Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.02.2020, Blaðsíða 19

2.2. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19
var hún tvisvar um tíma höfuðborg Kína á tutt-
ugustu öld og þótt borgarlíf í landinu hafi tekið
gríðarlegum breytingum á undanförnum tveim-
ur áratugum, með auknu ríkidæmi hluta íbú-
anna og tilheyrandi uppbyggingu og velmegun,
fór ekki á milli mála þennan slyddublauta
morgun á sínum tíma að eftir heimsóknir í þorp
og bæi við farveg fljótsins sem var verið að
brjóta niður og færa hærra upp í landið til að
undirbúa fyrir væntanlegt uppistöðulón, þá var
ég kominn til stórborgarinnar í héraðinu. Stein-
steyptrar og grárrar borgar sem var full af fólki
og kössum.
Ekta Kína og krökk af fólki
„Wuhan er einhvern veginn ekta Kína,“ hef ég
skrifað í dagbókina þennan fyrsta dag í borg-
inni. Eftir að hafa dáðst að útsýninu af sextándu
hæð hótelsins yfir borgina sem lá með snjóhvít-
um húsþökum undir grárri frost- og meng-
unarþoku arkaði ég út í daginn að mynda. „Göt-
urnar eru krökkar af fólki,“ hef ég skrifað.
„Klakabunkar víða og haugar af skítugum snjó
sem hefur verið rutt upp og svo alls staðar fólk
að skoða eitthvað, prútta, versla og troðast
áfram í djöfulgangi. Eftir götunum troðast kúlí-
ar með kassahrúgur, poka og pinkla, ýmist á
öxlum, hangandi á herðaprikum eða á kerrum
sem þeir toga eða ýta áfram. Á milli þeirra
reynir fólk á reiðhjólum einnig að komast leiðar
sinnar, líka með vörur af ýmsu tagi, og svo eru
það rikksjóarnir, bæði fótstignir og með mótor.
Og allir að ryðjast eitthvað fram hjá öðum sem
eru að selja snakk og pakka og einhvern mat og
dót sem oft er engin leið að átta sig á hvað er.“
Þetta var upplifunin í hjarta elsta hluta Wuh-
an og niðri við fljótin voru endalausar raðir af
vöru- og sendibílum sem karlar og konur keppt-
ust við að ferma eða afferma, og eins voru við
bryggjur við hlið raða húsbáta og ferjanna eins
konar vörubátar sem verið var að hlaða kössum
og við hlið þeirra kallar að pissa í fljótið og aðrir
að reyna að veiða. Lýsingin „iðandi mannlíf“
hefur mér sjaldan þótt eiga jafn vel við nokkurn
stað og birtist í þessum óreiðukennda mannlífs-
sirkus. Og þetta var fyrir tíma snjallsímanna,
þegar fólk þurfti enn að eiga samskipti augliti
til auglitis.
Hver þarf allt þetta dót?
Ég var nokkra daga í Wuhan þennan kalda jan-
úarmánuð 2000 og naut þess að vera gestur í
mannlífskös borgar þar sem nánast enginn
skildi tilraunir mínar til samtals og kínverska
frasabókin bjargaði því sem bjargað varð.
„Heppy …“ stóð á bjagaðri ensku á blikandi
skilti í glugga veitingastaðar sem ég stakk mér
inn á eitt síðdegið eftir að tók að húma, til að
hlýja mér kaldur eftir göngu um rangala borg-
arinnar og sötra volgan bjór. Það var slökkt á
aftari hluta skiltisins en þar virtist standa
„… New Year!“ Og á skilti á veitingastað hand-
an götunnar blikkaði „Meey Christmass“. Leif-
ar innfluttrar jólahátíðar.
Þessa daga í Wuhan fyrir tuttugu árum
þvældist ég látlaust um og myndaði ótæpilega.
Og nú þegar Wuhan-borg hefur ýtt Bandaríkja-
forseta út af vinsældalistum fréttatíma um
stund datt mér í hug að taka aftur fram allar
þessar filmur að skoða og rifja upp það sem ég
upplifði. Einn daginn kom ég í garð þar sem
karl lék á gamla kínverska fiðlu og þrjár dúð-
aðar konur sungu lög úr gömlum kínverskum
óperum. Þar steig ég óvænt inn í liðna tíð. Og
var skömmu síðar aftur og enn einu sinni lok-
aður inni í kassakös á einni götunni, í „síldar-
tunnustemningu“ eins og ég hef skráð í dagbók-
ina, þar sem allt þetta dökkklædda fólk var að
troðast og stimpast og tuða og skammast. Ég
spurði mig aftur og aftur þessa daga hvert
þetta fólk væri allt að fara og hvað með alla
þessa kassa? Hver þyrfti allt þetta dót, allar
þessar vörur? En svarið er: við. Og því miður
húkka hættulegar veirur sér stundum far.
Morgunblaðið/Einar Falur
Lág vetrarsólin lýsir upp ferjur og aðrar fleytur sem liggja við bakka Han-fljóts í Wuhan miðri.
Þokuloft veltur inn yfir borgina frá Yangtze.
Ein af ótal markaðs-
götum Wuhan; mat-
væli og kassaflóð.
Horft yfir snjóunga og gráa Wuhan-borg gegn-
um suðrænan stóris með pálmatrjám.
Ylvolgt snarl er selt af tunnu sem hituð er með
kolum á einni götunni í gömlu borginni.