Fréttablaðið - 10.02.2020, Side 14

Útgefandi: Torg ehf Veffang: frettabladid.isÁbyrgðarmaður: Jóhanna Helga Viðarsdóttir Sölumaður auglýsinga: Jón Ívar Vilhelmsson, jonivar@frettabladid.is, s. 550 5654,
Þetta er hagkvæm lausn sem býður upp á mikinn sveigjan-leika, byggingarhraða,
hagkvæmni í verði, betri nýtingu
hráefnis og fleiri umhverfisþætti,
segir Ómar um módúl-lausnirnar
sem slegið hafa í gegn.
Starfsemi um land allt
„Hrafnshóll ehf. hefur undanfarin
ár byggt íbúðarhúsnæði á lands-
byggðinni í samvinnu við sveitar-
félög. Verkefni félagsins eru víðs
vegar um landið og þegar eru tæp-
lega 40 íbúðir byggðar eða í bygg-
ingu í fimm sveitarfélögum; Vík í
Mýrdal, Reykhólum, Blönduósi,
Búðardal og í Súðavík. Hrafnshóll
er með verkefni í undirbúningi á
f leiri stöðum.“
Fagmennskan er alltaf í fyrir-
rúmi. „Við höfum sérhæft okkur
í byggingu á einingahúsum, og
höfum skapað okkur sérstöðu
hvað varðar byggingaraðferðir
sem má beita hvar sem er á land-
inu. Við byggjum hratt og örugg-
lega og getum afhent fullbúið
íbúðarhúsnæði á innan við fjórum
mánuðum.“
Hrafnshóll er í samstarfi við hið
farsæla fyrirtæki Wexus. „Wexus
er nýr samstarfsaðili Hrafnshóls
og framleiðir módúl-lausnir fyrir
margvíslegar aðstæður. Wexus er
norskt fyrirtæki og hefur á skömm-
um tíma náð góðum árangri í
heimalandinu, þar sem þeir vinna
mikið með opinberum aðilum sem
og einkaaðilum. Í nýrri verksmiðju
þeirra er hægt að framleiða meira
en 1.500 módúla árlega.“
Margir möguleikar á
boðstólum með módúlum
„Módúll er húseining, sem er
fullbyggð með gólfi, veggjum og
þaki, og búið er að innrétta að
nánast öllu leyti. Módúllinn er
full-einangraður, með gluggum og
hurðum, búið er að mála, setja upp
innréttingar og jafnvel myndir á
veggina! Módúlar geta staðið einir
sér, eða að þeim er raðað saman til
að mynda stærri heild,“ útskýrir
Ómar.
„Módúl-lausnir eru svar við
ákalli um meiri byggingarhraða,
meiri gæði, meiri stöðlun og betri
nýtingu mannauðs og hráefna.
Módúlar eru framleiddir úr timbri,
að öllu leyti innandyra, við bestu
aðstæður og koma að mestu til-
búnir á byggingarstað.“
Ómar segir möguleikana
ómælda. „Hvort heldur sem um
er að ræða tímabundna stækkun
eða varanlegt húsnæði, þá er hægt
að laga Wexus módúl-lausnir að
margvíslegum þörfum. Sem dæmi
má nefna: almennt íbúðarhús-
næði, grunn- og leikskóla, hótel,
byggingar í ferðaþjónustunni,
sjúkrastofnanir, öryggisíbúðir,
starfsmannaaðstöðu og mötu-
neyti.
Módul-lausnir frá Wexus geta
verið til sölu eða leigu. Í mörgum
tilfellum getur verið hagstæðara
að leigja módúla, til dæmis þar
sem þörf er á húsnæði í ákveðinn
tíma. Þetta getur til dæmis verið
stækkun á skólahúsnæði til að
mæta tímabundinni uppsveiflu
í fjölda nemenda, vinnubúðir í
tengslum við ákveðin verkefni eða
hótelbygging sem þarf að vera til-
búin fyrir ferðamannatímann. Oft
er ekki til fjármagn til fjárfestinga
en svigrúm getur verið til að leigja
þá aðstöðu sem þörf er á.“
Skortur á hagkvæmum
lausnum á markaðnum
Tímabært sé að bjóða upp á hag-
kvæmari lausnir en margar þeirra
sem hingað til hafa staðið til boða.
„Íslenskur byggingariðnaður hefur
að mörgu leyti setið eftir þegar
kemur að hagkvæmum lausnum
í byggingariðnaði. Fyrsta hugsun
mjög margra er að slá upp mótum
og hræra steypu, eins og menn
hafa alltaf gert. Steypa er ekki
umhverfisvænt efni, þó ekkert
komi í staðinn við ákveðnar
Hér má sjá hótelbyggingu í undirbúningi á Íslandi en möguleikar módúl-bygginga eru ótæmandi.
Þessi leik-
skóli í Noregi
er byggður
með módúl-
lausnum. Hægt
er að mæta
sveiflum í fjölda
leikskólabarna
með því að
fjölga einingum
og fækka þeim
aftur þegar
börnum fækkar.
Hægt er að byggja
allt milli himins og
jarðar; skóla, starfs-
mannaaðstöðu og mötu-
neyti, viðbætur við
heilbrigðisstofnanir,
gistirými og jafnvel stór
hótel.
aðstæður. Enn fremur er ekki hægt
að jafna saman byggingarhraða
með módúl-lausnum og eldri
aðferðum,“ segir Ómar.
„Við höfum líka slæma reynslu
af illa hönnuðum steinhúsum og
miklum myglu- og rakavanda-
málum. Visthæfi timburhúsa er
yfirleitt mun betra og rakavand-
mál minni – þau anda betur. Í
nágrannalöndum okkar er mikill
meirihluti nýrra húsa gerður úr
timbri og víða er óheimilt að nota
hefðbundið gifs og spónaplötur í
veggjaklæðningar, eins og þykir
eðlilegur hlutur á Íslandi.“
Oft þurfi að gera betur hvað ein-
angrun snertir. „Þá eru kröfur um
einangrunargildi húsa á Norður-
löndunum miklu hærri en hjá
okkur – og þrefalt rúðugler. Þegar
við byggjum úti á landi skiptir
einangrun húsa og orkunýting
mjög miklu máli – köld svæði og
hár hitunarkostnaður er víðar en
margur heldur.“
Hægt að byggja allt árið
„Módúl-hús geta verið í fram-
leiðslu meðan unnið er í jarðvinnu
og sökklagerð – það stuðlar að
styttri byggingartíma og meiri
framleiðni. Við notum nútíma
sökklakerfi frá Sundolitt® sem
hefur mun meira einangrunargildi
en íslensk byggingarreglugerð
segir til um,“ útskýrir Ómar.
„Meiri gæði fást með smíði
eininga og módúla innandyra við
bestu aðstæður. Hættan á að raki
komist í byggingarhluta er í lág-
marki í samanburði við að byggja
utandyra við íslenskar aðstæður.“
Þannig hafi hið óútreiknan-
lega íslenska veðurfar ekki áhrif
á framleiðslu. „Við íslenskar
aðstæður er mjög mikilvægt
að framleiðsla módúla fer fram
óháð veðuraðstæðum. Vegna
þess hversu uppsetningartími er
stuttur er hægt að nota hægviðris-
kafla að vetrum til að reisa hús,
jafnvel þó að snjór sé og frost. Þetta
gerir það að verkum að mögulegt
er að byggja allt árið um kring,“
segir hann.
„Gluggar og hurðir eru komnar í
módúlana, þannig að lokafrágang-
ur að utan tekur skamman tíma,
frá því húsið hefur verið reist.“
Meiri gæði, hraðara ferli
og betri nýting hráefnis
Kostirnir eru margir og ótvíræðir.
„Þar sem framleiðsla módúla fer
fram innandyra, alltaf á sama stað
og er alltaf framkvæmd af sama
sérhæfða starfsfólkinu, aukast
framleiðni og gæði framleiðslunn-
ar á sama tíma og auðveldara er að
gera áætlanir um efnisþörf fyrir
hvert verkefni – og ná hagkvæmni
í innkaupum. Úrgangur frá bygg-
ingarsvæðum getur auðveldlega
fyllt marga gáma. Með því að
módúlar koma tilbúnir á bygg-
ingarstað, má minnka sóun bygg-
ingarefna verulega og auðvelda
flokkun úrgangs, bæði í verksmiðj-
unni og á byggingarstað.“
Ferlið er bæði fljótt og öruggt. „Í
framleiðslu módúl-lausna eru gólf,
veggir og þak byggt á sama tíma.
Hefðbundnar byggingaraðferðir
gera ráð fyrir að gólfið sé gert
fyrst, síðan veggirnir og þá þakið.
Með því að setja húsið allt saman í
verksmiðju styttist ferlið, auk þess
sem hægt er að vinna mest alla
innivinnu, svo sem málningar-
vinnu, uppsetningu innréttinga og
undirbúa raf- og pípulögn.“
Aukinn sveigjanleiki
í módúl-lausnum
„Módúl-byggingar gefa sveigjan-
leika í framkvæmdum sem erfitt
er að ná fram með hefðbundnum
byggingaraðferðum. Hægt er að
bæta við eða fjarlægja módúla
ef henta þykir. Hægt er að færa
módúl-byggingar úr stað, breyta,
endurnýja og nýta annars staðar.“
Þá eru allar helstu ákvarðanir er
varða útlit og efni teknar í samráði
við kaupanda. „Módúlar eru hann-
aðir í samvinnu við kaupendur.
Ekki er um staðlaðar lausnir að
ræða, að öðru leyti en að þær koma
sem allra mest tilbúnar frá fram-
leiðanda. Útlit, utanhússklæðn-
ingar, innanhússhönnun, efnisval,
innréttingar og annað er hannað í
samvinnu við kaupanda.“
Erfitt sé að greina útlitslegan
mun á milli módúla og annarra
bygginga. „Sjaldnast er auðvelt að
sjá hvort bygging er gerð úr módúl-
um. Í samvinnu við arkitekt og
með klæðningum er hægt að gera
bygginguna þannig úr garði að
hún líti út eins og ein heild. Þetta á
einnig við þegar módúl-byggingar
eru settar upp sem stækkun við
byggingu sem fyrir er.“
Lægri byggingarkostnaður
Þessar lausnir hafa í för með sér
minni kostnað. „Meiri bygg-
ingarhraði módúl-lausna – þar
sem gæðin eru jafnframt tryggð
– minnkar fjármagnskostnað á
byggingartímanum. Hægt er að
reisa reisa módúla og einingahús
allt árið um kring sem einfaldar
áætlanagerð og eykur jafnframt
framleiðni.“
Ómar nefnir dæmi um slík
tilfelli hérlendis. „Tvö nýleg
íslensk dæmi um viðbyggingar
við leikskóla – í báðum tilfellum
var ætlunin að stækka um 200
fermetra. Í öðru tilfellinu var
hætt við stækkun – bolmagn til
fjárfestinga skorti. Þarna hefði
mátt hugsa sér að leigja módúla til
skemmri eða lengri tíma. Í hinu til-
fellinu var lagt af stað með steypta
varanlega lausn, þar sem fermetra-
verð í byggingunni nálgast eina
milljón króna. Mikið fjármagn
þarf í verkefnið og byggingar-
tíminn er langur. Að kaupa eða
leigja módúla hefði líklega kostað
helmingi minna og tekið helmingi
styttri tíma.“
Hægt er að byggja allt milli
himins og jarðar. „Starfsmanna-
aðstaða og mötuneyti, viðbætur
við heilbrigðisstofnanir, gistirými
og jafnvel stór hótel. Þetta er allt
hluti af því sem má byggja með
Wexus-módúlum á fljótlegan og
hagkvæman hátt.“
Módúl-lausnir eru í takt við tíð-
arandann sem kallar meðal annars
á ábyrgari framleiðsluhætti. „Á
tímum þar sem auknar kröfur eru
um hraða framkvæmda, meiri
framleiðni og betri nýtingu fjár-
magns – á sama tíma þurfum við
að gæta að umhverfinu og velja
lausnir sem skilja eftir sig minna
fótspor, þar sem hægt er að endur-
nýta og endurvinna á hagkvæmari
hátt en við höfum gert áður. Með
því að velja Wexus módúl-lausnir
í húsnæðismálum geta bæjarfélög
og fyrirtæki stigið ákveðin skref í
þessa átt,“ segir Ómar.
Nánari upplýsingar um Hrafnshól
og Wexus módúl-lausnir er að
finna á: hrafnsholl.is og wexus.no
2 KYNNINGARBLAÐ 1 0 . F E B R ÚA R 2 0 2 0 M Á N U DAG U RBYGGINGARIÐNAÐURINN