Fjölrit RALA - 15.05.1996, Page 22

20
11. tafla. Áætlað daglegt át á kg þe. út frá aldri eða þunga nauta við mismunandi fóðurstyrk.
Át kg þe./dag reiknað út frá aldri (mán.)
Aldur mán. Allir kálfar Fóður- flokkur 0 Fóður- tlokkur 15 Fóður- flokkur 30
4 3,3 3,2 3,2 3,2
5 3,8 3,6 3,8 4,0
6 4,3 4,0 4,3 4,6
7 4,8 4,3 4,8 5,2
8 5,2 4,7 5,2 5,7
9 5,6 5,0 5,6 6,1
10 5,9 5,3 5,9 6,5
11 6,2 5,7 6,3 6,7
12 6,5 6,0 6,5 6,9
13 6,7 6,3 6,7 7,0
14 6,9 6,6 6,9 7,0
15 7,0 6,9 7,1
16 7,1 . 7,1 7,2
17 7,2 7,4
18 7,7
Fasti 0,74 1.62 0.57 -0,69
Stuðull
við X 0,712 0.416 0,746 1,140
Stuðuil
viðX3 -I.95E-2 -4.42E-3 -2.08E-2 -4.22E-2
R2 0,73 0.83 0,78 0.78
Staðalfrávik 0,68 0.56 0,62 0.59
kjarnfóðurs sé 83-90% af fylligildi heys, háð
heygæðum. Þetta þýðir með öðrum örðum að
heyát minnkar um 0,83-0,90 kg þe. fyrir hvert
kg þe. sem gefið er af kjarnfóðri og er þetta
heldur hærra en það sem hér hefur fundist. Þetta
hlutfall mælist oft um 0,3-0,5 hjá mjólkurkúm
en er almennt hærra hjá ungum gripum heldur
en fullvöxnum.
Át hjá nautum í vexti
Til leiðbeininga er gott að hafa einfaldar iík-
ingar sem spá fyrir um væntanlegt át við ákveð-
inn aldur eða þunga. í þessari rannsókn voru í
engu tilfelli raunhæf samspilsáhrif milli stofna
og fallþungaflokks og ekki munur milli stofna í
dagiegu áti og því má slá þessum gögnum saman
þegar skoðað er hvernig daglegt át breytist með
aldri og þunga. Þær líkingar sem hér eru gefnar
eiga við um gripi sem eru á aldrinum 4-18 mán-
aða þar sem ekki var um einstaklingsfóðrun að
ræða fyrstu tjóra mánuðina og mjög fáir gripir
urðu eldri en 18 mánaða. Á sömu forsendum má
miða við 100-450 kg lifandi þunga.
Át kg þe./dag reiknað út frá þunga (kg)
Fóður- Fóður- Fóður-
Þungi Allir flokkur flokkur flokkur
kg kálfar 0 15 30
100 3,0 2,9 3,2 2,9
125 3,5 3,4 3,7 3,6
150 4,0 3,8 4,1 4,2
175 4,5 4,2 4,5 4,8
200 4,9 4,6 4,9 5,3
225 5,3 5,0 5,3 5,7
250 5,7 5,4 5,6 6,1
275 6,0 5,8 6,0 6,4
300 6,3 6,1 6,3 6,6
325 6,6 6,4 6,6 6,8
350 6,8 6,7 6,9 6,9
375 7,0 7,0 7,1 7,0
400 7,2 7,3 7,4 7,0
425 7,3 7,5 7,6 6,9
450 7,4 7,8 7,8 6,8
0,57 0,98 1,22 -0,38
0,027 0,021 0,021 0,038
—2.59E-5 -1.30E-5 -I.49E-5 -4.88E-5
0,81 0,83 0.85 0,80
0,58 0,54 0,50 0,56
Eins og sést af 6. og 7. mynd þá er samhengi
þunga og áts ekki bein lína heldur boglína. Við
útreikninga gefur því nokkuð svipaða niðurstöðu
hvort heldur átið er tengt þunga gripsins bæði í
fyrsta og öðru veldi, eða einungis lógaritma (ln)
af þunganum.
111. töflu er sýnt væntanlegt daglegt át (kg
þe.) samkvæmt þeim líkingum sem fundust út
frá þessum gögnum varðandi samband aldurs
eða þunga og áts hjá nautum á mismunandi
fóðri.
Danir hafa þróað kerfi til að meta átgetu hjá
nautgripum í vexti út frá eiginleikum fóðursins
og þunga gripanna (Ingvartsen o.fl, 1987; Ing-
vartsen, 1994). Þar er tekið tillit til þess að át-
getan hjá slíkum gripum getur bæði takmarkast
af vambarfylli (Ku) eða af orkuáti (FEnm). Kerfið
er mjög svipað og Danir nota fyrir mjólkurkýr
nema að í því tilfelli þarf ekki að búast við að
átið takmarkist af orkuáti, einungis af fylli. Lág-
stafurinn u í þessu kerfi vísar til ungneyta (ung-
dyr) til aðgreiningar frá kúakerfinu.
Hámarksát m.t.t. orku (FEm,x) er skilgreint