laxa í 100-
200 km fjarlægð. Loks sleppur fiskur stöðugt úr
sjókvíaeldi og sleppilax getur farið upp í ár í allt
að 2.000 km fjarlægð þar sem hann hrygnir og
blandast villtum stofnum sem veiklast og missa
uppsafnaða hæfileika sína til að lifa af.
Gangi núverandi eldisáform hér á landi fram
er stutt í að sleppilaxar úr því risaeldi verði fleiri
en villtir laxar á Íslandi. Sem þýðir bara eitt:
útrýmingu villta laxastofnsins. Við það bætist
hrun sjóbleikju- og sjóbirtingsstofna. Þetta
hefur nú þegar gerst í kringum opið sjókvíaeldi
í Noregi, Skotlandi og Kanada.
Hægt að stunda laxeldi í lokuðum kerfum
Það er erfitt að skilja hvernig nokkrum manni
dettur í hug að reyna að bæta atvinnuástand
í dreifðum byggðum með því að fórna öllum
villtum stofnum laxfiska sem ganga til sjávar
við Ísland.
Og það verður enn erfiðara að skilja það
þegar hægt er að stunda laxeldi í lokuðum
kerfum, ýmist á landi eða í sjó, sem hefur ekki
þessi neikvæðu umhverfisáhrif. Við þurfum
fiskeldi. Bara ekki í opnum sjókvíum.
Fiskeldi í lokuðum
kerfum í sókn
Gísli Sigurðsson
íslenskufræðingur
Það er erfitt að
skilja hvernig
nokkrum
manni dettur í
hug að reyna
að bæta
atvinnuástand
í dreifðum
byggðum með
því að fórna
öllum villtum
stofnum
laxfiska sem
ganga til sjávar
við Ísland.
Í mál við fjölmiðla
Áframhaldandi hræringar eru
á fjölmiðlamarkaði. Róbert
Wessman, forstjóri Alvogen,
hefur ásamt öðrum fest kaup
á DV, Birtíngi og Pressunni.
Róbert Wessman fór rækilega í
hart gegn Bjarna Ólafssyni, rit-
stjóra Viðskiptablaðsins, árið
2015 vegna fréttar blaðsins þar
sem honum þótti fullyrt á for-
síðu að hann hefði dregið sér fé
frá Actavis. Róbert tapaði mál-
inu fyrir Hæstarétti og þurfti
að greiða samtals 2,5 milljónir
í málskostnað. Nú er Róbert
orðinn eigandi fjölmiðils, því
eins og segir upp á ensku: If you
can’t beat them, join them. Hjá
Róberti þýðir það greinilega: Ef
þú getur ekki fellt þá, kauptu
þá.
Hvað næst?
Það tekur eigendur fjölmiðla
alltaf dágóðan tíma að átta sig á
því hversu mikið, eða lítið, þeir
geta haft áhrif á fréttaflutning
sjálfstæðra blaðamanna. Sagan
segir enda að Róbert og félagar
vilji reka borgaralegan fjölmið-
il. Það þyrfti kraftaverk til að
vörumerki DV færi að tengjast
borgaralegum gildum í hugum
fólks og þá er spurningin hvert
peningarnir koma til með að
leita á næstu mánuðum. Að
minnsta kosti tvö dagblöð
eru til sölu á Íslandi, annað
stöndugt en dýrt, og hitt halt en
falt fyrir lítið fé.
snaeros@frettabladid.is
Íslenska
lýðveldið
verður 73 ára
í sumar og er
því 21 ári
yngra en það
tyrkneska.
Stjórnskipun íslenska ríkisins byggir á þrí-greiningu ríkisvaldsins en einhverja útgáfu hennar er að finna í flestum lýðræðisríkjum. Með þrígreiningu hafa hinir ólíku armar ríkisvaldsins tilsjón og taumhald hver með öðrum.
Þótt þrígreiningin byggi á stjórnarskránni er hún
ekki fullkomlega ómenguð. Þannig þarf atbeina
framkvæmda- og eftir atvikum löggjafarvalds til
skipunar dómara. Sú ríkisstjórn er við völd hverju
sinni sem meirihluti þingsins þolir í embætti og af
og til eru dómstólar komnir út á jaðar valdheimilda
sinna með framsæknum lögskýringum. Hinir ólíku
handhafar ríkisvaldsins virða þó yfirleitt mörk vald-
heimilda sinna því þeir hafa tilsjón og taumhald með
valdmörkum hver annars. Þetta er besta fyrirkomulag
stjórnskipunar í lýðræðisríkjum sem þekkist.
Á sunnudag kusu Tyrkir í þjóðaratkvæðagreiðslu um
18 viðamiklar breytingar á tyrknesku stjórnarskránni.
Breytingarnar fólu í reynd í sér kollvörpun á núverandi
stjórnskipun landsins. Embætti forsætisráðherra verður
lagt niður og völd forsetans verða aukin á kostnað tyrk-
neska þjóðþingsins sem verður veikt verulega þótt þing-
mönnum fjölgi. Recep Tayyip Erdoğan forseti Tyrklands
verður í þeirri stöðu að geta tilnefnt bæði saksóknara
og dómara við tyrkneska dómstóla og forsetinn fær
forræði yfir fjárlögum tyrkneska ríkisins. Í raun og veru
þýða breytingarnar afnám lýðræðis í núverandi mynd
í Tyrklandi eftir 94 ára sögu lýðveldisins. Breytingarnar
voru samþykktar með naumum meirihluta í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni en áróðurinn hafði dunið á lands-
mönnum úr öllum áttum í aðdraganda hennar. Mæling
leiddi ljós að í umfjöllun 17 sjónvarpsstöðva í Tyrklandi
um þjóðaratkvæðagreiðsluna í byrjun mars fóru um 90
prósent af útsendingartímanum í umfjöllun um „Já“.
Þessar grundvallarbreytingar á tyrkneskri stjórn-
skipun eiga sér stað minna en ári eftir misheppnað
valdarán í landinu sem Erdoğan notaði sem tylliástæðu
til að herða enn frekar tökin á fjölmiðlum, dómstólum
og akademíu landsins. Hundrað þúsund Tyrkir sitja
í fangelsi og 50 þúsund manns misstu vinnuna eftir
þessar hreinsanir.
Tímaritið Foreign Policy spurði í fyrirsögn í grein í
mars: Er Tyrkland ennþá lýðræðisríki? Niðurstaðan var
sú að líklega væri landið enn sem komið er lýðræðisríki.
En bara að nafninu til. Ljóst er hins vegar núna að landið
er á hraðferð til einræðis.
Íslenska lýðveldið verður 73 ára í sumar og er því 21
ári yngra en það tyrkneska. Sögulegur, menningarlegur
og trúarlegur bakgrunnur atburðanna í Tyrklandi er
allt annar en bakgrunnur íslenska lýðveldisins. Saga
Tyrklands sýnir að það tekur langan tíma að leggja
grunn að lýðveldi en stuttan tíma að jarða það og eyða
því. Þjóðfélagsskipan sem grundvallast á lýðræði er
viðkvæmt blóm sem við þurfum að hlúa að. Öflugasta
fyrirbyggjandi aðgerðin til að styrkja stoðir lýðveldisins
er að styðja við frelsi ólíkra fjölmiðla, hafa frjóan jarðveg
fyrir öflug skoðanaskipti og veita öllum handhöfum
ríkisvaldsins stöðugt og kraftmikið aðhald.
Dauði lýðveldis
1 9 . A P R Í L 2 0 1 7 M I Ð V I K U D A G U R12 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN