Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1971, Qupperneq 8

6 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSOKNIR
er leiðrétt fyrir aldri lambsins. Meðalærin
ár hvert fær einkunnina 5.0. f.O stig í
einkunn jafngildir 1266 g af kjöti hjá á
með einlembingshrút, 1031 g af kjöti hjá
á með einlembingsgimbur, 2254 g af kjöti
lijá á með tvílembingshrúta, 1792 g af kjöti
hjá á með tvílembingsgimbrar og 1979 g
af kjöti hjá tvílembu með hrút og gimbur.
Samanburður stofnanna í þessari skýrslu
er aðeins gerður á tveggja og þriggja vetra
ám til að fá sem réttasta mynd af þessurn
eiginleikum stofnanna.
Fyrstu þrjú árin er engri heilbrigðri kind
slátrað vegna afurðatregðu eða tuskuskap-
ar, en árlega er fargað nokkrum árn þriggja
vetra og eldri vegna afurðatregðu og ýmissa
annarra galla. Er því ekki fyllilega að
marka samanburð á afurðagetu eldri áa en
þriggja vetra eftir stofnun, þar sem ef til
vill er búið að slátra hlutfallslega fleiri
afurðatregum ám úr einum stofni en öðr-
um eftir þriggja vetra aldur.
Ákveðið var að gera samanburð á eftir-
farandi stofnum, annars vegar á tveggja
vetra ám og hins vegar á þriggja vetra árn:
A. Kollóttar ær vestfirzkar.
B. Hyrndar ær vestiirzkar.
C. Blendingsær af hyrnda vestfirzka stofn-
inum og þingeyskum stofni rninna en
50% þingeyskar.
D. Blendingsær af sömu stofnum, 50%
þingeyskar, fyrsta kynslóð F^.
E. Blendingsær af sömu stofnum, 50%
þingeyskar, af annarri, F2, eða síðari
kynslóðum.
F. Blendingsær af sömu stofnum, meira
en 50% þingeyskar.
Ástæða er til að bera fyrst saman afurða-
hæfni kollótta og hyrnda vestfirzka fjárins,
sem keypt var að Fíesti við fjárskijrtin, til
að sjá, hvort munur var á þessum stofnum,
áður en farið var að kynbæta þá með úr-
vali með tilliti til þeirra eiginleika, sem að
framan er getið.
NIÐURSTÖÐUR
Tafla 2, A og B, sýnir, að kollótti stofninn,
sem keyptur var að Flesti við fjárskiptin
1951 gaf rneiri afurðir en hyrndi stofninn,
bæði tveggja og þriggja vetra ær.
Af kollóttu tvævetlunum voru 10.1% tví-
lembdar, en aðeins 7.1% af hyrndu tvæ-
vetlunum. Þessi munur á frjósemi stofna
er ekki raunhæfur.
Af kollóttu þrevetlunum voru 48.2% tví-
lembdar, en 38.2% af þeim hyrndu. Þessi
munur á frjósemi er heldur ekki raun-
hæfur.
Meðalafurðastig kollóttu tvævetlnanna var
5.16, en þeirra hyrndu 4.87. Þessi munur,
0.29 stig, er þó ekki raunhæfur. Meðal-
afurðastig þriggja vetra ánna kollóttu var
5.61, en þeirra hyrndu 4.65. Þessi rnunur,
0.96 stig, er raunhæfur í 99.9% tilfella.
Þessi samanburður sýnir, að kollótti fjár-
stofninn, sem Hestsbúið fékk við fjárskipt-
in, hafði meiri afurðagetu en hyrndi stofn-
inn. Þetta hefur þó breytzt með árunum,
eins og síðar kemur í ljós. Tekizt hefur
betur að kynbæta hreinræktaða hyrnda
stofninn vestfirzka en þann kollótta með
tilliti til mjólkurlagni. Frjósemi kollóttu
ánnna þriggja vetra er nú svipuð og hún
var fyrst eftir fjárskiptin 1951; en tvævetl-
urnar eru nú á seinni árum raunhæft frjó-
samari en tvævetlurnar eftir fjárskiptin.
Ástæðan fyrir því, að mjólkurlagni koll-
ótta stofnsins hefur minnkað í samanburði
við mjólkurlagni hyrnda stofnsins vest-
firzka síðan um fjárskiptin, er ef til vill sú,
að vart varð erfðagalla, gulrar fitu, í koll-
ótta stofninum. Þessi eiginleiki virðist vera
víkjandi. Vegna þessa galla varð að slátra
mörgum beztu kollóttu hrútunum, sem
aklir voru upp og/eða reyndir á Hestsbú-
inu. Sömuleiðis var ekki hægt að ala upp
lömb undan sumum beztu kollóttu ánum,
eftir að reynslan sýndi, að þær gengu með
þennan erfðagalla. Enn fremur reyndust
sumir kollóttu hrútarnir, sem keyptir voru