Hugur og hönd - 01.06.2000, Page 57

Værðarvoð, prjónuð og hekluð. Stærð: 106x196 cm. í voðinni eru 128 dúllur. Ljósmynd: Kristín Schmidhauser jónsdóttir.
Þar í hefur Herdís saumað með
krossspori og bláum lit svohljóð-
andi vísu:
Oft hef ég þolað hregg og hret
á heiðum úti legið.
En varið kulda og vermt ég get
verði það af mér þegið.
Værðarvoðina gaf hún dóttur-
syni sínum séra Jóni Thorarensen.
Allt verkið ber með sér snilld og
ögun.
Þá er hér annað teppi unnið af
Herdísi. Það er frábrugðið hinu
fyrra og afar sérstætt. Það er einnig
sett saman úr ferhyrndum prjón-
uðum dúllum. Um fimm litir eru í
hverjum ferningi, margir bjartir og
skærir og hafa sumir upplitast all-
nokkuð. Prjónið er mjög frumlegt,
prjónaðar eru nokkrar lykkjur í
hring, til skiptis með réttu og
röngu prjóni og myndar það strýtu
eða topp. Síðan er prjónað gata-
prjón og þá aukið út í hverju horni.
Allir ferningar enda á svörtum lit
og brugðnu prjóni. Utan um
hverja dúllu er heklað stuðlahekl í
móleitum lit og sennilega úr er-
lendu bandi, það hefur aðra áferð
en prjónuðu ferningarnir. Þá er
heklaður kantur utan um voðina í
stuðlahekli, tveir rauðbrúnir litir
og ein umferð krossstuðlar í blá-
grænum lit, yst er svo laufabekkur
í svörtum lit.
Þessar konur létu aldrei verk úr
hendi falla, hver stund ætíð vel nýtt
til hannyrða eða kveðskapar. í kvæði
( ‘
Kveðið við spuna
Þó mig gigtin þjái grimm
og þunnan heri eg lokkinn,
séð hafi árin sjötíu og fimm,
sit eg enn við rokkinn.
Þið, sem eruð ung og frá
og engu viljið sinna,
getið ekki gizkað á,
hvað gaman er að vinna.
Löngum hefað lömbum gáð,
leitað, týnt ogfundið,
rétt í höföld hvítan þráð
hespað, spólað, undið.
Ungbarnasokkar
prjónaðir eftir 1930.
Ljósmynd: Kristín Schmidhauser Jónsdóttir.
Handstúkur, heklaðar.
Ljósmynd: Kristín Schmidhauser Jónsdóttir.
Herdísar „Kveðið við spuna", sem
er þrjátíu erindi, lýsir hún afar vel
daglegum störfum sem hún gekk til
bæði úti og inni. Nokkrar af þessum
vísum eru birtar hér.
Kristín Schmidhauser Jónsdóttir
Ullina hef eg tíðum tætt,
úr togi glófa unnið,
svo hef eg líka sokka hætt,
saumað, prjónað, spunnið.
Eg hef meðan fullt var fjör
fé á vorin rúið,
kerti steypt lir kindamör,
kveik úr fífu snúið.
Vetur, sumar, vor og haust
varð eg öðrum þjóna,
sagnakverið lét ei laust,
las við rokk og prjóna.
1 Ólína og Herdís Andrésdætur, Ljóðmæli.
Fimmta útgáfa, Reykjavík 1982.
2 Halldóra Bjarnadóttir, Vefnaður á íslensk-
um heimilum á 19. öld og fyrri hluta 20.
aldar. Reykjavík 1966, bls. 166.
3 Rit Björns Haltdórssonar í Sauðlauksdal.
Arnbjörg æruprýdd dáindiskvinna á
vestfjörðum íslands, afmálar skikkun og
háttsemi góðrar húsmóður í hússtjórn,
barnauppeldi og allri innanbæjar bú-
sýslu. Revkjavík, 1983, bls. 455.
Hugur og hönd 2000 57