Morgunblaðið - 08.02.2020, Blaðsíða 50

50 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. FEBRÚAR 2020
Eitt skærasta nýstirni evrópsku
klúbbasenunnar, plötusnúðurinn
Upsammy frá Hollandi, kemur
fram í Hörpu á Vetrarhátíð í kvöld,
laugardag. Þá verður haldið „rave“
undir ljósunum í Hörpu undir heit-
inu Vetrarblót, með fyrsta flokks
hljóðkerfi, dansgólfi og sérsmíð-
uðum bar. Dagskráin hefst kl. 21 og
stendur til 02. Auk Upsammy kem-
ur íslenska plötusnúðagengið Plútó
fram og hópur sjónsnúða leikur á
ljósahjúp Hörpu.
„Hugmyndin er að Harpa verði
einhver frumlegasti og skemmti-
legasti næturklúbbur Evrópu í eitt
kvöld,“ segir Atli Bollason, einn að-
standenda kvöldsins.
Upsammy kom fram á LungA-
hátíðinni á Seyðisfirði í fyrrasumar
og vakti mikla lukku meðal gesta.
Vinsæl Upsammy verður á Vetrarblóti.
Upsammy á dans-
kvöldi í Hörpu
Einn af fremstu
myndhöfundum
landsins, Þor-
björg Höskulds-
dóttir sem nú
stendur á átt-
ræðu, opnar á
morgun, sunnu-
dag, klukkan 17
sýningu á nýjum
verkum í Ottó,
Hafnarbraut 2 á
Höfn í Hornafirði. Þorbjörg sækir
myndefni í íslenska náttúru og sýn-
ir hálfdraumkennt landslag. Hún
kveðst hafa verið við það heygarðs-
horn allt frá því hún byrjaði að
mála árið 1972. Þorbjörg nýtir sér
fjarvíddartæknina og fellir iðulega
tíglagólf, súlur og annað manngert
inn í myndirnar.
Ný málverk Þor-
bjargar á Höfn
Þorbjörg
Höskuldsdóttir
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Leikritið Mæður er sagt fagna vanda-
málunum og sigrunum sem fylgja
móðurhlutverkinu, „því sagða og öllu
sem okkur er ekki sagt, klisjunum,
mýtunum, því fáránlega og því frá-
bærlega óvænta“. Þetta verk eftir
dönsku leikskáldin Christinu Seder-
qvist, Anna Bro, Julia Lahme og
Mette Marie Mai Lange um móður-
hlutverkið verður frumflutt í Iðnó á
morgun kl. 17 og er leikið af fjórum
leikkonum sem allar eru mæður, Aðal-
björgu Árnadóttur, Kristínu Péturs-
dóttur, Lilju Nótt Þórarinsdóttur og
Maríu Hebu Þorkelsdóttur. Lilja
Nótt, sem hafði forgöngu um að verkið
er nú fært á fjalirnar hér gerði líka að
skilyrði að listrænu stjórnendurnir
væru mæður, segir leikstjórinn og
móðirin Álfrún Örnólfsdóttir. Stein-
unn Jónsdóttir úr Reykjavíkur-
dætrum sér um tónlistarval og Hildur
Selma Sigbertsdóttir hannar leik-
mynd og búninga.
Mýturnar og mistökin
„Verkið fjallar um það að verða for-
eldri og glímuna við að átta sig á því
hvernig eigi að standa sig sem best í
því hlutverki. Og þá líka um öll mis-
tökin sem maður getur mögulega gert
og um allar uppeldisaðferðirnar sem
maður heyrir eða les um,“ segir Álf-
rún. Hún segir að mæðurnar sem
gestir muni sjá á sviðinu beri saman
bækur sínar og séu ekki endilega sam-
mála um það hvernig best sé að fara
að. „Það er líka gert grín að leitinni að
hinni einu réttu aðferð til að barnið fái
fullkomið uppeldi. Komið er inn á allar
mýturnar og hvað fólk gengur stund-
um fáranlega langt, áður en það fer að
sætta sig við það sem það er með í
höndunum: hið fullkomna meðalbarn!
Sem fólk elskar samt ótakmarkað …“
Álfrún segir leikkonurnar fara með
mörg hlutverk. „Þetta er mömmu-
klúbbur og í honum hittast þessar
ólíku konur. Þær þekkjast ekki fyrir
og eru nýorðnar mæður í fyrsta sinn.
Svo eru líka eintöl í verkinu þar sem
við sjáum aðrar týpur af mæðrum
með ólíkar skoðanir og upplifanir af
því að verða foreldri.“
Mikill húmor
Mæður er tveggja ára gamalt
danskt verk. Það gekk í tvö ár í Kaup-
mannahöfn og var sýnt bæði á daginn
og kvöldin, rétt eins og í Iðnó, en sýn-
ingar verða klukkan 13 á þriðjudög-
um, 17 á sunnudögum og 20 á fimmtu-
dögum næsta mánuðinn. „Mæður
geta komið á sýningarnar með korna-
börn með sér, það hentar vel for-
eldrum í fæðingaorlofi,“ segir Álfrún.
Þegar spurt er hvort feður séu líka
velkomnir svarar hún: „Að sjálfsögðu!
Leikritið fjallar um reynsluheim
kvenna en er líka um þá reynslu að
verða foreldrar. Auk þess eigum við
öll mæður og getum áttað okkur á
fórnarkostnaðinum við að alla upp
litla manneskju. Svo fæða ekki allar
konur börn, sumt fólk ættleiðir til að
mynda. Þá þekki ég mann á þrítugs-
aldri sem er „mamman“ í sínu sam-
bandi – konan hans vaknar til dæmis
aldrei til barnsins þeirra á nóttunni ef
það grætur, hann sér alveg um það, og
hún vill alls ekki skipta um bleyju svo
hann sér líka um það. Margir karl-
menn skilja því vel hvað svefnlausar
nætur eru og hvaða áhrif það hefur á
samband fólks, þegar allir eru úrvinda
af þreytu. Ein persónan segist hafa
þurft að setja læsingu á gluggana svo
hún myndi ekki kasta barninu út um
gluggann eftir langvarandi svefnleysi.
Það er mikill húmor í leikritinu,“ segir
Álfrún um verkið.
Lilja Nótt, sem bæði leikur og er
einn framleiðenda sýningarinnar, var
í fæðingaorlofi og langaði að finna
leikverk til að undirbúa að setja upp.
„Á netinu rakst hún á umfjöllun um
þetta leikrit og skellti sér í sólarhring-
sferð til Kaupmannahafnar að sjá það.
Hún mjólkaði sig bara áður og skildi
eftir pela hjá manninum sínum til að
gefa barninu. Hún náði að sjá lokasýn-
inguna á verkinu og keypti sýning-
arréttinn á staðnum,“ segir Álfrún.
Og konur eru hvattar til að mæta á
sýningu með brjóstmylkinga.
„Já, ef þær treysta sér til. Við erum
með svæði þar sem hægt er að leggja
börnin niður og skipta á þeim, en sýn-
ingin hentar ekki eldri börnum sem
hlaupa um; þetta er ekki barnasýning
en litlu krílin eru velkomin,“ segir
leikstjórinn að lokum.
Mæður í leit að hinni einu
réttu uppeldisaðferð
 Leikritið Mæður frumsýnt í Iðnó á sunnudag  Ólíkar konur í mömmuklúbbi
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Gamansamt Leikkonurnar og listrænir aðstandendur uppsetningarinnar í Iðnó – sem allar urðu að vera mæður.
Myndlistarkonan Monika Fryèová
stendur fyrir uppákomu í Kling &
Bang í Marshall-húsinu í dag,
laugardag, kl. 18.30, í tilefni af út-
gáfu nýs bókverks hennar sem
nefnist Ekphrasis / Pure Mobile vs.
Dolce Vita. Karlakór kemur fram
og boðið verður upp á vídeósýningu
með persónum úr bókinni, heiðurs-
gestur kemur frá Seyðisfirði og þá
verða léttar veitingar í boði.
Monika Fryèová fæddist árið
1983 í Tékkóslóvakíu en býr og
starfar á Seyðisfirði og í Suður-
Portúgal. Hún vinnur með hljóð- og
myndlist, gjörninga og ljóðlist.
Í tilkynningu segir að allir séu
velkomnir að
„fagna (tíma-
bundinni) enda-
stöð á Lífs-
bjargar heims-
ferð 2020
Moniku“ á mátt-
lausu vélhjóli en
hún lagði á því
upp í ferð með
saltfisk frá
Seyðisfirði suður
til Portúgal. Ævintýrinu hafi verið
ásamt texta „umbreytt í mjög
þunga bók“ sem styrkt sé af útgáfu-
félaginu Brotherhood og East Ice-
land Development Fund.
Fagna útgáfu verks Moniku Fryèová
Monika Fryèová
á ferðalaginu.
Tvísýni er heiti sýningar sem mynd-
listarmennirnir Hulda Vilhjálms-
dóttir og Jón Magnússon opna í dag,
laugardag, kl. 17 í Listamönnum
galleríi á Skúlagötu 32. Sýna þau
samstarfsverk sem þau hófu að
vinna að fyrir tveimur árum, þar
sem bæði mála sömu fyrirmyndina,
en á sinn persónulega hátt. Hafa
þau Hulda og Jón deilt vinnustofu á
þessum tíma og unnið að mál-
verkum sínum hlið við hlið.
„Það gerist eitthvað mjög sér-
stakt þegar listamaður málar port-
rett eftir lifandi fyrirmynd. Sam-
band listamanns og fyrirsætu
verður persónulegt því markmiðið
er ekki aðeins að fanga svip mann-
eskjunnar heldur að reyna að kafa
Máluðu myndir af sömu fyrirsætunum
Hulda
Vilhjálmsdóttir
undir yfirborðið og ná að túlka per-
sónuna eins og hún birtist lista-
manninum. Þar hefur hver lista-
maður sinn háttinn á, sinn skilning
á manneskjunni, sinn stíl og sína
túlkun,“ skrifar Jón Proppé um
verkin á sýningunni.
Jón
Magnússon