Læknablaðið - sep. 2019, Síða 16
376 LÆKNAblaðið 2019/105
R A N N S Ó K N
Background: Primary sclerosing cholangitis (PSC) is a chronic cho-
lestatic disease affecting the intra- and/or extrahepatic biliary tree
with inflammation and progressive stricture formation that can lead to
cirrhosis, end stage liver failure and liver transplantation. Known risk
factors include inflammatory bowel diseases (IBD), mainly ulcerative
colitis (UC). Highest reported incidence in an adult population is 1.2-
1.3/100.000 in Norway and Sweden, where 60-76% have IBD. The aim
of this study was to investigate epidemiology of PSC in Iceland in the
years 1992 to 2012 and the patients outcomes.
Methods: A search for the diagnosis “cholangitis“ (ICD-10, K83.0)
was performed in the database for hospital records in Landspítali (The
National University Hospital of Iceland, LSH) and Akureyri Hospital from
1992 to 2012. We also looked through all ERCP and MRCP
imaging done in LSH in the same period along with a text search in both
the hospital records and the pathology database for liver biopsies. Data
on these patients was collected until the end of 2016.
Results: A total of 42 patient got the diagnosis PSC within the period.
Median age at diagnosis was 34 years, 67% were male and 90% adults
(≥18 years old). Mean incidence per year was 0.69/100.000. Overall
88% of patients had IBD, thereof 89% UC. Seven patients have been
diagnosed with cancer, four with cancer in the bile ducts and one in the
gallbladder. Within the study period a total of five patients died (12%),
51 months (median) from diagnosis and three from cholangiocarcinoma,
51 months (median) from diagnosis. Three patients (7%) underwent liver
transplantation, one required a transplant two times.
Conclusions: The incidence of PSC in Iceland turned out to be lower
than in our neighbouring countries in Scandinavia. It is unclear if this is
due to underdiagnosis or, more likely, that PSC is simply more uncom-
mon in Iceland. Overall 7% underwent liver transplantation and 12%
died within the study period, main cause of mortality being cholangio-
carcinoma.
Primary sclerosing cholangitis in Iceland 1992-2012
ENGLISH SUMMARY
1Department of Internal Medicine, Division of Gastroenterology, Landspítali University Hospital, Reykjavík, Iceland, 2Department of Pathology, Landspítali University Hospital,
Reykjavík, Iceland, 3Faculty of Medicine, University of Iceland, Reykjavík, Iceland.
Key words: PSC, primary sclerosing cholangitis, epidemiology, incidence, sclerosing cholangitis.
Correspondence: Hafsteinn Óli Guðnason, haddiog@gmail.com
Hafsteinn Óli Guðnason1
Jón Örvar Kristinsson1
Óttar Már Bergmann1
Sigurður Ólafsson1
Jón Gunnlaugur Jónasson2,3
Einar Stefán Björnsson1
Xarelto 15 mg og 20 mg filmuhúðaðar töflur – Skyldutexti
Þetta lyf er undir sérstöku eftirliti til að nýjar upplýsingar um öryggi lyfsins komist fljótt og örugglega til skila. Tilkynna
skal Lyfjastofnun um allar aukaverkanir sem grunur er um að tengist lyfinu. Virkt efni: Rivaroxaban. Ábendingar:
Fyrirbyggjandi meðferð gegn heilaslagi og segareki hjá fullorðnum sjúklingum með gáttatif án lokusjúkdóms og einn
eða fleiri áhættuþætti, svo sem hjartabilun, háþrýsting, aldur ≥ 75 ára, sykursýki, sögu um heilaslag eða skammvinnt
blóðþurrðarkast. Meðferð við segamyndun í djúplægum bláæðum og segareki í lungum og til að fyrirbyggja endurtekna
segamyndun í djúplægum bláæðum og segarek í lungum hjá fullorðnum. Frábendingar: •Ofnæmi fyrir virka efninu eða
einhverju hjálparefnanna. •Virk blæðing sem hefur klíníska þýðingu. •Áverki eða ástand þar sem talið er að hætta geti verið
á mikilli blæðingu. Um getur verið að ræða sár sem er eða hefur nýlega verið í meltingarvegi, illkynja æxli þar sem mikil hætta
er á blæðingu, nýlegan áverka á heila eða mænu, nýlega aðgerð á heila, mænu eða auga, nýlega innankúpublæðingu,
þekkta æðahnúta í vélinda eða grun um slíkt, missmíði slag- og bláæðatenginga, æðagúlp, eða mjög afbrigðilegar æðar
í mænu eða heila. •Samhliða meðferð með öðrum segavarnarlyfjum, t.d. ósundurgreindu (unfractionated) heparíni, léttu
(low molecular weight) heparíni (enoxaparin, dalteparin o.s.frv.), heparín afleiðum (t.d. fondaparinux), segavarnarlyfjum
til inntöku (warfarín, dabigatran etexilat, apixaban o.s.frv.), nema við þær sérstöku aðstæður að verið sé að skipta um
blóðþynningarmeðferð eða ef ósundurgreint heparín er gefið í skömmtum sem duga til að viðhalda opnum æðalegg í
miðlægri bláæð eða slagæð. •Lifrarsjúkdómur með blóðstorkutruflunum og blæðingarhættu sem hefur klíníska þýðingu
þar með talið hjá sjúklingum með skorpulifur af flokki Child Pugh B og C. •Meðganga og brjóstagjöf. Heimild: Unnið
í ágúst 2019 úr Samantekt á eiginleikum lyfs (júlí 2019). Upplýsingar um aukaverkanir, milliverkanir, varnaðarorð
og önnur mikilvæg atriði má nálgast í sérlyfjaskrá – www.serlyfjaskra.is. Vinsamlegast kynnið ykkur fræðsluefni
ætlað læknum og sjúklingum áður en meðferð lyfsins hefst. Afhenda skal öllum sjúklingum öryggiskort áður en
meðferð er hafin. Markaðsleyfishafi: Bayer AG. Umboðsaðili á Íslandi: Icepharma hf. Vinsamlegast hafið samband í
síma 821 8046 ef óskað er eftir fræðsluefni eða frekari upplýsingum um lyfið. Afgreiðslumáti og greiðsluþátttaka: R, G.
Hámarkssmásöluverð þynnupakkninga (ágúst 2019): 12.703 kr. (28 stk.), 19.256 kr. (42 stk. – 15 mg eingöngu), 39.091 kr.
(98 stk.), 39.589 kr. (100 stk.).
BAY190801