Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1971, Qupperneq 34

32 ÍSLENZKAR LANDBUNAÐARRANNSÓKNIR
fyrir hvern eiginleika er því næst fundinn
með því að deila dætrafjöldanum upp í
heifdarfjölda afurðaára. Síðan er fundið
meðafarfgengi pr. dóttur fyrir hvern eigin-
ieika f’yrir sig eftir meðalárafjölda pr. dótt-
ur í hverjum eiginleika, sem er notaður í
staðinn fyrir n í formúlunni fyrir h„2 hér
að framan. Þetta arfgengi er kallað hz2 hér
á eftir.
Öryggið í hverjum eiginleika fyrir sig er
svo fundið með eftirfarandi formúlu (Ro-
BERTSON og Rendel, 1950):
0.25 ■ hz2 • a
z — I :-(a 1) • 0.25 • h,2 ’
þar sem a er fjöldi dætra undan hrútnum,
sem hafa upplýsingar um viðkomandi eigin-
leika. Það sést á þessari formúlu, að séu
ekki fyrir hendi neinar upplýsingar um
viðkomandi eiginleika (a = 0), verður ör-
yggistalan fyrir þann eiginleika 0.
Meðaltöl af frávikum allra dætra hrúts-
ins í hverjum eiginleika fyrir sig eru nú
fundin þannig, að deilt er með fjölda af-
urðaáa í hverjum eiginleika upp í aldurs-
leiðrétta tölu af frávikum allra dætranna
í viðkomandi eiginleika, og þannig er i'und-
ið meðaltal af fráviki pr. dóttur pr. afurða-
ár, leiðrétt fyrir aldri, fyrir hvern eigin-
leika fyrir sig.
Arfgengt frávik lirútsins í hverjum eigin-
leika er því næst fundið með jm að taka
fráviksmeðaltöl allra dætra lirútsins og
margfalda þau með öryggistölunni fyrir
livern eiginleika, bz, sem fundin var sam-
kvæmt formúlunni hér að framan.
Kynbótagildi hrútsins í hverjum eigin-
leika fyrir sig er svo reiknað út með Jrví
að margfalda arfgengt frávik í hverjum
eiginleika með verðmætistölunum í töfl-
unni hér að framan, og heildardómur um
lnútinn fæst með því að leggja saman kyn-
bótagildin í hverjum eiginleika fyrir sig og
bæta 22.0 við þá útkomu.
Öryggið í afkvæmadómnum fæst síðan
með því að setja inn í formúluna fyrir
öryggistöluna hér að ofan dætrafjölda
hrútsins á skýrslu, og er hver dóttir reikn-
uð þar einu sinni, hvort sem upplýsingar
eru fyrir hendi um alla eiginleikana eða
bara einn þeirra. Arfgengið, sem notað er
í formúlunni í stað hz2, er fundið sam-
kvæmt formúlunni fyrir hn2 hér að framan
með því að nota meðalfjölda skýrsluára pr.
dóttur í stað n.
Kerfi það, sem hér er lýst, hefur greini-
lega marga vankanta, eins og jafnan má
búast við um nýjungar.
Það, sem mest ber á, er vitanlega skortur-
inn á öruggum upplýsingum um arfgengi
og tvímælingargildi þeirra eiginleika, sem
hér um ræðir. Þó virðist arfgengi það, sem
áætlað var fyrir frjósemina, eiga vel við
islenzkar aðstæður samkvæmt rannsóknum
Sveins Hallgrímssonar sauðfjárræktarráðu-
nauts, er hann gerði á arfgengi og tvímæl-
ingargildi fyrir frjósemi í íslenzku sauðfé
(Sveinn Hallgrímsson, 1965).
Eins þyrftu aldursleiðréttingarstuðlar að
vera öruggari en þeir eru, og verðmætis-
tölurnar verða seint eins góðar og bezt verð-
ur kosið.
Formúlurnar, sem notaðar eru við út-
reikninga á afkvæmadóm fyrir hrúta, eru
við það miðaðar að geta notað upplýsing-
ar um allar dætur allra hrúta á skýrslu og
geta tekið með inn í afkvæmadóminn dæt-
ur, þó að upplýsingar séu ekki fyrir hendi
nema um einn eiginleika af þeirn fjórum,
sem kynbótaeinkunnin gerir ráð fyrir.
c. Kynbótaeinkunn, byggð á frjósemi
og fallþungaeinkunn.
Hér á eftir verður lýst rannsókn á arf-
gengi tveggja þátta kynbótaeinkunnarinn-
ar, frjósemi ánna og fallþungaeinkunn
þeirra og arfgengi á kynbótaeinkunn, sem
byggist aðeins á þessum tveimur þáttum.
Arfgengi á frjósemi íslenzkra áa hefur
áður mælzt 0.13—0.18 (Sveinn Hallgríms-
son, 1965), og arfgengi á fallþungaeinkunn