Skessuhorn - 16.10.2019, Blaðsíða 27

MIÐVIKUDAGUR 16. OKTÓBER 2019 27
Krossgáta Skessuhorns
Hér er ný krossgáta fyrir lesendur að spreyta sig á. Athygli er vakin á
því að ný krossgáta er birt í blaðinu aðra hverja viku. Þeir sem vilja geta
sent Skessuhorni lausnarorð/in á netfangið: krossgata@skessuhorn.is fyr-
ir klukkan 15:00 á mánudögum, 12 dögum eftir að hún birtist. Athugið að
fullt nafn og heimilisfang þarf að fylgja með lausninni. Þeir sem ekki hafa
aðgang að tölvupósti sendi lausnir á: „Skessuhorn - krossgáta, Kirkju-
braut 56, 300 Akranesi (póstleggja þarf lausnir í síðasta lagi á fimmtudegi
í vikunni eftir að hún birtist). Dregið er úr réttum innsendum lausnum og
fær vinningshafinn bók að launum.
Lausnin á síðustu krossgáta var: „Orðrómur“. Heppinn þátttakandi er:
Guðný S Gunnarsdóttir, Gunnlaugsgötu 14, 310 Borgarnesi.
Skrýtla
Fjöldi
Ótrygg
Flínk
Gúlpan
Skap
Stilkur
Eyða
Toppur
Tilgerð
Unnur
Kassi
Geifla
Taut
Blað
Leikföng
Snæð-
ingur
Lítil
Sæla
Sár
Form
Sniðug-
ur
Kopar
Grunar
Garður
Öxull
Gerast
Slá
Læti
Þófi
18 Nei
Reyfi
Vömb
16
Korn
Benda
1 Sund
Áhald
3
Engin
Stampur
7 Laðaði
Span
Pípur
Kólfur
Korn
9 Kvað
Skot
Tvíhlj.
Ötular
Duftið
Til
Sonur
Tunnu
20 Spana
Hætta
11
Söngl
Bindi
Gustur
Fram-
lag
Hnjóð
Hrúga
19 Inn-
yfli
Pílárar
Suða
Stafur
Ikti
Skraut
Heiti
4
Drykk
Dáð
Þröng
Tál-
biti
Reim
Beita
Álit
17 Skæði
Hljómar
Örn
15 Tvíhlj.
Dvelja
Tíst
Athuga
Leðja
Tvíhlj.
Reipi
Spurn
Starf
Sýl
Natni
Reiði-
hljóð
Fæða
Ásaka
Dæld
Klettur
Dýr-
gripur
2 Rasar
Menn
Fen
Rödd
Köngull
Rispa
Vild
Skalli
Arð
6 12
Grugg
Hvílt
Dregur
Ókunn
8 Kostur
Keyrði
Skyn-
semi
Fákur
10
Firðina
Fræg
Eldstó
Hagur
13 14 5
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20
Þ R A U T S E G J A S K O R
J Ó R M Á T F Á T A U T A
R Ó T A R P R A N G F L A N
Ð R Á P A R A R I N N A
V Æ R Ð A F T Ó H Ó A R
E E R N F U N D U R I N N
I L Æ T T M I R R A N Ú
T I N N U R L Ó T T L A N
Þ R Á A R A N A Æ S I
R Á F I S P E L D I V A T N
Þ A N S O P I Ö L D U N G
R A Ð A A G I Á M A U
Í S U R I N N U N A Ð U R
R A S P N A U R Ú R S
V Í S U Ó S Ú Ð A S T Ó
I Ð U R R A K K U R U G G
T A L Ó Ð A R R O S K I N
A F L A R I Ó S K A K N Á
O R Ð R Ó M U RL
A
U
S
N
Ú
R
S
ÍÐ
A
S
T
A
B
L
A
Ð
I
Hafrannsóknastofnun hefur nú
gefið út bráðabirgðatölur fyrir
stangaveiddan lax sumarið 2019,
en mikill samdráttur var í veiði á
þessu ári. Veiðin nú á landsvísu var
16.500 löxum minni en á síðasta
sumri. Heildarfjöldi stangveiddra
laxa var 28.800 fiskar, sem var sjö-
unda minnsta veiði sem skráð hefur
verið frá árinu 1974 og sú minnsta
frá 2000. Í tölum um heildarlax-
veiði eru taldir villtir laxar, laxar
sem upprunnir eru úr sleppingum
gönguseiða og einnig þeir laxar sem
er sleppt aftur í stangveiði (veitt
og sleppt). Mest varð minnkunin í
veiði hér á vestanverðu landinu en
aukning kom fram í ám á Norð-
austurlandi. Laxveiðitímabilinu er
nú lokið í flestum ám landsins. Enn
er þó veitt í ám þar sem uppistað-
an í veiðinni er lax úr sleppingum
gönguseiða, en þar stendur veiði til
31. október.
Laxar úr gönguseiðasleppingum
eru viðbót við náttúrulega fram-
leiðslu ánna og þegar veitt er og
sleppt í stangveiði veiðast sum-
ir fiskar oftar en einu sinni. Þegar
litið er til veiða á villtum laxi ein-
göngu (ekki úr seiðasleppingum),
að teknu tilliti til endurveiddra laxa,
er líklegt að mati Hafrannsókna-
stofnunar, að heildarstangveiðin
árið 2019 hefði orðið um 20.000
laxar, sem væri minnsta stangveiði
villtra laxa frá því farið var að skrá
veiði í rafrænan gagnagrunn. Lax-
veiði minnkaði í öllum landshlut-
um nema á Norðurlandi Eystra
og Austurlandi. Sumarið 2019 ein-
kenndist öðru fremur af miklum og
fordæmalausum þurrkum allt sum-
arið sem gerði aðstæður til veiða
afar erfiðar, einkum í dragám á
vestanverðu landinu sem eru mjög
háðar úrkomu yfir sumarið.
Þurrkar og slakur
hrygningarárgangur
Vísbendingar eru um að minni
laxgengd á Vesturlandi megi að
hluta til rekja til lítils hrygning-
arárgangs 2014. Sá árgangur hef-
ur mælst liðfár í seiðamælingum,
auk þess sem vorið 2018 var þar
fremur kalt og votviðrasamt sem
hafði neikvæð áhrif á seiðagöng-
ur til sjávar. Hins vegar var vorið
2018 hlýtt á austanverðu landinu
og gengu seiði þar úr fleiri en ein-
um árgangi til sjávar. Fjöldi seiða
í ám á austanverðu landinu hefur
almennt farið vaxandi í seiðamæl-
ingum og eru sterkar vísbendingar
um að það megi rekja til aukinna
sleppinga í stangveiði og þar með
stærri hrygningarstofna. Afkoma
laxa í sjó skiptir miklu máli varð-
andi endurheimtur og vísbending-
ar eru um að endurheimtur hafi
verið með lægsta móti 2019 a.m.k.
á Vesturlandi en nákvæmar upplýs-
ingar um þann þátt liggja ekki fyrir
enn sem komið er, að sögn starfs-
manna Hafró.
Auka þarf rannsóknir
á fiski í hafi
Miklar sveiflur hafa átt sér stað á
endurheimtum laxa úr sjávardvöl-
inni undanfarin ár, t.d. árin 2012
og 2014 þar sem endurheimtur úr
sjó voru mjög lágar, en árin 2013
og 2015 voru endurheimtur á hinn
bóginn mjög góðar. „Mikilvægt er
að auk þekkingu á sjávardvöl laxa
en dánartala laxa í sjó hefur hækk-
að við Norður-Atlantshaf á síð-
ustu áratugum. Ástæður þess eru
ekki þekktar og mikilvægt að leita
frekari svara við því. Þegar dán-
artala hækkar ná færri fiskar sem
ganga út sem gönguseiði að snúa
til baka sem fullorðinn lax. Vís-
bendingar eru um að seiðafram-
leiðsla í ám hér á landi hafi al-
mennt aukist, sem vegur á móti
lægri endurheimtum. Aukningu
í þéttleika seiða má að talsverðu
leyti rekja til aukins fjölda laxa
sem sleppt er í stangveiði (veiða-
sleppa) sem skilar stærri hrygn-
ingarstofnum að hausti,“ segir í
samantekt Hafrannsóknastofnun-
ar.
mm
Stangveiði í íslenskum ám frá 1974 - 2019. Veiðinni er skipt í landaðan afla (blátt), veitt og sleppt (grænt) og veiði úr slepp-
ingum gönguseiða (rautt). Tölur frá 2019 eru bráðabirgðatölur. Graf: Hafrannsóknastofnun.
Laxveiði á Vesturlandi sú minnsta frá upphafi
Gísli Georgsson 11 ára setti í Maríulaxinn sinn í Norðurá í sumar. Fiskurinn var
vænn, silfurgljáandi og nýrunninn lax sem fékkst á neðsta veiðisvæðinu í ánni.
Ljósm. Georg Gíslason.
Stangveiði á laxi á Vesturlandi sumarið 2019 í samanburði við árin aftur til 1989. Nú var heildarveiðin einungis um sjö
þúsund laxar, en fór í um 28 þúsund laxa sumarið 2008.