Fjölrit RALA - 15.05.1996, Blaðsíða 38

36
Ef litið er tii iangs tíma í senn og reynt að
fullnýta aðstöðuna sem til er til kjötframieiðsl-
unnar er reynt að hámarka framlegð á dag. Ef
ytri aðstæður, t.d. markaðurinn, býður ekki upp
á fuilnýtingu á aðstöðu þá er frekar stefnt að
hámarksframlegð á grip eða á kg kjöts. I flestum
tilfeilum er þetta spurning um við hvaða þunga
er hagkvæmast að slátra gripum og hve sterkt
borgar sig að aia þá að þessum þunga. Breytur
sem taka þarf tiiiit tii við slíkt mat eru m.a.
fóðurnotkun, fóðurverð, fóðurnýting, vaxtar-
hraði, kjöthlutfall, kjötílokkun og verð á kjöti
en jafnframt þarf að vita hvernig þessir liðir
breytast með fóðurstyrk og lífþunga.
Þegar meta á kostnað við hey er annað hvort
hægt að miða við raunverulegan kostnað við
öflun heyjanna ef vitað er hver hann er eða
væntanlegt söiuverð. Ljóst er að heyverð getur
verið mjög mismunandi eftir aðstæðum. Kostn-
aður við smákálf getur verið frá 3000 kr, sem er
það verð sem fæst fyrir slíkan grip í siáturhúsi,
upp í 7000 kr ef verðuppbætur, sem stundum
eru í gangi, eru reiknaðar með. Vert er að geta
þess að ef 4000 kr uppbót er greidd á slátraðan
smákálf þá þýðir það að bóndi sem eiur káifinn
að 200 kg fallþunga þarf að fá um 20 kr/kg
hærra verð fyrir kjötið en ella. Kjarnfóður er
yfirleitt aðkeypt þannig að ekki er mikill munur
á verði þess pr kg milli búa en hins vegar getur
það verð sem raunhæft er að reikna mjólkina á
verið mjög breytiiegt miili búa. Þetta er m.a. háð
nýtingu á framleiðsiurétti og aðstöðu, hvenær
ársins mjólkin er framleidd o.fl. Verðið sem bónd-
inn gæti fengið fyrir mjólkina, ef hún væri send í
samlag, getur því verið allt frá því að vera fullt
grundvailarverð og niður í ekki neitt.
Til þess að meta hagkvæmni við þessa fram-
ieiðslu verður því að gefa sér ýmsar forsendur
og á 23. mynd má sjá hvaða áhrif heyverð hefur
á breytilegan kostnað (smákálfur og fóður) við
nautakjötsframieiðsiu ef miðað er við „venjulegt"
eldi og mismunandi faliþunga. Forsendur varð-
andi vöxt, fóðurnýtingu og kjöthlutfall eru þær
sömu og fundust í þessari rannsókn.
8. KJÖTGÆÐI
I þessari tiiraun voru áhrif stofna, fóðrunar og
lifandi þunga/aidurs á kjötgæði mæld. Gæðin
sem um er að ræða eru svokölluð sláturgæði,
næringargildi, vinnslueiginieikar og bragðgæði.
Sláturgæðin eru kjötprósenta, lögun, fita og fitu-
litur á skrokknum, prósent nýting, fituafskurður
Kr/kg kjöts
Heyverð, kr/kg þe.
23. mynd. Áhrif heyverös og fallþunga á breytiiegan kostnað við nautakjötsframleiðslu.
Kálfur = 3000 kr; Mjólk = 300 1 á 35 kr/l; Kjarnfóður = 100 kg þe. á 35 kr/kg þe.;
Hey = 1790-2280-2830 kg þe. og 0,65 FE/kg þe. (1,55 kg þe./FE);
Vöxtur = 800 g/dag; Aldur v. slátrun 13,1-15,1-17,2 mán.;
Fóðurnýting = 8,0-8,5-9,0 FE/kg kjöt; Kjöt% = 48-49-50%.