Bændablaðið - 05.03.2020, Blaðsíða 22
Bændablaðið | Fimmtudagur 5. mars 202022
TÆKNI&VÍSINDI
Lilja Kjalarsdóttir tekur við sem framkvæmdastjóri SagaNatura:
Þörungabyltingin er farin af stað
– Stefna á að verða stærsta útflutningsfyrirtæki heilsuvara á Íslandi
Sjöfn Sigurgísladóttir hefur látið
af störfum sem framkvæmdastjóri
líftæknifyrirtækisins SagaNatura
og hefur Lilja Kjalarsdóttir tekið
við. Sjöfn er einn af stofnendum
fyrirtækisins og tekur sæti í stjórn
þess. Fyrirtækið, sem varð til með
sameiningu Saga Medica og Key
Natura, hefur einbeitt sér meðal
annars að því að vinna heilsuvörur
úr þörungum, sem ræktaðar eru
hjá fyrirtækinu, og ætihvönn.
Lilja segist mjög spennt fyrir
starfinu og þakkar stjórn og
starfsfólki SagaNatura traustið.
„Þetta er auðvitað draumafyrirtæki
fyrir manneskju eins og mig, því hér
get ég tekið þátt í að koma hágæða
vörum á markað sem efla heilsu fólks
og á sama tíma verndað umhverfið.
Framleiðslan okkar er græn því eina
úrgangsefnið okkar er súrefni, við
erum að vinna að því að fullnýta
allt sem fellur til í framleiðslu og
erum á góðri leið, takmarkið er
100 prósent nýting þar sem engu er
skilað til baka nema í formi súrefnis
og hreins vatns. Hér get ég líka
nýtt minn bakgrunn í lífvísindum
og rannsóknum á lífsstílstengdum
sjúkdómum til að leiða áfram
verkefni í vöruþróun sem komast
hratt á markað og til neytenda,
framleiðslan okkar byggir á ræktun
lifandi þörunga og þar kemur minn
bakgrunnur í frumurannsóknum
sterkur inn og síðan hef ég rosalega
gaman af markaðssetningu og sölu.
Söluhlutverkið spilar sterkt með
keppnisskapinu mínu enda er ekkert
skemmtilegra en að vinna stóra
sigra og sérstaklega ef það er gert í
samvinnu með öflugu vinningsliði.“
Erum á stökkpallinum
„Við Sjöfn Sigurgísladóttir,
fráfarandi framkvæmdastjóri, erum
búnar að vinna þétt saman undanfarin
tvö ár við uppbyggingu á félaginu.
Við erum búnar að byggja upp öflugt
teymi sem er góð blanda af gömlum
og góðum kjarnastarfsmönnum og
nýjum starfsmönnum sem koma
sterkir inn. Það er góður andi í
hópnum og allir tilbúnir til að gera
sitt allra besta til að byggja félagið
upp. Eins og við Sjöfn höfum unnið
þetta hef ég smátt og smátt tekið
við fleiri verkefnum er við koma
daglegum rekstri SagaNatura og
því hefur þetta ferli verið frekar
þægilegt fyrir starfsmennina okkar.
Við erum á stökkpallinum núna
og höfum landað nokkrum stórum
samningum sem við höfum verið
að vinna í undanfarna 18 mánuði
og því er staða okkar mjög góð
í dag. Sjöfn mun starfa áfram í
félaginu og tekur sæti í stjórn og
mun auk þess leiða verkefni sem
varða framþróun félagsins á Íslandi
og erlendis í samstarfi við stjórn
og framkvæmdastjóra. Horfur eru
því mjög góðar fyrir félagið,“ segir
Lilja.
Þörungabyltingin farin af stað
Að sögn Lilju eru spennandi tímar
fram undan hjá SagaNatura. „Það
eru mörg tækifæri og þess vegna
erum við Sjöfn að skipta liði, ég
keyri áfram SagaNatura eininguna
eins og hún er í dag og Sjöfn fer í
að byggja upp önnur tækifæri, svo
kölluð „spin-off“ tækifæri fyrir
fyrirtækið sem starfandi stjórnar-
maður. Þörungabyltingin er farin
af stað og þá má ekki stoppa
verkefni sem gætu sett SagaNatura
í leiðtogahlutverk á heimsvísu.
Við vorum nýlega að leggja inn
alþjóðlega einkaleyfisumsókn
fyrir þörungaræktunarkerfunum
okkar, en þau eru undirstaðan að
okkar árangri í þörungaræktun
og gefa mikla möguleika. Bæði í
því að skala upp framleiðslu í risa
framleiðslueiningu, sem væri nýtt
til að rækta hina ýmsu smáþörunga
sem uppsprettu próteins og
Omega-3 fitusýrum fyrir menn og
dýr, en við ættum að geta framleitt
um 2.000 sinnum meira af próteini
á fermetra ef miðað er við nautakjöt
til dæmis. Þá erum við ekki einu
sinni að ræða vatnssparnað á hvert
kíló af próteini, en hann gæti verið
umtalsvert meiri. Aðrir möguleikar
eru „spin-off“ tækifæri er varða
tæknina.
Hér liggja möguleikar í að
feta í fótspor Marels á Íslandi
en ekki fyrir fisk eða kjúkling
heldur fyrir þörunga. Til þess að
fæða mannkynið í framtíðinni
þurfum við sjálfbærari leiðir og
það liggja gríðarlegir möguleikar
í smáþörungum.
Verkefnin sem bíða mín
sérstaklega eru að halda áfram að
byggja á styrkleikum SagaNatura.
Að vera með hágæða hráefni úr
smáþörungum til sölu og bjóða upp
á sterka fæðubótarefnavörulínu sem
byggist á blöndu af næringarefnum
leyfilegum fyrir fæðubótarefni en
hafa í sameiningu góða líffræðilega
virkni og lágmarks aukaverkanir.“
Stefna á að verða stærstir í
útflutningi heilsuvara
Markið er sett hátt hjá SagaNatura
að sögn Lilju. „Við stefnum á að
vera stærsta útflutningsfyrirtæki
Íslands á heilsuvörum og til þess
að ná því þurfum við að vera með
gríðarlega vinsælar vörur sem eru
studdar af klínískum rannsóknum
og gefa fólki lífsgæði sem þau
sætta sig ekki við að missa. Hér
má nefna vörur eins og SagaPro
sem mjög stór hluti Íslendinga
nota og hefur gengið vel í sölu
erlendis. Við erum að setja af stað
klíníska rannsókn á nýrri útgáfu
af SagaPro gegn ofvirkri blöðru
og næturþvagláti, sem er ekki enn
komið í almenna sölu. Við höfum
nefnilega fundið efni í íslenskri
hvönn sem hefur slakandi áhrif
á þvagblöðruna og því virkar
það vel fyrir ofvirka blöðru.
Við höfum sótt um einkaleyfi
á notkun efnisins fyrir ofvirka
blöðru og sú umsókn er komin í
alþjóðlegt ferli. Aðrar vinsælar
vörur eru Voxis hálsbrjóstsykrar,
AstaLýsi og AstaSkin. Við höfum
fengið rosalega góðar móttökur á
AstaSkin, en þetta er vara sem er
hönnuð fyrir húðina.
Lilja segir að sameining
fyrirtækjanna tveggja hafi tekið
tíma og orku en hafi á endanum
tekist mjög vel. Við gátum nýtt
nýsköpunina og orkuna frá
KeyNatura til að efla SagaMedica
framleiðslulínuna og vöruþróun á
hvannarafurðunum hefur gengið
vel. Síðan hafa viðskiptatengsl
SagaMedica og sérstaða íslensku
hvannarinar nýst vel í sameinuðu
félagi.
Í pípunum eru nokkrar vörur en
þær sem eru komnar lengst eru vörur
með virkni gegn veirum og síðan
vara fyrir fólk með efnaskiptavillu
eða forstig af sykursýki.
Helmingur sölutekna
erlendis frá
Á síðasta ári kom tæplega helmingur
af sölutekjum fyrirtækisins erlendis
frá. „Sölur til Bandaríkjanna og Kína
sem við bjuggumst við á árinu 2019
runnu yfir á fyrsta ársfjórðung 2020.
En miðað við samninga sem við
erum búin að landa og eru komnir af
stað má áætla að salan erlendis verði
tvöföld innanlandssalan. Boltinn er
klárlega farin að rúlla hjá okkur og
nú er bara að klára að landa öðrum
samningum sem eru í bígerð og
byggja upp framleiðsluna hratt og
örugglega, segir Lilja.
Lilja lauk doktorsgráðu í
líflæknis vísindum (e. Biomedicine)
frá UT Southwestern í Dallas árið
2011 og BSc gráðu í lífefnafræði frá
Háskóla Íslands árið 2005. Að loknu
doktorsnámi starfaði hún í þrjú ár
við rannsóknir við Duke University.
Eftir komuna til Íslands árið
2014 leiddi hún rannsóknir og
þróun hjá líftæknifyrirtækinu
Genís. Þar kom hún einnig
að uppskölun framleiðslu og
markaðssetningu. Lilja tók við
stöðu aðstoðarframkvæmdastjóra
SagaNatura í byrjun árs 2018. /smh
Lilja Kjalardóttir er nýr framkvæmdastjóri SagaNatura. Mynd / SagaNatura
Landbúnaðarháskóli Íslands
(LbhÍ) hefur gert þjónustu
samning við atvinnuvega og
nýsköpunarráðuneytið varðandi
verkefni á sviði rannsókna,
þróunarvinnu og sérhæfðar
ráðgjafar fyrir árin 2020 til 2023.
Heildargreiðsla fyrir samnings-
verkefnið á þessu ári eru 210 millj-
ónir og sjö hundruð þúsund krónur.
Greiðslur vegna áranna 2021, 2022
og 2023 verða í samræmi við fjárlög
hvers árs.
Móta tillögur til að styrkja
afkomu sauðfjárbænda
Í samningnum kemur fram að LbhÍ
er falið að vinna að verkefnum
varðandi rannsóknir, þróun og
nýsköpun á sviði landbúnaðar
og matvælaframleiðslu. Þar eru
einnig tilgreind vel skilgreind
verkefni sem skólinn mun vinna
fyrir ráðuneytið:
• Greina afkomu sauðfjárbænda
og tillögur til að styrkja hana.
• Greina tækifæri til aukinnar
ylræktar á Íslandi og tillögur
til að styrkja þá starfsemi.
• Leiðir til að styrkja sérstöðu
íslenskra búvara á markaði.
• Greina tækifæri til að auka
framleiðni í landbúnaði og
virðisaukningu landbúnaðar-
afurða og tillögur þar að
lútandi.
• Tryggja betur aðkomu bænda
að kennslu og rannsóknum við
skólann, m.a. í samstarfi við
Ráðgjafarmiðstöð landbúnað-
arins, meðal annars með því
að færa rannsóknir að hluta í
sveitirnar.
• Greina fæðuöryggi á Íslandi.
• Skilgreina og undirbúa
verkefni á sviði loftslagsmála
um flokkun lands, mælingar
á bindingu og losun
gróðurhúsalofttegunda, m.a.
um að bera saman losunar-
tölur og losun frá framræstu
landi á milli Íslands og
annarra landa.
Kristján Þór Júlíusson sjávarút-
vegs- og landbúnaðar ráðherra
skrifaði undir samninginn fyrir
hönd ráðuneytisins og Ragnheiður
Inga Þórarinsdóttir, rektor
Landbúnaðarháskóla Íslands, fyrir
hönd skólans.
Framþróun og framtíð
íslensks landbúnaðar
Kristján Þór sagði af þessu tilefni að
öflugar rannsóknir og menntun væru
mikilvægur hlekkur í framþróun
og framtíð íslensks landbúnaðar.
„Því er í mínum huga eitt stærsta
hagsmunamál íslensks landbúnaðar
að efla Landbúnaðarháskóla
Íslands og því er þessi samningur
afskaplega þýðingarmikill fyrir
landbúnað í heild sinni. Þá er ég
þakklátur og ánægður skólanum
að taka vel í það frumkvæði mitt
að sinna skilgreindum verkefnum
fyrir ráðuneytið, m.a. um að greina
afkomu sauðfjárbænda og tillögur
til að styrkja hana, tækifæri til að
auka framleiðni í landbúnaði og
virðisaukningu landbúnaðarafurða
og tillögur þar að lútandi og þá
áherslu að tryggja betur aðkomu
bænda að kennslu og rannsóknum
við skólann sem ég tel vera mjög
mikilvægt verkefni,“ er haft
eftir Kristjáni Þór í tilkynningu
ráðuneytisins.
Unnið að því að fjölga
vísindamönnum við skólann
Ragnheiður Inga segir að
samningurinn styðji vel við nýja
stefnu skólans til fimm ára sem var
samþykkt síðastliðið sumar. „Þar er
lögð áhersla á að stórauka rannsóknir,
nýsköpun, samstarf við hagaðila og
alþjóðlegt samstarf í því skyni að
efla kennslu og innviði skólans.
Landbúnaðarháskólinn starfar á
þremur megin starfsstöðvum; á
Hvanneyri, í Reykjavík og á Reykjum
í Ölfusi og býður upp á nám á þremur
skólastigum; starfsmenntanám á
framhaldsskólastigi, grunnnám
(BS) og framhaldsnám (MS og
PhD) Skólinn vinnur að því að fjölga
vísindamönnum við skólann sem og
nemendum á öllum námsstigum,
enda gegnir Landbúnaðarháskólinn
lykilhlutverki í þeim mikilvægu
þáttum samfélagsins sem snúa
að þróun landbúnaðar, nýtingu
náttúruauðlinda, skipulagsmála,
umhverfis- og loftslagsmála,“ segir
Ragnheiður Inga í tilkynningunni.
/smh
LbhÍ falið að vinna að þróun og nýsköpun
í landbúnaði og matvælaframleiðslu
Ragnheiður Inga Þórarinsdóttir, rektor Landbúnaðarháskóla Íslands, og
Kristján Þór Júlíusson sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra skrifa undir
samninginn.