Fréttablaðið - 01.07.2020, Blaðsíða 6

Lagt er til að sérstakt
ákvæði um vantraust á
ráðherra verði sett í stjórn-
arskrá
STJÓRNMÁL Kjörtímabil forseta
Íslands verður lengt í sex ár en
hámark sett á samfellda setu á for­
setastóli, samkvæmt drögum að
frumvarpi um breytingar á stjórnar­
skrá sem forsætisráðuneytið birti í
samráðsgátt stjórnvalda í gær. Frum­
varpið er samið af Skúla Magnús­
syni, héraðsdómara og dósent, í
samráði við formenn stjórnmála­
flokkanna.
Frestur til að senda umsagnir um
málið rennur út um miðjan júlí.
Í frumvarpsdrögunum er miðað
við að forseti geti aðeins setið sam­
fellt tvö kjörtímabil á Bessastöðum,
eða í alls tólf ár, miðað við sex ára
kjörtímabil.
Lagt er til að forsetaefni þurfi að
hafa meðmæli að lágmarki 2,5 pró­
senta kosningabærra manna en
miðað við fjölda á kjörskrá fyrir
nýafstaðnar kosningar þyrfti for­
setaefni meðmæli frá um 6.300
einstaklingum til að geta boðið sig
fram.
Töluverðar breytingar eru einnig
lagðar til á ákvæðum um hlutverk
forseta, að mestu leyti til samræmis
við ríkjandi framkvæmd. Til að
mynda verði formleg heimild forseta
til að fella niður saksókn felld brott
og hlutverk forseta við stjórnar­
myndun skýrt og fært nær ríkjandi
framkvæmd eins og það er orðað í
frumvarpinu. Lagt er til að Alþingi
fái aukið forræði á starfi sínu og hlut­
verk forseta við setningu Alþingis
og frestun á fundum þess verði tak­
markað. Þá er lagt til að Alþingi geti
fellt úr gildi lög sem forseti hefur
synjað staðfestingar samkvæmt
26. grein stjórnarskrárinnar til að
afstýra þjóðaratkvæðagreiðslu.
Að lokum er lagt til að forseti verði
ekki lengur ábyrgðarlaus af stjórn­
arathöfnum, nema þeim sem hann
framkvæmir að tillögu ráðherra og
ráðherra ber ábyrgð á.
Í frumvarpinu er einnig kveðið á
um breytingar á ákvæðum um ráð­
herra og ríkisstjórn. Ákvæðum um
ráðherraábyrgð er breytt og kveðið
á um að Alþingi geti falið ríkissak­
sóknara að fara með ákæruvald í
stað þess að Alþingi sjálft gefi út
ákæru. Lagt er til að ekki verði leng­
ur fjallað um Landsdóm í stjórnar­
skrá heldur verði fjallað um með­
ferð mála um ráðherraábyrgð í
almennum lögum. Í tilkynningu
sem fylgir málinu í samráðsgátt­
inni kemur fram að unnið sé að
endurskoðun laga um ráðherra­
ábyrgð og Landsdóm og ráðgert sé
að kynna afrakstur þeirrar endur­
skoðunar í haust.
Forystuhlutverk forsætisráð­
herra er sérstaklega orðað í frum­
varpsdrögunum og ákvæði um
ríkisstjórnarfundi gerð ítarlegri. Í
gildandi stjórnarskrá er forsætis­
ráðherra ekki getið að öðru leyti en
því að hann stýri ráðherrafundum.
Að lokum er í frumvarpsdrögun­
um mælt fyrir um vantraust á ráð­
herra og ríkisstjórn og áhrif þess en
gildandi stjórnarskrá hefur ekki að
geyma ákvæði þar að lútandi. Lagt
er til að Alþingi geti lýst vantrausti
á tiltekinn ráðherra og beri honum
að láta af embætti strax í kjölfarið.
Samþykki Alþingi hins vegar að
lýsa vantrausti á forsætisráðherra
ber honum að biðjast lausnar fyrir
sig og ríkisstjórnina en sitja áfram
þar til ný ríkisstjórn hefur verið
skipuð.
Formenn flokkanna hafa fundað
reglulega á kjörtímabilinu undir
forystu forsætisráðherra um breyt­
ingar á stjórnarskrá. Þegar hafa
verið birt drög að frumvörpum um
íslenska tungu, umhverfi og auð­
lindir. adalheidur@frettabladid.is
Forseti fái aðeins tvö tímabil
Forsætisráðuneytið birti drög að breytingum á stjórnarskrá í samráðsgátt í gær. Lagt til að kjörtímabil
forseta verði sex ár og hann verði aðeins einu sinni í endurkjöri. Fjölga á meðmælendum frambjóðenda.
Horft var til niðurstöðu rökræðukönnunar sem efnt var til í nóvember síðastliðinn. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
ALÞINGI „Það eru ekki liðnir sex
tímar frá því að hann samþykkti
málið, þegar hann segir þetta.
Hann tjáði sig ekki um málið
þegar það var tekið fyrir, heldur
bara einfaldlega samþykkti það,“
segir Þorgerður Katrín Gunnars­
dóttir, þingmaður Viðreisnar, um
orð sem Bjarni Benediktsson fjár­
málaráðherra lét falla í gær, um
að fjármagn hafi ekki fylgt nýju
frumvarpi um gjaldfrjálsa sál­
fræðiþjónustu.
Bjarni sagði að einungis fyrri
hluti málsins hefði verðir afgreidd­
ur í fyrradag þegar málið var sam­
þykkt á Alþingi. „Eitt er að veita
ráð herra heimild til að semja við
sjúkra tryggingar, en hann verður
líka að hafa fjár heimild til að gera
það,” sagði Bjarni.
Laga breytingin sem um ræðir
hefur það mark mið að al menn sál ­
fræði þjónusta og önnur klínísk við­
talsúr ræði falli undir greiðslu þátt­
töku kerfi Sjúkra trygginga Ís lands.
Þorgerður segir orð Bjarna bera
keim af gamaldags nálgun, en að
um forvirkar aðgerðir sé að ræða.
„Við skulum ekki gleyma því að það
eru 19 milljarðar sem fara í örorku­
bætur vegna andlegrar vanheilsu
árlega, svo þó að það væri ekki hægt
að spara nema brotabrot af því, þá
værum við komin með fjármagnið
sem til þarf,“ segir hún.
„Ég ætla að vera bjartsýn ég trúi
því að allir f lokkar hafi raunveru­
lega meint það sem að þeir sam­
þykktu í gær. Ég trúi því ekki fyrr
en á reynir að Sjálfstæðisflokkurinn
ætli að standa í vegi fyrir því að við
höldum áfram með þetta lífsgæða
framtíðarmál,“ bætir hún við. -bdj
Segir orð Bjarna um fjármagn til sálfræðiþjónustu gamaldags
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir er
fyrsti flutningmaður frumvarpsins.
COVID-19 Fjöldi útgefinna vegabréfa
minnkaði um 89 prósent á milli ára
séu bornir saman maí á þessu ári
og sami mánuður í fyrra. Í síðast­
liðnum maímánuði voru einungis
gefin út 363 íslensk vegabréf, en til
samanburðar voru þau 3.247 í maí í
fyrra. Þetta kemur fram á vef Þjóð­
skrár Íslands.
Fjöldi útgefinna vegabréfa hefur
dregist verulega saman síðan í
febrúar á þessu ári, á sama tíma og
fyrsta COVID­19 smitið greindist
hér á landi. Þann mánuð voru gefin
út 1.580 vegabréf. Í mars voru þau
907 talsins og í apríl 129. – bdj
Útgáfa vegabréfa
dregst saman
SAMFÉLAG Háskóli Íslands (HÍ) er
í sjötta sæti yfir fremstu háskóla
heims á sviði fjarkönnunar, sam­
kvæmt Shanghaí­listanum sem
birtur er árlega. Þá er skólinn einn­
ig í hópi þeirra 40 bestu á sviði raf­
magns­ og tölvuverkfræði. Listinn
er annar tveggja virtustu og áhrifa­
mestu matslista yfir bestu skóla
heims.
Á sviði jarðvísinda og hjúkrunar­
fræði var Háskóli Íslands meðal
þeirra 150 bestu, og á sviði lífvís­
inda í sæti 150­200. Enn fremur var
skólinn í 201.­300. sæti á sviðum
landafræði, líffræði mannsins,
stjórnmálafræði og ferðamálafræði.
Háskóli Íslands hefur verið á
Shanghai­listanum allt frá árinu
2017. – bdj
HÍ meðal þeirra
bestu í heimi
HÍ skorar hátt á Shanghaí-listanum.
1 . J Ú L Í 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R4 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð