Fréttablaðið - 02.02.2020, Blaðsíða 6

138
aðildarríki Sameinuðu
þjóðanna viðurkenna nú
þegar Palestínuríki.
MIÐAUSTURLÖND Arababanda-
lagið hefur hafnað friðaráætlun
fyrir Ísraela og Palestínumenn sem
Donald Trump, forseti Bandaríkj-
anna, hefur lagt fram. Bandalagið
segir að áætlunin myndi ekki leiða
til réttláts samkomulags fyrir báða
aðila.
Utanríkisráðherrar Arabaríkja,
sem funduðu í Kaíró í Egyptalandi
um helgina, að beiðni Palestínu-
manna, til að ræða áætlun forseta
Bandaríkjanna um að binda enda
á átök Ísraela og Palestínumanna,
hafa hafnað tillögunum.
Arababandalagið segist í tilkynn-
ingu ekki ætla að vinna með Banda-
ríkjunum að framgangi áætlunar-
innar vegna þess að hún „uppfylli
ekki lágmarks réttindi og væntingar
Palestínumanna“. Jafnframt er varað
við að Ísraelar framkvæmi áætlun-
ina með valdi.
Framkvæmdastjóri Arababanda-
lagsins, Ahmed Aboul Gheit, var
ómyrkur í máli um tillögur Banda-
ríkjanna. Hann segir að þær leiði til
eins ríkis sem væri myndað af tveim-
ur hópum íbúa. „Það er aðskilnaðar-
stefna, þar sem Palestínumenn verða
annars f lokks ríkisborgarar, sviptir
grundvallarréttindum ríkisborgara-
réttar,“ segir Gheit.
Tillögur ríkisstjórnar Trumps
undir forystu Jareds Kushner,
tengdasonar forsetans, um frið Ísra-
ela og Palestínumanna hafa verið
þrjú ár í smíðum. Tillögurnar eru 50
blaðsíður ásamt landakortum. Þær
boða viðurkenningu á palestínsku
ríki en jafnframt viðurkenningu á
umdeildum landtökubyggðum gyð-
inga. Palestínumenn myndu halda
75 prósentum Vesturbakkans.
Ríkisstjórn Trumps hefur reynt
að byggja upp samskipti við araba-
ríkin síðustu árin til að fá stuðning
við friðaráætlanir sínar og að þrýsta
á Palestínumenn að koma aftur að
samningaborðinu. Þessi viðleitni til
að ná til arabaríkja virðist ekki ætla
að takast.
Palestínumenn mjög ósáttir.
Heimastjórn Palestínumanna
hefur fordæmt og hafnað með öllu
áætlun Trumps og kallað hana
„samsæri“. Áætlunin treysti í sessi
hernám Ísraelsmanna og brjóti
gegn réttindum palestínsku þjóð-
arinnar. Mahmoud Abbas, forseti
Palestínumanna, segir Jerúsalem
ekki vera til sölu. „Réttindi okkar
eru ekki til sölu og ekki hægt að
semja um,“ segir Abbas. Hann segir
að öllum tengslum verði nú slitið
við Ísrael og Bandaríkin, þar á
meðal öllu öryggissamstarfi.
Palestínuríki er viðurkennt af
138 aðildarríkjum Sameinuðu
þjóðanna og hefur frá árinu 2012
haft stöðu áheyrnarfulltrúa hjá SÞ
sem felur í sér stöðu ríkis. Ísland
varð fyrsta landið í Norður-Evr-
ópu til að viðurkenna Palestínuríki
árið 2011. Öll Norðurlöndin hafa
formlega viðurkennt Palestínuríki.
david@frettabladid.is
Arabar hafna friðaráætlun Trumps
Reiðir Palestínumenn í borginni Hebron mótmæla tillögum Trumps sem fela í sér viðurkenningu á landtökubyggðum gyðinga. FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
Hvað er í tillögum Trumps um frið Ísraela og Palestínumanna?
Friðaráætlun Donalds Trump
sem hefur verið þrjú ár í smíðum,
er unnin í samstarfi við Benja-
mín Netanjahú, forsætisráðherra
Ísraels, og helsta keppinauts
hans í stjórnmálum í Ísrael,
Benny Gantz. Palestínumenn
hafa hins vegar ekki viljað taka
þátt í mótun áætlunarinnar.
Tillögur ríkisstjórnar Trumps
eru svokölluð „tveggja ríkja
lausn“, það er að gert er ráð fyrir
að komið verði á fót palestínsku
ríki, Palestínumenn viðurkenni
tilvist Ísraelsríkis, Jerúsalem yrði
höfuðborg Ísraela, en svæði í
Austur-Jerúsalem yrði höfuð-
borg Palestínumanna.
Gert er ráð fyrir að Palestínu-
menn viðurkenni fullveldi Ísraela
á landnámsbyggðum á Vestur-
bakkanum, en þær hafa Palest-
ínumenn og stór hluti alþjóða-
samfélagsins talið ólöglegar.
Allt að 400 þúsund gyðingar búa
í landnemabyggðum á Vestur-
bakkanum og nálægt 200 þúsund
í austurhluta Jerúsalem. Ísraelar
yrðu að samþykkja að fjölga ekki
landtökubyggðum í fjögur ár á
meðan viðræður standa yfir.
Lagt er til að Jórdandalur verði
viðurkenndur sem yfirráðasvæði
Ísraels. Hann nær yfir um það
bil fjórðung Vesturbakkans. Auk
þessa yrði Gasaströndin tengd
Vesturbakkanum með jarðgöng-
um. Þá fengju þeir svæði suður
af Gasa. Ísrael myndi stjórna ytri
landamærum og loftrými, ásamt
því að viðhalda öryggisstjórn-
valdi í heild. Að auki hafa Banda-
ríkin og bandamenn talað fyrir
því að styðja efnahagsuppbygg-
ingu og atvinnusköpun Palestínu
með allt að 50 milljarða Banda-
ríkjadala fjárframlagi. – ds
Það eru sterk bönd á milli Donalds Trump, forseta Bandaríkjanna, og
Benjamíns Netanjahú, forsætisráðherra Ísraels. NORDICPHOTOS/AFP
Tillögur Trumps um
frið Ísraela og Palestínu-
manna boða viður-
kenningu á palestínsku
ríki og viðurkenningu
á landtökubyggðum
gyðinga. Ekki er víst
að tillögurnar færi frið
heldur ýti undir áfram-
haldandi átök á svæð-
inu. Palestínumenn eru
mjög ósáttir og Araba-
bandalagið stendur
með þeim.
VIÐSKIPTI Mike Pompeo, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, hvatti í
gær Kasakstan til að vera á varðbergi
gagnvart kínverskum fjárfestingum
og áhrifum. Þjóðir Mið-Asíu og önnur
ríki yrðu að þrýsta á um að Kínverjar
hætti kúgun minnihlutahópa.
Pompeo hefur undanfarið varað
mörg ríki við áhrifum Kínverja. Kín-
verskum fjárfestingum fylgi skerð-
ing á fullveldi og slíkt gæti skaðað
framþróun ríkja til langs tíma. Pom-
peo segir Kasakstana eiga að hafa
val um hvar þeir stundi viðskipti en
bestum árangri nái þeir með sam-
starfi við bandarísk fyrirtæki.
„Verndun grundvallarmannrétt-
inda skilgreinir sál hverrar þjóðar,“
sagði Pompeo og þakkaði Kasak-
stönum fyrir að taka við þeim sem
flúið hafa ofsóknir Kínverja. Hann
segir að Bandaríkin hvetji öll ríki
til að ganga til liðs við baráttu gegn
þessari kúgun á minnihlutahópum
Kína. „Við biðjum þá einfaldlega um
að veita þeim sem reyna að f lýja
Kína öruggt skjól og hæli,“ sagði
Pompeo.
Gert er ráð fyrir að Pompeo
f lytji Úsbekistan sömu varnaðar-
orð, en þar mun hann funda í dag
um öryggismál með utanríkisráð-
herrum fimm þjóða í Mið-Asíu. – ds
Varar við kínverskum
áhrifum í Mið-Asíu
Mike
Pompeo,
utanríkisráð-
herra Banda-
ríkjanna.
HEILBRIGÐISMÁL Maður á fimm-
tugsaldri lést úr lungnabólgu vegna
kórónaveirusmits á sjúkrahúsi í
Maníla, höfuðborg Filippseyja, og
er um að ræða fyrsta dauðsfallið af
völdum veirunnar fyrir utan Kína.
Maðurinn sem lést var frá Wuhan
og í fylgd með honum var 38 ára
gömul kona sem líka er frá Wuhan
og er hún einnig smituð af veirunni.
Þau voru eina fólkið sem sem
greinst hafði með kórónaveirusmit
á Filippseyjum. Fólkið ferðaðist
saman frá Wuhan til Filippseyja með
viðkomu í Hong Kong.
Yfirvöld á Filippseyjum vinna
nú að því að finna alla þá sem voru
í sama flugi og maðurinn sem lést.
Nauðsynlegt er að finna alla þá
farþega og einangra þá, sem og
hótelstarfmenn á hótelum þar sem
maðurinn og konan gistu.
Um 14.500 manns hafa smitast af
kórónaveirunni og 305 hafa látist.
Vírusinn hefur greinst í fólki víða
um heim og hafa af leiðingarnar
orðið margvíslegar. Samkvæmt frétt
AFP fréttastofunnar hafa neikvæð
viðhorf til Kína og Kínverja vaxið
hratt og hafa meðal annars margir
kallað eftir ferðabanni á Kínverja.
Veitingastaðir í Suður-Kóreu,
Japan, Hong-Kong og Víetnam hafa
margir hverjir neitað að taka við kín-
verskum viðskiptavinum og hópur
fólks í Indónesíu safnaðist saman
nærri hóteli í landinu þar sem þeir
hvöttu Kínverja til að yfirgefa landið.
Frönsk og áströlsk dagblöð hafa
þá verið gagnrýnd fyrir kynþátta
fordóma í skrifum sínum. – ilk, bdj
Dauðsfall af völdum kóróna utan Kína
Kórónaveiran sem á upphaf sitt að rekja til Wuhan-borgar í Kína eins og
hún birtist í smásjá. Veiran ber heitið er 2019-nCoV. NORDICPHOTOS/GETTY
3 . F E B R Ú A R 2 0 2 0 M Á N U D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð