Morgunblaðið - 27.11.2019, Blaðsíða 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER 2019
ICQC 2020-2022
Nánari upplýsingar um sýningartíma á sambíó.is
AF VEIÐISKRIFUM
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Nú er tími sófaveiða. Skamm-degið er sest að, ár og vötnleggur, fiskarnir sem sluppu
undan okkur veiðimönnum eða við
slepptum eru líklega búnir eða um
það bil að hrygna, og þá vitum við
ástríðuveiðimenn fátt ánægjulegra
en leggjast upp í sófa með góða veiði-
bók í hönd – og veiða í huganum með
þeim sem segir frá.
Á þessum tíma árs tek ég alltaf
að leita í vaxandi
veiðibókasafn
mitt, safn sem
tekur orðið
nokkra hillu-
metra (tel tímarit
eins og Veiði-
manninn ekki
með, heill metri
til þar …); leita í
þessar bækur til
að skemmta mér yfir góðum frásögn-
um og kynda jafnframt undir minn-
ingum og draumum um ný ævintýri.
Og eins og margir aðrir veiðimenn
fagna ég alltaf nýjum og áhugaverð-
um veiðibókum. Í vikunni fékk ég
eina slíka í hendur og vissi að fram-
undan væri gott kvöld við lestur uppi
í sófa, en í huganum úti í á.
Einn betri veiðimaður
Þessi nýja bók nefnist Af flug-
um, löxum og mönnum. Höfundurinn
Sigurður Héðinn er afar reyndur
veiðileiðsögumaður, fluguhnýtari og
fluguhönnuður, þekktur í stang-
veiðiheiminum sem Siggi Haugur.
Viðurnefnið kemur af Haugnum,
hans þekktustu flugu, fallegri flugu
sem er ein sú allra gjöfulasta í lax-
veiði hér. Og hann hefur hannað fleiri
góðar sem til að mynda hafa gefið
mér allnokkra eftirminnilega fiska.
Þetta er fínasta frásögn hjá Sig-
urði. Einlæg, upplýsandi og að mestu
hófstillt, þótt hann leyfi sér líka
blessunarlega að viðra á stundum
ákveðnar skoðanir á aðferðum og
Leiðsögn veiðimanns og flugu-
hönnuðar um draumalöndin
Ljósmynd/Úr safni Sigurðar Héðins
Sögumaðurinn Leiðsögumaðurinn Sigurður Héðinn með 96 cm lax, þann
stærsta úr Vesturdalsá það ár, og veiðikonan Kiki Galvin æði lukkuleg.
nálgun við veiðarnar. Og getur þá
skotið skemmtilega á það sem hann
kann ekki að meta.
Hvað formgerð og uppbyggingu
frásagnarinnar varðar þá sækir Sig-
urður greinilega í hina rómuðu og sí-
vinsælu bók Stefáns Jónssonar Roð-
skinnu, sem hefur undirtitilinn Bók
um galdurinn að fiska á stöng og
mennina sem kunna það. Stefán
blandar þar saman sögum af mönn-
um og veiði og fræðslu um stang-
veiði. Í ár er hálf öld frá útgáfu Roð-
skinnu og þótt hún sé meistaralega
skrifuð þá hafa veiðitæknin og veið-
arfæri breyst umtalsvert, eins og les-
andi bókar Sigurðar áttar sig á.
Sigurður býr ekki yfir stílfimi
Stefáns, enda óvíst að nokkur annar
íslenskur veiðipenni en Björn J.
Blöndal hafi gert það. En Sigurður
segir vel frá og er í senn notalegur og
hressilegur fylgdarmaður á bakk-
anum. Og getur augsýnilega tekið
þar af skarið og lætur ekki vaða yfir
sig, eins og kemur fram í sögum í
bókinni. „Hvað er góður leið-
sögumaður?“ spyr Sigurður á einum
stað. Og svarar: „Að mínu viti er það
sá sem gerir veiðimanninn að betri
veiðimanni. Ekki endilega sá sem
kemur með flesta fiska í hús, heldur
sá sem gerir túrinn minnisstæðan
fyrir veiðimanninn.“
Hann hefur verið leiðsögumaður
í 30 ár og segir það alltaf jafn
skemmtilegt. Og fer ekkert í laun-
kofa með að hann veit hvað hann er
að gera í vinnunni, segir að á „öllum
þeim tíma sem ég hef verið leið-
sögumaður hefur einungis einn mað-
ur verið betri veiðimaður en ég sjálf-
ur“.
Innsýn í „yndislegt sport“
Frásögninni er skipt í nokkra
hluta. Í þeim fyrsta, „Tilhlökkun“, er
tónninn sleginn. Sigurður segir þar
markmiðið vera að gefa „veiðimönn-
um og -konum innsýn í laxveiðina,
þetta yndislega sport … og miðla
þeirri þekkingu sem ég hef aflað mér
í gegnum tíðina“. Þá er fjallað um
árstíðirnar í tilfinningalífi ástríðu-
veiðimannsins – mikið skil ég vel þá
tilfinningu hans að haustið sé erf-
iðasti tíminn, þegar stöngum er lagt
eftir góðar stundir á bakkanum.
Svo taka við stuttir kaflar, um
leiðsögumenn og atferli fiska, áður
en tekið er að fjalla á upplýsandi hátt
um flugur. Umfjöllunin er listavel
skreytt tugum ljósmynda Kristins
Magnússonar, ljósmyndara hér á
Morgunblaðinu. Þá er ekki síður
áhugavert að lesa skýringar Sig-
urðar á því hvernig lesa eigi vatn og
kasta flugum með sem bestum ár-
angri, en umfjöllunina prýða ljóm-
andi fínar skýringarteikningar eftir
Sól Hilmarsdóttur. Og í bland við
dæmisögur erum við frædd um línur,
tauma, hvernig eigi að vaða og sitt-
hvað annað, áður en höfundurinn
kveður með ljúfum pistli sem kallast
„Óður til veiðigyðjunnar“.
Boð í góða sófaveiði
Af flugum, löxum og mönnum
nýtist eflaust best þeim flugu-
veiðimönnum sem eru að byrja að
kasta fyrir fisk eða eru meðvitaðir
um að þeir geti enn bætt sig mikið.
Það er nefnilega umtalsverð kennsla
í þessum texta og upplýsandi
skýringarmyndunum. Svo ekki sé
minnst á umfjöllunina um flugur og
uppskriftir að þeim – ég veit að ég á
eftir að hnýta þær nokkrar. En hinir
veiðimennirnir, þeir sem telja sig
vita best hvernig þeir vilja veiða, og
taka því ekki tilsögn Sigurðar, geta
engu að síður skemmt sér yfir sögum
hans og hugleiðingum. Ég hefði bara
kosið að fá enn fleiri sögur af veiði-
mönnum og ævintýrum að skemmta
mér yfir. En bókin býður upp á fín-
ustu sófaveiði.
» Þetta er fínastafrásögn hjá Sigurði.
Einlæg, upplýsandi og
að mestu hófstillt, þótt
hann leyfi sér líka bless-
unarlega að viðra á
stundum ákveðnar
skoðanir á aðferðum og
nálgun við veiðarnar.
Á næstunni hefjast forverðir í safninu
Museo dell’Opera del Duomo í Flór-
ens handa við að hreinsa hina frægu
höggmynd Michelangelos, Pieta.
Vinnan mun taka nokkra mánuði en
þeir sem eru á leið til Flórens þurfa
ekki að óttast að sjá ekki verkið, því
tilkynnt hefur verið að það verði hafið
á stall í safninu og viðgerðin og
hreinsunin muni eiga sér stað fyrir
allra augum, og jafnframt verði því
jafnóðum miðlað hvað sé verið að
gera. Fleiri söfn kjósa nú að fara þá
leið að fjarlæga ekki meistaraverkin
þegar gert er við þau, heldur nota
tækifærið til að fræða gesti.
Michelangelo vann að Pieta á ár-
unum 1547 til 1555, þegar hann var að
verða áttræður. Það sýnir Krist eftir
að hafa verið tekinn af krossinum, í
örmum Maríu meyjar, Maríu Magda-
lenu og hins gamla Nikódemusar,
sem Michelangelo mótaði í sinni
mynd. Hann stefndi lengi að því að
hafa verkið á eigin gröf en hvarf að
lokum frá því, braut hluta verksins og
gaf það þjóni sínum.
Ljósmynd/Museo dell’Opera del Duomo
Pieta Hið fræga verk Michelangelos
þarfnast viðgerðar og hreinsunar.
Laga fyrir
augum gesta