Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.09.2019, Blaðsíða 6

HEIMURINN
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.9. 2019
Milli vonar
og ótta
Kaare Vedvik, sparkari NewYork Jets í NFL-deildinni íruðningi, átti slæman dag í
vinnunni sunnudaginn fyrir tveimur
vikum. Viku áður hafði hann skrifað
undir samning við Jets eftir að hafa
tapað í baráttunni um stöðuna sem
sparkari Minnesota Vikings í sömu
deild. Í fyrstu umferð tímabilsins í
nágrannaslag gegn Buffalo Bills
klúðraði hann sparki fyrir aukastigi
auk þess að tilraun hans til þess að
skora 45-jarda vallarmark sveif vit-
lausum megin framhjá markstöngun-
um.
Tveimur dögum seinna var honum
sagt upp störfum. Einn slæmur dag-
ur kostaði Vedvik því vinnuna. Þetta
er langt frá því að vera einsdæmi.
Um sama leyti í fyrra voru tveir
sparkarar í deildinni reknir daginn
eftir að hafa átt lélegan leik fyrir lið
sitt, báðir sama daginn. Annar þeirra,
Zane Gonzales, skrifaði stuttu seinna
undir samning við annað lið í deild-
inni og var einn besti sparkari deild-
arinnar það sem eftir lifði tímabilsins.
Tvöfalt skopp
Þetta er einkenni starfsframa spark-
ara; þeir eru dæmdir af mistökum
sínum, sérstaklega undir pressu.
Cody Parkey átti möguleika á því að
tryggja Chicago Bears sæti í 8-liða
úrslitum deildarinnar með 43-jarda
vallarmarki í úrslitakeppninni síð-
asta vetur. Boltinn fór af varnar-
manni og hafði viðkomu í tveim-
ur markstöngum áður en hann
skoppaði aftur út á völlinn og
dómararnir gáfu merki um að
sparkið hefði mistekist. Liðið
tapaði leiknum og ekki leið á
löngu þar til Bears losuðu sig við
Parkey; ráða- og
stuðningsmenn liðsins
gátu ekki hugsað sér
að halda manninum
sem kom í veg fyrir að
liðið kæmist áfram.
Og það er það sem
Parkey verður ávallt í
huga þeirra sem héldu með Bears
þetta kvöld: gaurinn sem eyðilagði
möguleika þeirra á titli það árið.
Ef Parkey hefði skorað úr vallar-
markstilraun sinni hefði honum lík-
lega ekki verið hampað sem hetju.
Vissulega hefði honum verið fagnað í
lok leiks en öðrum hefði verið þakk-
aður sigurinn. En hann klúðraði og
var því ástæða þess að liðið tapaði.
Hægt væri að finna ótal aðrar ástæð-
ur þess að liðið tapaði, sóknarleik-
urinn gekk til að mynda illa allan leik-
inn hjá liði Bears. En fólk gat aðeins
séð fyrir sér boltann lenda tvisvar í
markstöngunum og sparkið varð
þekkt sem „double doink“ upp á
enskuna.
Ótal aðrir hafa hlotið svipuð mála-
gjöld og Parkey og
er aðeins
minnst fyrir
mistök sín.
Sumir
missa vinn-
una eins og
þeir sem hér
hafa verið
nefndir; aðrir koðna niður eða jafnvel
hætta, þola ekki samviskubitið sem
fylgir því að bregðast liðsfélögum sín-
um og milljónum stuðningsmanna
liðsins.
Chandler Catanzaro var rekinn frá
liði Tampa Bay Buccaneers í nóv-
ember í fyrra eftir að hafa klikkað á
tveimur vallarmarkstilraunum í sama
leiknum. Gerðist það innan við mán-
uði eftir að hann tryggði liðinu sigur í
framlengingu með 59-jarda vallar-
marki, því lengsta í sögunni í
framlengingu, í leik gegn Clevel-
and Browns. Fyrir tímabilið í ár
skrifaði hann undir samning
við Jets en lagði skóna á hill-
una eftir hræðilegt undirbún-
ingstímabil, virtist ekki hafa
lengur andlegt þol í þá gífur-
legu pressu sem því fylgir að
vera sparkari í deildinni
(leiddi það til þess að Jets
réð Vedvik til starfa).
Ekkert má fara
úrskeiðis
Fæstir áhangendur
NFL-deildarinnar gera
sér grein fyrir því
hversu erfitt er að vera
sparkari í deildinni og
halda ýmsir að þeir gætu
sjálfir tekið að sér verkið,
svo auðvelt sé það. Margir,
jafnvel sparkararnir sjálfir,
telja sig ekki vera eiginlega
ruðningsleikmenn. Þeir lenda
jafnan ekki í átökum í leikjum
líkt og flestir aðrir og því sjaldan
miklir að burðum. Íþróttamenn eru
þeir þó og þurfa að halda líkamanum
í toppstandi allt tímabilið með styrkt-
ar- og liðleikaþjálfun.
Sparkarar fara örsjaldan út á völl-
inn í leik hverjum og eru inni á hon-
um í stuttan tíma. Tilraun til vallar-
marks tekur jafnan 1,2 sekúndur svo
ekkert má fara úrskeiðis. Allt þarf að
vera þaulæft og sjálfvirkt. Um leið og
einhver hugsun læðist aftan að
spörkurunum getur það leitt til ham-
fara.
En þeir hafa vægast sagt nægan
tíma til að hugsa. Leikur í NFL-
deildinni tekur um það bil þrjár
klukkustundir en sparkarar eru inni
á vellinum í um það bil 60 sekúndur ef
með eru talin upphafsspörk í byrjun
hálfleikja og eftir snertimörk. Þeir
hafa því nægan tíma til að hugsa um
hvað gerist ef þeir klúðra þessu eða
hinu sparkinu.
Þá má ekki gleyma allri pressunni
sem hvílir á herðum sparkaranna.
Fyrir utan að geta aðeins tapað leikj-
um fyrir lið sín en ekki unnið þá, geta
þeir misst starfið ef þeir klikka á mik-
ilvægu sparki, þá eru einhverjir hæfi-
leikaríkustu íþróttamenn jarðarinnar
í liði andstæðinganna sem koma á
fullum hraða í átt að þeim til að reyna
að verja skotið.
Ekki hluti af hópnum
Sparkarar eru gífurlega mikilvægir
liði sínu þrátt fyrir að njóta lítillar
sem engrar virðingar frá stuðnings-
mönnum liða sinna. Margir leikir í
NFL-deildinni ráðast á síðustu sek-
úndunum og því geta stigin þrjú sem
fást fyrir hvert vallarmark verið
verðmæt. Ætla mætti að sparkarar
fengju einkar vel borgað fyrir störf
sín en svo virðist ekki vera. Launin
eru auðvitað ekki af verri endanum
enda um að ræða 32 bestu ruðnings-
sparkara heims en samt sem áður
þau næstlægstu í deildinni. Aðeins
uppsparkarar (e. punters) fá lægri
laun.
En liðsfélagar þeirra hljóta að
meta þá að verðleikum, ekki satt?
Nei, oftast nær ekki. Sparkararnir
standa vanalega utan liðsins félags-
lega; eru ekki hluti af liðinu. Þeir sitja
eins langt frá öðrum leikmönnum og
hægt er á hliðarlínunni meðan á leik
stendur, oftast ásamt uppsparkaran-
um. Það skýrir þó margt. Ef illa
gengur er auðvelt að skella skuldinni
á menn sem standa utan hópsins.
Erfitt að finna líkingu
Til að átta sig á þeirri pressu sem
sparkarar þurfa að þola væri ráð að
líkja stöðu þeirra við stöðu annarra
íþróttamanna. Slíkt er ekki auðvelt.
Golfarar eru undir mikilli pressu í
hverju höggi, þurfa að bíða lengi eftir
því að slá hvert högg og allt verður að
ganga upp í hvert einasta sinn. Þetta
er þó ekki nægilega góð líking því ef
golfari gerir mistök bregst hann eng-
um nema sjálfum sér. Auðvitað eru
margir sem halda með honum og þar
fram eftir götunum en enginn hefur
lagt á sig ómælda vinnu til koma
þeim í þá stöðu sem þeir eru. Það
stólar enginn á þá til að vinna leikinn.
Það á hins vegar við um sparkara.
Blaðamaður getur því ekki erft það
við Chandler Catanzaro að hætta
þegar illa gekk. Stundum er einfald-
lega komið nóg af stressi og áhyggj-
um.
Chandler Catanzaro setur met yfir lengsta vallarmark í framlengingu í NFL-deildinni. Innan við ári seinna er hann hættur.
Segja má að sparkarar í NFL-deildinni spili aðra
íþrótt en liðsfélagar þeirra. Gríðarleg pressa er
sett á þá og þeir aðeins dæmdir af mistökum sín-
um. Hver ferð út á völlinn gæti orðið sú síðasta.
Böðvar Páll Ágeirsson bodvarpall@mbl.is
Cody Parkey
niðurlútur eftir
að hafa klikkað á
vallarmarkstilraun í
úrslitakeppninni síð-
asta vetur i leik gegn
Philadelphia Eagles.
AFP
AFP
SKRIFSTOFUHÚSGÖGN
Síðumúli 35 | 108 Reykjavík | S. 568 2828 | www.holmris.is
Bjóðum uppá húsgögn
eftir marga fræga
húsgagnahönnuði.
Mörg vörumerki.