Morgunblaðið - 30.04.2020, Síða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 2020
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Hættan afsvo-nefndri
„upplýsinga-
óreiðu“ er ofar-
lega í huga sumra
á tímum heimsfar-
aldursins, en það mun vera
nýjasta tískuorðið yfir það
sem áður fyrr var gjarnan
kallað áróðursherferð. Nú
berast af því fregnir að Rúss-
ar og Kínverjar, sem hafa
talsverða reynslu á þessu
sviði, fari nú mikinn í þeirri
viðleitni að breyta sögunni,
sér í lagi hvað varðar upphaf
kórónuveirufaraldursins í
Wuhan-borg.
Ástæðan er enda ærin, því
að töluvert af upplýsingum
hefur þegar komið fram um
það, hvernig kínversk stjórn-
völd töldu sig geta þaggað
niður faraldurinn, til dæmis
með því að hóta þeim læknum
sem vildu vara við honum með
fangelsunum. Aðrir, sem
nýttu sér samfélagsmiðla til
þess að greina frá því sem
væri að gerast í Wuhan-borg,
hafa horfið sporlaust.
Sendiherrar Kínverja í
Evrópuríkjum hafa verið ein-
staklega iðnir síðustu vik-
urnar við að svara öllum sem
reyna að benda á það sem
blasir við í þessum efnum, og
hafa fjölmiðlar í ýmsum þess-
ara ríkja, þ. á m. Frakklandi,
Þýskalandi, Svíþjóð og jafn-
vel hér á landi, fengið löng
lesendabréf frá þeim með
„leiðréttingum“ og lof-
gjörðum um það hvernig Kín-
verjar hafi vart stigið feilspor
í baráttunni gegn kórónuveir-
unni. En það er þó bara einn
liður í áróðursbaráttu Kín-
verja.
Evrópusambandið hefur á
síðustu árum fylgst mæta vel
með „upplýsingaóreiðu-
herferðum“ hinna ýmsu ríkja,
þó að oftast nær hafi menn
þar einblínt á Rússa og áróð-
ur þeirra varðandi Úkraínu-
deiluna. Í lok síðustu viku
kom út ein af hinum reglulegu
skýrslum utanríkismálaarms
sambandsins um áróðurinn og
þar var meðal annars bent á
það hvernig Rússar og Kín-
verjar hefðu reynt að afvega-
leiða umræðuna.
Það varð þó fljótlega ljóst,
að skýrslunni hafði verið
breytt frá upphaflegri útgáfu,
að því er virðist til þess að
koma til móts við sjónarmið
kínverskra stjórnvalda, sem
höfðu hótað því að skýrslan í
óbreyttri mynd gæti skaðað
samskipti Kína og Evrópu-
sambandsins og jafnvel sett
þau niður á sama
plan og samskipti
Kínverja og
Bandaríkjamanna
eru nú.
Orðalag upphaf-
legrar skýrslu
þótti ekki neitt sérstaklega
harðort, en þar var meðal
annars greint frá því, hvernig
franskir stjórnmálamenn
höfðu verið ranglega sakaðir
af kínverskum stjórnvöldum
um að þeir hefðu kallað fram-
kvæmdastjóra Alþjóðaheil-
brigðisstofnunarinnar ras-
ískum nöfnum, en Kínastjórn
hefur einhverra hluta vegna
lagt ríka áherslu á að verja
þann ágæta mann fyrir allri
gagnrýni. Það hvarf hins veg-
ar, ásamt umfjöllun um ýmsa
aðra þætti, eins og það hvern-
ig Kínverjar hafa reynt að
gera Bandaríkjamenn ábyrga
fyrir upphafi veirunnar.
Það skýtur skökku við, að
Evrópusambandið skuli hafa
látið undan hótunum Kín-
verja hvað þetta varðar, enda
er ekki vanþörf á að halda
uppi sterkum vörnum gegn
áróðrinum um upphaf kór-
ónuveirunnar og draga lær-
dóm af því hvers vegna hún
varð að heimsfaraldri. Verði
villandi eða rangar upplýs-
ingar ofan á eru litlar líkur á
að heimurinn læri af þessum
faraldri og þar með minnka
líkur á að hægt sé að koma í
veg fyrir að slíkur faraldur
endurtaki sig. Þetta er aðal-
atriðið og íbúar heimsins,
hvort sem þeir búa í Kína, á
Íslandi eða annars staðar,
eiga rétt á að vita hið sanna
um allt sem við kemur þess-
um faraldri og þar með að all-
ir geti unnið saman að því að
koma í veg fyrir frekari far-
aldra. Þetta snýst ekki um að
koma sök á nokkurn mann
eða nokkurt ríki, enda engin
ástæða til að ætla að nokkur
hafi viljað að þessi veira færi
úr böndum. Hafi orðið mistök
verður heimurinn hins vegar
að fá að læra af þeim.
„Óreiðan“ sem utanríkis-
málastofnun ESB ætlaði sér
að varna gegn með skýrslunni
minnkaði hreint ekkert við
það að skýrslan var ritskoðuð
til þess að þóknast kínversk-
um stjórnvöldum. Um leið
hefur sambandið grafið und-
an eigin viðmiðum um það
hvernig upplýst umræða eigi
að fara fram. Ætli Evrópu-
sambandið sér að kaupa vin-
áttu Kínverja með yfirhylm-
ingum og sjálfsritskoðun er
ljóst að sá vinskapur er dýru
verði keyptur.
Hvers vegna lét
Evrópusambandið
undan þrýstingi
Kínverja?}
„Óreiðan“ virðist
mest í Brussel
Ó
vissa og óöryggi hellist nú yfir
samfélagið sem aldrei fyrr. Efna-
hagshrunið 2008 var slæmt en
þetta stefnir í að verða verra.
Enn einn aðgerðapakki ríkis-
stjórnarinnar leit dagsins ljós í fyrradag. Ég
ætla ekki að tala um hvað felst í honum frekar
en hinum, heldur hvað er í engum þeirra að
finna. Við í Flokki fólksins teljum að það sem
vanti séu alger forgangsmál og eigi síðri en
björgunaraðgerðir fyrir fyrirtæki og fjár-
magnsöfl.
Við viljum sjá að fjölskyldur, láglaunafólk,
aldraðir og öryrkjar séu viðurkenndir hópar í
samfélaginu. Þetta fólk er að ganga í gegnum
sömu erfiðleika og allir aðrir. Það er miklu
fleira sem byggir samfélagið en einungis fyrirtæki, þó
vitanlega vinni þetta allt saman. Ég geri mér fulla grein
fyrir því að án fyrirtækjanna þá gengi ekkert upp. Þau
eru nauðsynleg tannhljól í gangverki samfélagsins. En
það er samt ólíðandi að horfa upp á sívaxandi kaupmátt-
arrýrnun hjá fátækasta fólkinu. Alltaf þegar vandi steðj-
ar að er litið svo á að bognu bökin megi beygja meira,
eins og ráðamenn trúi því að hægt sé að beygja þau
endalaust án þess að þau brotni. En það er auðvitað ekki
svo. Krosstré brotna sem önnur tré.
Nú er að raungerast það sem varð í efnahagshruninu
2008. Nú sem þá er ekki minnst einu einasta orði á verð-
tryggð húsnæðislán. Það er hvergi litið til þess að koma
til móts við fólkið okkar sem er með verð-
tryggð fasteignalán. Athugum að ef fram fer
sem horfir þá eru gjaldeyristekjur þjóð-
arinnar hrundar. Það eyðist sem af er tekið
þegar ekkert kemur inn á móti. Verðbólgu-
draugurinn vaknar. Kannski ekki á morgun
og ekki hinn, en án kraftaverks mun það ger-
ast fyrir rest.
Nú verður ríkisstjórnin að gera svo vel að
huga að almenningi í landinu. Við verðum að
bjarga heimilunum í greiðsluskjól meðan
stormurinn gengur yfir og við erum að ná átt-
um og aðlaga okkur að nýjum veruleika. Ég
vil sjá belti og axlabönd á fjölskyldurnar í
landinu. Ef allt er svona örugglega í lagi og
engin verðbólga í kortunum eins og fjármála-
ráðherra og seðlabankastjóri segja báðir tveir, þá ætti
það ekki að vefjast fyrir ríkisstjórninni að útbúa góðan
öryggisventil fyrir fólkið og fjölskyldurnar í landinu.
Minnumst þess að í efnahagshruninu voru hátt í
14.000 fjölskyldur bornar út á götu. Fjöldi Íslendinga
kaus með fótunum og yfirgaf landið og mörg þeirra hafa
ekki snúið aftur. Fjöskyldur sundruðust. Ég vil ekki sjá
að sú martröð endurtaki sig. Það er helgasta skylda
stjórnvalda í hverju landi að vernda eigin borgara. Þau
sem geta það ekki eru hvergi fær um að stjórna.
Inga Sæland
Pistill
Hvenær kemur að fólkinu?
Höfundur er alþingismaður og formaður Flokks fólksins.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Reiknað er með að sér-tekjur Vatnajökuls-þjóðgarðs lækki úr um360 milljónum í um 160
milljónir á þessu ári vegna fækk-
unar ferðamanna vegna kór-
ónuveikifaraldursins. Eigi að síður
er stefnan að halda uppi fullum
dampi í rekstrinum í sumar þegar
um rýmkast vegna samkomu-
bannsins og taka þeim mun betur
á móti íslenskum ferðamönnum.
Vatnajökulsþjóðgarður leggur
áherslu á fræðslu í öllu sínu starfi
til að auka skynjun og skilning
gesta á sérstöðu svæðisins og nátt-
úruvernd.
Starfsmenn Vatnajökulsþjóð-
garðs hafa eins og aðrir þurft að
gera ýmsar ráðstafanir vegna far-
aldursins undanfarnar vikur svo
sem að auka þrif og sótthreinsun
svæða og tryggja tveggja metra
fjarlægð á milli gesta. Auk þess
sem gestastofur hafa annaðhvort
stytt afgreiðslutíma eða þeim hefur
hreinlega verið lokað tímabundið.
Yfir milljón gestir í fyrra
Magnús Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Vatnajökulsþjóð-
garðs, segir að á síðasta ári hafi
yfir ein milljón ferðamanna heim-
sótt þjóðgarðinn, langflestir er-
lendir, en ekki sé reiknað með að
þeir verði margir á þessu ári. Sér-
tekjur koma meðal annars af tjald-
stæðum og bílastæðum í Skafta-
felli, sölu í verslunum á vegum
þjóðgarðsins og fleiri þáttum í
starfseminni. Gert hafi verið ráð
fyrir í rekstraráætlun þjóðgarðsins
að þessar tekjur yrðu svipaðar í ár
og í fyrra, en miðað við þær for-
sendur sem nú sé unnið með sé
gert ráð fyrir að þær lækki um 200
milljónir.
,,Við upplýstum umhverfis- og
auðlindaráðuneytið strax um stöð-
una og höfum nú fengið aðstoð
ráðuneytisins til að halda uppi nán-
ast óbreyttri starfsemi í sumar,“
segir Magnús. ,,Við leggjum eðli-
lega aukna áherslu á að taka á
móti Íslendingum og munum reyna
að laða þá til okkar í samræmi við
átak stjórnvalda um að fólk ferðist
innanlands. Fræðslugögnum verð-
ur fjölgað, verkefni verða fyrir
börn, boðið verður upp á leiki og
ýmis afþreying verður í boði. Við
erum sannfærð um að íslenskir
ferðamenn muni nota tækifærið og
heimsækja þjóðgarðinn í sumar
Meira rými verður á tjaldstæðum
eins og í Skaftafelli heldur en síð-
ustu ár og hægt að nota tækifærið
til að breiða úr sér.“
76 sumarstarfsmenn
Um 35 heilsársstörf eru í
Vatnajökulsþjóðgarði og í sumar
bætast 76 sumarstarfsmenn við.
Þar af verða landverðir 56 talsins
og hafa flestir þeirra starfað áður
fyrir þjóðgarðinn, en einnig þjón-
ustufulltrúar og verkamenn. Þessi
hópur dreifist á starfsstöðvar þjóð-
garðsins, flestir í Skaftafelli og
Jökulsárlóni, en einnig í Ásbyrgi, á
hálendinu og víðar. „Sem betur fer
verður þetta svipað og áður og við
verðum þá í lykilstöðu til að taka
vel á móti Íslendingum og gera
sérstaklega vel við þá,“ segir
Magnús.
Hann segir að Vatnajökuls-
þjóðgarður hafi sent inn tillögur
um verkefni fyrir stúdenta í sum-
ar, m.a. við rafræna lausnir, eins
og við kortlagningu á gönguleiðum
með GPS-tækni, landupplýsinga-
kerfi og fleira. Nokkrir hópar er-
lendra sjálfboðaliða sem komið
hafa til landsins á vegum Umhverf-
isstofnunar síðustu ár hafa starfað
að einstökum verkefnum í þjóð-
garðinum, en ekkert verður um
slíkt í þjóðgarðinum í ár.
Tækifæri fyrir land-
ann til að breiða úr sér
Framkvæmdastjóri Magnús Guð-
mundsson á góðum degi í Skaftafelli.
Gestastofur
Upplýsinga-
miðstöð
Annar fundur nýrrar stjórnar
Vatnajökulsþjóðgarðs undir for-
mennsku Auðar Ingólfsdóttur
var haldinn á mánudag. Þar var
farið yfir stöðu mála og m.a.
greint frá nýrri atvinnustefnu
og innleiðingu hennar. Marg-
víslegar framkvæmdir eru fram
undan í þjóðgarðinum og eru
þær fjármagnaðar úr opinber-
um sjóðum eins og innviðasjóði.
Þannig er vinna hafin við
þjónustuhús við Dettifoss,
nýbúið er að bjóða út veginn að
Kirkjubæjarstofu og önnur stór
verkefni eru að hefjast m.a. við
frárennslismál í Skaftafelli,
bílastæði í Ásbyrgi og uppbygg-
ingu innviða við Jökulsárlón.
Magnús segir að það komi sér
vel að hafa fengið fjármagn í
mikilvæga uppbyggingu innviða
á tímum sem þessum.
ATVINNUSTEFNA KYNNT
Miklar fram-
kvæmdir í ár