Skessuhorn - 11.09.2019, Blaðsíða 18

MIÐVIKUDAGUR 11. SEPtEMBER 201918
Fimmtudaginn 5. september í lið-
inni viku efndu fermingarsystk-
in frá Akranesi fædd 1944 til ár-
legrar óvissuferðar. Árgangurinn
1944 hefur verið nefndur lýðveld-
isbörnin. Þessi hefð að fermingar-
systkin fari í ferðlag er rík á Akra-
nesi. Fermingarárgangur minn hef-
ur verið óvenju duglegur í slíkum
ferðum. Fyrstu árin vor skipulagð-
ar ferðir á fimm ára fresti en síðustu
ár eru þær farnar árlega. Svo er að
þakka afar samhentum fermingar-
systrum úr árganginum, Elsu Ing-
vars, Guggu Róberts, Ingileif Daní-
els og Siggu Eiríks. Ferðaáætlun er
ekki uppgefin fyrirfram. Nú var
farið um Kjósina en ein ferming-
arsystirin Sigrún Eiríksdóttir býr á
Hlíðarási í Kjós. Hún var því öllum
staðháttum kunn og annaðist leið-
sögn. Á leiðinni var áð með tilheyr-
andi berjavökvasmökkun og við-
komu á veitingastöðum. Ferðin var
hátíðarferð í tilefni 75 ára afmæl-
is árgangsins. Undrun vakti með-
al ferðafélaga þegar rennt var upp
að Bessastöðum. Hópurinn vissi
ekki af heimsókninni fyrr en ekið
var í hlað. Forsetinn, Guðni th.
Jóhannesson, tók einstaklega ljúf-
mannlega á móti hópnum eins og
hans var von og vísa og gaf hópn-
um góðan tíma. Hann sagði í ávarpi
sínu að honum hafi verið það ljúft
að taka á móti lýðveldisbörnun-
um sem honum fannst bera aldur-
inn vel. Að loknum veitingum var
afar fróðleg skoðun á húsakynnum
og hinum sögufræga kjallara. Dag-
urinn endaði svo með veislukvöld-
verði í Kríunesi.
Gott vegarnesti
Að mínum dómi eru það ákveð-
in forréttindi að alast upp í litlu
þorpi eins og Akranesi. Sterk tengsl
myndast í æsku og þegar þau eru
ræktuð eins og fermingarsyst-
ur mínar hafa forgöngu um hald-
ast þessi tengsl alla ævi. Ferðirnar
styrkja tengslin og endalausar sög-
ur úr æsku eru sagðar þar sem ein
sagan verður kveikja að annarri.
Ég hef velt fyrir mér því veganesi
sem ég fékk frá uppvexti mínum
á Akranesi. Í því sambandi koma
fjögur atriði upp í hugann: Vinnu-
semi – útivera - trúrækni og félags-
þroski.
1. Vinnusemi var mikilvægur hluti
af því alast upp á Akranesi. Leik-
ir barna og unglinga voru eðlilega
stór hluti af lífinu en ætlast var til að
unglingar tækju þátt í atvinnulífinu
þegar þess þurfti. Fyrstu peningana
vann ég mér inn átta ára gamall í
saltfiskbreiðslu og voru það fjórir
skínandi túkallar sem standa mér
enn ljóslifandi fyrir sjónum. Faðir
minn, Þorvaldur Ellert Ásmunds-
son, rak fyrirtækið Fiskiver, sem
var útgerð og fiskvinnsla, ásamt
félögum sínum Bergþóri Guð-
jónssyni og Sigurði Þorvaldssyni.
Fyrst vinna í þurrkun saltfisks, síð-
ar skurður á skreiðarböndum, síld-
arpönnum og almenn fiskvinnsla.
Enginn griður var gefinn í vinnu-
framlagi. Nú er slíkt álag kallað
barnaþrælkun en ég held við ung-
lingarnir höfum haft gott af þessu.
Vinnusemi varð okkur eiginleg.
Ekki mátti falla verk úr hendi í leik
eða starfi. Garðvinna í garði móð-
ur minnar að Suðurgötu 27, píanó-
nám í tónlistarskóla Akraness hjá
Önnu Magnúsdóttur, sumardvöl á
sumrum hjá föðurbræðrum mín-
um í Borgarfirði. Verkefnin voru
óþrjótandi. Síðar á menntaskólaár-
um var byggingarvinna á sumrin í
skemmtilegum félagsskap. Kostur-
inn við þessi sumarstörf var líka sá
að aldrei var okkur fjárvant og ekki
þurftum við að biðja foreldra okkar
um vasapeninga. Við lærðum einn-
ig snemma að bera ábyrgð á eigin
fjármálum. Í uppvextinum vandist
ég á að hafa aldrei auða stund og
dagarnir voru aldrei nógu langir
fyrir verkefni dagsins. Þannig hefur
það verið alla tíð síðan.
2. Útivera var mikilvægur hluti af
lífi okkar. Leikir í fjörum, á tún-
um, í görðum og á bryggjunum var
lífið utan skóla að vetri og vinnu
að sumarlagi. Endalaust var siglt í
Halakotsvörinni frá bryggjuklett-
um að Ívarshúsklettum með haf-
skip sem við bjuggum m.a. til úr ol-
íubrúsum. Hnúðormar herjuðu á
kartöflur Skagafólks eftir 1950 og
aflögðust garðar við hús og voru
þeir fluttir á sandana við Kalmans-
vík. Við þetta opnuðust ný tækifæri
til leikja og voru endalausir bílvegir
lagðir í kartöflugörðunum og jafn-
vel jarðhús grafin. Bílaeign okk-
ar strákanna tók miklum framför-
um. Mikil eftirspurn var eftir not-
uðum sagarblöðum í vélsmiðjum til
þess að setja sem fjaðrabúnað und-
ir bílana okkar sem óku um kart-
öflugarða og fjörur flytjandi ýms-
an varning. Margra fleiri leiksvæða
er að minnast; útileikirnir og knatt-
spyrnan á Merkurtúninu, kolaveið-
ar á bryggjunni og bresku innrás-
arferjurnar í teigavörinni, þar sem
háðir voru miklir bardagar með
sverðum og skjöldum. Mér finnst
að þessi útivera og nálægð við nátt-
úruna alla daga hafi gefið mér vega-
nesti og löngun til útiveru sem haf-
ur varað allt mitt líf.
3. Ég er alinn upp á trúræknu heim-
ili. Í æsku voru bænir lesnar fyrir
svefninn. Akraneskirkja átti einnig
sitt hlutverk í þessu sambandi því
móðir mín Aðalbjörg Bjarnadótt-
ir söng í kirkjukórnum. Ég sótti oft
messur með henni og sat þá jafn-
an fremst á söngloftinu. Fyrir utan
styrk trúarinnar, sem ég haft allt
mitt líf, hefur meira síast inn því ég
hef lengi starfað að kirkjumálum í
Reykjavík og sat m.a. í 28 ár í sókn-
arnefnd Bústaðakirkju.
4. Mikilvægur þáttur í veganesti
mínu til lífsins er félagsþroski. Nú-
tíma fólk hefur aldrei haft meiri
tengsl við annað fólk gegnum tölv-
ur en félagslega nándin minnk-
ar, sem leiðir til einmanaleika og
þunglyndis. Ekki skorti nándina á
Akranesi, félagsskapur í skóla, mik-
ið frændalið, leikir við félaga alla
daga utan húss sumar og vetur, stú-
kufundir á sunnudagsmorgnum
og skemmtanir í Stúkuhúsinu þar
sem við stigum okkar fyrstu skref í
að koma fram og iðka dans, skóla-
og skátaskemmtanir. Ég tók virk-
an þátt í skátastarfinu sem ég naut
ríkulega. Um það góða starf gæti ég
haft mörg orð. Ég hugsaði ekki um
það fyrr en á fullorðinsárum hve
mikilvæg þessi nánd við fullorðna
fólkið í skátahreyfingunni var okk-
ur krökkunum. Við nutum mikillar
félagslegrar nándar í uppvexti okk-
ar, deildum félagsskap með leik-
félögum og fullorðnu fólk í félags-
starfi og vinnu sem hafði mótandi
áhrif á okkur.
Ég er þakklátur fyrir að hafa að
alist upp á Akranesi hjá góðri fjöl-
skyldu og í góðu umhverfi. Ég vil
þakka „stelpunum“ fyrir einstakan
dugnað við að halda þessum ferm-
ingarhópi saman.
Forsetinn óskaði eftir mynda-
töku af lýðveldishópnum.
Þráinn Þorvaldsson
Höf. er lýðveldisbarn
Hér er hluti lýðveldisbarnahópsins að njóta veitinga á Kaffi Kjós.
Pennagrein
Gott er að vera þorpari!
Lýðveldisbörnin ásamt Guðna Th Jóhannessyni framan við Bessastaði.
„Forsetinn, Guðni Th. Jóhannesson, tók einstaklega ljúfmannlega á móti hópnum eins og hans var von og vísa og gaf
hópnum góðan tíma.“