Fréttablaðið - 21.11.2015, Blaðsíða 94

landsframlögum sínum. Ráðstefnan
snýst ekki um innihald framlag-
anna, heldur hvernig þeim verður
framfylgt.
Peningar aðalatriði
Viðræðurnar munu ekki aðeins
snúast um það hvernig ríki draga úr
losun gróðurhúsalofttegunda. Þær
munu einnig snúast um peninga og
skiptar skoðanir eru meðal þróunar-
ríkja annars vegar og þróaðra ríkja
hins vegar um hvernig skuli fjár-
magna þessa umhverfisbyltingu. Á
loftslagsráðstefnunni í Durban árið
2011 var Græni loftslagssjóðurinn
tekinn í gagnið en hann tryggir
þróunarlöndum rúma 13 milljarða
króna á ári ef þau fara leið endur-
nýtanlegrar orku.
„Þetta er tvímælalaust eitt af
stærstu málunum. Þróuð ríki segja
að þróunarríkin verði að koma með
enda sé mesta aukningin í losun
þar. Þróunarríkin benda á að þar sé
miklu minni losun á íbúa og það sé
því sanngjarnt að þróuðu ríkin komi
með styrki svo þau geti tekið upp
græna tækni og tekist á við afleið-
ingar loftslagsbreytinga. En það er
sannarlega deilt um það hvað eigi
að vera innan þess, er það eingöngu
opinber aðstoð, þróunaraðstoð eða
annað, og þetta verður eitt af stærstu
málunum. Upphæð og umfang þess-
arar aðstoðar,“ segir Hugi.
Hugi heldur til Parísar í næstu
viku til að taka þátt í undirbún-
ingsviðræðum fyrir sjálfa lofts-
lagsráðstefnuna. Hann segir flókið
en spennandi verkefni blasa við.
„Maður skynjar að það er mikil
vakning hjá leiðtogum, stjórn-
málamönnum og almenningi og
margt af því sem við getum gert til
að takast á við þetta er ekki bara
einhvers konar rýrnun á lífskjörum
og hörmung heldur er margt sem
skilar árangri í minni heilsuspillandi
mengun, sparnaði og ódýru íslensku
rafmagni í staðinn fyrir dýrt innflutt
jarðefnaeldsneyti.“
Viðræður um hnattrænt samkomu-
lag um loftslagsmál fóru síðast fram
í Kaupmannahöfn árið 2009. Þær
runnu út í sandinn með nokkuð
dramatískum hætti. Engin niður-
staða í Kaupmannahöfn, fyrir utan
það sögulega augnablik að þjóðir
heims sameinuðust um það mark-
mið að draga skyldi úr losun gróður-
húsalofttegunda. Tilgangur lofts-
lagsráðstefnunnar í París (COP21)
í desember er að framfylgja þessu
markmiði með lagalega bindandi
samkomulagi.
Rúmlega 150 þjóðir hafa nú lagt
fram landsframlag sitt. Þessi framlög
taka til rúmlega 90% af heimslosun.
Ísland fylgir Evrópusambandinu og
Noregi í samningagerðinni þar sem
markmiðið er að minnka losun um
40% til ársins 2030.
Höfuðáhersla ríkjanna 195 sem
eiga aðild að loftslagssamningnum
er að halda hnattrænni hlýnun
undir tveimur gráðum þar sem við-
miðið er hitastig fyrir iðnbyltingu.
Til að ná þessum áfanga þarf að
draga verulega úr losun og það á
nokkuð stuttum tíma, enda hefur
plánetan þegar hitnað um 0,85 til
1°C frá árinu 1880. Sú staðreynd
blasir við í aðdraganda ráðstefn-
unnar að margir vísindamenn telja
það vera nær ómögulegt að koma í
veg fyrir verulega hækkun, 3 til 5°C,
fyrir árið 2100.
Þarf meira til
Ef mannkyn hættir undir eins að
dæla koldíoxíði út í andrúmsloftið
mun plánetan halda áfram að hitna
engu að síður. Sú hækkun nemur
1,6°C miðað við hitastig fyrir iðn-
byltingu. Á dögunum tilkynnti
Alþjóðaveðurfræðistofnunin að
styrkur koldíoxíðs í andrúmsloft-
inu náði 400 hlutum af milljón fyrr á
þessu ári og líkur eru á að styrkurinn
haldist óbreyttur næstu ár þar sem
veðurfyrirbærið El Niño stuðlar
að frekari söfnun gróðurhúsaloft-
tegunda í andrúmsloftinu.
Hitametin munu halda áfram að
falla, eins og þau hafa gert undan-
farin ár. Hver mánuðurinn á fætur
öðrum síðastliðið ár hefur verið yfir
meðallagi þegar hitastig er annars
vegar og nokkur met hafa fallið.
Síðastliðinn októbermánuður var
sá heitasti frá upphafi mælinga
seint á 19. öld. Goddard-stofnunin
hjá NASA telur nú 99,9% líkur á að
2015 verði heitasta ár frá upphafi.
Og já, fyrra metið var slegið 2014. Í
raun hafa 13 af 15 heitustu árunum
komið frá árinu 2000.
Christina Figueres, framkvæmda-
stýra Loftslagssamnings Sameinuðu
þjóðanna, sagði í síðasta mánuði að
það væri í raun ekki öruggt að lands-
framlög aðildarríkjanna myndu
duga til að halda hlýnun Jarðar
undir 2°C. „Ég vil að það sé á hreinu.
Vegna þess að það er ekki sann-
gjarnt að afvegaleiða almenning
til að halda að Parísarráðstefnan sé
einhver töfralausn sem færir okkur
frá 4-5°C hlýnun og að undursam-
legt, fullkomið markmið um 2°C
hlýnun blasi þá við. Það er ekki
raunin,“ sagði Figueres.
Ramminn settur
Hugi Ólafsson, formaður samninga-
nefndar Íslands í loftslagsmálum,
bendir á að það er sannarlega
jákvætt að markmið þjóðanna leiði
til minnkunar á losun gróðurhúsa-
lofttegunda. „Hins vegar telja menn
að það sé ólíklegt að það markmið
muni nást að hlýnun frá því fyrir
iðnbyltingu verði innan við tvær
gráður. Það verður viðfangsefni
Parísarfundarins að reyna að búa
til umgjörð þannig að það verði
ýtt smám saman á ríki svo að þessi
markmið verði enn metnaðarfyllri,“
segir Hugi. Hann segir skipuleggj-
endur ráðstefnunnar og samninga-
nefndir hafa lært af reynslunni í
Kaupmannahöfn. Fyrirkomulagið
sé annað núna þar sem ríki skila
Um 40 þúsund manns munu sækja loftslagsráðstefnuna í París í desember. noRdicPhotos/GEttY
hugi Ólafsson, formaður samninganefndar Íslands í loftslagsmálum: „Það verður
viðfangsefni Parísarfundarins að reyna að búa til umgjörð þannig að það verði ýtt
smám saman á ríki svo að þessi markmið verði enn metnaðarfyllri.“
Kjartan Hreinn
Njálsson
kjartanh@365.is
Atburðarrás
1992
RIO EARTH-RÁÐSTEFNAN
Rammasamningur Sameinuðu
þjóðanna vegna loftslags-
breytinga (UNFCCC) stofnaður á
Ríó-ráðstefnunni
1995
COP1
Berlín
1997
COP3
Kýótó-bókunin Alþjóðleg
reglugerð þar sem aðildarríki
skuldbinda sig til að draga úr
losun gróðurhúsalofttegunda.
Kýótó-bókunin var innleidd
11. desember 1997 og tók gildi
16. febrúar 2005.
2001
COP7
Marrakesh
Ítarlegar reglur um innleiðingu
Kýótó-bókunarinnar voru teknar
upp á COP7 í Marrakesh árið 2001.
2012
Doha-viðaukanum bætt við
doha
Kýótó-bókunin
2015
COP21
París
Markmið:
1. Að ná lagalega bindandi og
hnattrænu samkomulagi um
loftslagsbreytingar þar sem
markmiðið er að halda hlýnun
Jarðar undir 2°C.
2. Fjárhagslegur stuðningur við
þróunarríkin með því að safna
100 milljörðum Bandaríkja-
dala á ári með stuðningi frá
þjóðríkjum, alþjóðlegum
stofnunum og einkageiranum
frá árinu 2020.
196 aðildarríki (195 þjóðríki auk
EsB) HEImIlD: UNFCCC
Stærsta og líklegasta mikilvægasta loftslagsráðstefna sögunnar
hefst í París 30. nóvember. Nú hafa rúmlega 150 þjóðir lagt fram
markmið sín um hvernig þær hyggjast draga úr losun gróður-
húsalofttegunda. Sendinefndir ríkjanna halda til Frakklands
minnugar um mistök síðustu ráðstefnu.
það er ekki sanngjarnt að afvegaleiða almenn-
ing til að halda að Parísarráðstefnan sé einhver
töfralausn
Christina Figueres, framkvæmdastýra Loftslagssamnings Sameinuðu þjóðanna
Á suðupunkti
í París
2 1 . N ó v E m b E R 2 0 1 5 l A U G A R D A G U R50 H E l G I N ∙ F R É T T A b l A Ð I Ð
Tækni