Hugur og hönd - 01.06.2000, Qupperneq 26

Brúðarbúningur
Margrétar Ragnarsdóttur
Fyrsti skautbúningurinn sem saumaður hefur verið í 25 ár
Margrét og Magnús ganga frá Viðeyjarstofu eftir vígsluna. Ákveðið var að
Margrét héldi á sálmabók en ekki bíómum, því að í flestum tilfellum fara
brúðarvendir illa við skautbúninginn. Magnús klæddist hátíðarbúningi ís-
lenskra karla, sem hannaður var í tilefni af 50 ára afmæli íslenska lýðveldisins
árið 1994. Mynd: DV Ingólfur.
Laugardaginn fyrir verslunar-
mannahelgi, þann 31. júlí 1999,
giftu sig í Viðeyjarkirkju Margrét
Ragnarsdóttir, forstjóri MMC í
Bretlandi, og Magnús Steinþórs-
son gullsmiður. Brúðkaup í Við-
eyjarkirkju eru í sjálfu sér ekki í
frásögu færandi, nema vegna þess
að brúðurin lét sauma á sig skaut-
búning með lagi Sigurðar málara,
sem brúðarbúning, en slíkur bún-
ingur hefur líkast til ekki verið
saumaður á síðustu 25 árum.
Nokkuð algengt var á seinni
hluta 19. aldar og á fyrri hluta
þeirrar 20. að konur notuðu skaut-
búning sem brúðarskart, en úr því
hefur dregið. Búningar sem saum-
aðir voru snemma á öldinni eru
margir orðnir gamlir og við-
kvæmir og passa illa á nútíma
konur, sem eru almennt stærri og
þéttari en formæður þeirra.
Skautbúningar voru saumaðir í
nokkrum mæli fram yfir miðja
öldina, en mér telst svo til að ekki
hafi verið saumaður heill skaut-
búningur síðan um 1975 eða í 25
ár. Um það leyti saumaði Elín
Jónsdóttir, fyrrverandi kennari í
þjóðbúningasaumi, tvo skautbún-
inga með öllu, og hef ég ekki
fundið að slíkir búningar hafi ver-
ið saumaðir frá grunni þar til nú.
A þessum tíma hafa einhverjir
gamlir búningar verið endurnýj-
aðir, s.s. að saumaðar hafa verið
nýjar treyjur, endurnýjuð slör,
faldhúfur og annað slíkt.
Sigurður Guðmundsson málari
teiknaði skautbúninginn rétt fyrir
og um 1860, en í vasabók hans,
merktri árinu 1861, segir hann að í
október 1859 hafi Sigríður nokkur
Guðmundsdóttir, fyrst kvenna,
notað nýja búninginn á brúð-
kaupsdegi sínum.1 Elsti búningur-
inn sem varðveist hefur, er bún-
ingur Sigurlaugar í Ási, sem
geymdur er í Þjóðminjasafninu,
en hann er frá 1860. Eg vísa í skrif
Elsu E. Guðjónsson í 130 ára af-
mælisriti Þjóðminjasafnsins, Ger-
semar og þarfaþing, til frekari
fróðleiks um hann.
Snemma árs 1999 komu Margrét
Ragnarsdóttir og Magnús Stein-
þórsson að máli við undirritaða og
lýstu áhuga á að fá saumaðan
skautbúning á Margréti. Varð það
úr að ég tók að mér að útvega fólk
26 Hugnr og hönd 2000