Fjölrit RALA - 15.04.1995, Síða 56

Kornrækt 1994
46
KYNBÆTUR Á KORNIOG KORNRÆKTARTILRAUNIR (132-1047,9251 og 185-9246).
Sumarið 1994 var heldur í hlýrra lagi, en þótti stutt. Klaki tafði fyrir vorverkum víða, og frost
gerði svo hart aðfaranótt 11. september og vikuna þar á eftir, að allur komþroski stöðvaðist.
Sums staðar var sprettutími því einungis fjórir mánuðir eða tæplega það. Hlýindin miðsumars
urðu þó til þess, að sumarið gat talið miðlungskomár sunnanlands og ríflega það nyrðra. Kom
var ræktað í um 600 ha hérlendis sumarið 1993, en frost og óáran það sumar olli því, að
kornrækt varð fimmtungi minni í ár.
Tilraunastarfsemin nýliðið sumar var svipuð að umfangi og árin næstu á undan. Skipta
má tilraunum í nokkra flokka:
1. Tilraunir eru gerðar víðs vegar um land; í ár á 14 stöðum. Tilgangur með þeim er fems konar:
íslenskar kynbótalínur em reyndar við margbreytilegar aðstæður.
Leitað er að erlendum afbrigðum, sem em á markaði og hentað geta hérlendis.
í hverri afbrigðatilraun em reyndir mismunandi niturskammtar og þannig .safnað vitneskju
um áburðarþörf jarðvegs af ýmsum gerðum.
Safnað er upplýsingum um ræktunarskilyrði í mismunandi jarðvegi og sveitum víða um
land.
2. Kynbótalínur em ár hvert reyndar í smáreitum á Korpu í fyrstu, annarri og þriðju prófun.
Hér verða birtar tölur úr einni tilraun úr þriðju prófunarröð.
3. Ræktunartilraunir á Korpu. Þar er í fyrsta lagi svonefnd búveðurathugun, en í henni hefur
verið fylgst með veðurfari og þroska koms sl. 14 ár. Aðrar tilraunir í þessum flokki em
sprettutímatilraun og tilraun með bygg og gras í sömu sáningu.
4. Tilraunir, sem falla undir verkefni nr. 185-9246, þroskalíkur koms í Eyjafirði.
5. Tilraunir með vetrarkorn á Möðruvöllum.
Tilraun nr. 125-94. Samanburður á byggafbrigðum.
í ár vom gerðar tilraunir á 14 stöðum, eins og áður segir. Samvinna var við Búnaðarsamband
Skagafirðinga um tilraunir í Skagafirði, Ræktunarfélag Norðurlands um tilraun í Miðgerði,
Búnaðarsamband Austurlands um tilraun í Víðivallagerði og Búnaðarsamband Suðurlands um
tilraunir í Ámessýslu.
í ár vom reyndar í 22 íslenskar bygglínur og 16 línur og afbrigði erlend. Undanfarið
hefur sáðkom af íslenskum línum verið ræktað í Svíþjóð, og þannig hefur verið hægt að bera
saman íslenskt og erlent bygg á jafnréttisgmndvelli. Nú í vor stóð svo á, að mjög var af
skomum skammti sáðkom af sumum línunum. Því var notast við heimaræktað sáðkom frá
1993, en það reyndist máttlítið og gaf 10-15% minni uppskem en erlenda komið. Að ráði
varð, að sleppa öllum þeim liðum, sem byggðu á íslensku sáðkomi. Þess vegna em hér í
töflum aðeins 30 afbrigði/línur; 14 íslensk og 16 erlend. Staðalfrávik er aftur á móti reiknað af
öllum liðum í hverri tilraun og frítölur em því eðlilega ekki í samræmi við fjölda afbrigða í
uppskemtöflu.