Læknablaðið - des. 2020, Blaðsíða 33
L ÆK N A BL AÐIÐ 2020/106 591
F R É T T I R
Dánartíðni vegna COVID19 sýkinga er
lægst hér á landi af Norðurlöndunum. Það
má sjá í nýjustu Farsóttarfréttum, fréttabréfi
sóttvarnalæknis hjá Embætti landlæknis.
Hér á landi hafa 3,5 af hverjum 100.000 látist.
Dánartíðnin er langtum hæst í Svíþjóð,
57,1 af 100.000. Hún er 11,7 í Danmörku, 6,3
Færri deyja hér úr COVID-19 en
á hinum Norðurlöndunum
„Læknar kosta um 515% minna á Ís
landi en á Skáni en hjúkrunarfræðingar
á Landspítala kosta um 10% meira en á
Skáni. Allt klínískt starfsfólk á Sjúkra
húsinu á Akureyri kostar tiltölulega
minna en á Skáni og á Landspítala
þegar leiðrétt er fyrir miðgildi tekna í
landinu.“ Þetta segir í skýrslu heilbrigð
isráðuneytisins um aukna framleiðni
og gæði heilbrigðisþjónustu með nýju
fjármögnunarkerfi og leiðbeinandi við
miðum. Skýrslan kom út í október.
Í samantekt hennar kemur fram að
meðalkostnaður hjúkrunarfræðinga,
ljósmæðra og sjúkraliða hafi einkum
aukist: Verðtryggð kostnaðaraukning
vegna hjúkrunarfræðinga á Landspítala
sé 5,3% og um 4,0% á ári á Sjúkrahúsinu
á Akureyri á árunum 20152019. Nefnt er
að í samhengi við miðgildi svæðisbund
inna tekna sé kostnaður við lækna um
6% lægri á Landspítala en á Skáni.
Í skýrslunni, sem er niðurstaða
greiningar og samantektar ráðgjafafyr
irtæksins McKinsey, kemur einnig fram
að framleiðni starfsfólks hafi minnkað
á íslensku sjúkrahúsunum sem úttekt
in nær til á síðustu 5 árum. Bent er á í
formála að hafinn sé undirbúningur að
áætlun um innleiðingu þjónustutengdrar
fjármögnunar í heilbrigðisráðuneytinu.
Ætlunin sé að á árinu 2021 verði slík
aðferðafræði innleidd hjá Landspítala og
Sjúkrahúsinu á Akureyri.
Fram kemur í skýrslunni að fram
leiðni og meðallegutími á heilbrigðis
stofnunum séu áskoranir í íslensku heil
brigðiskerfi. Tækifæri séu til skilvirkara
fyrirkomulags í heilbrigðisþjónustunni,
Ódýrari læknar og
framleiðni minnkar
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra segir mönnun
heilbrigðiskerfisins mikla áskorun. Mynd/ Hari (Harald-
ur Jónasson)
Aukinn stjórnunarkostnaður, of margir hjúkrunarfræðingar
og lægri laun lækna er tíundað í nýrri skýrslu heilbrigðisráðuneytisins.
Skýrslan, sem unnin er eftir greiningum McKinsey, er liður að áætlun um
innleiðingu þjónustutengdrar fjármögnunar
til að mynda með því að sjúklingar sem
sitji fastir á spítalanum verði sinnt á hjúkr
unarheimilum. Einnig að hér starfi mun
fleiri hjúkrunarfræðingar en sjúkraliðar
sem þurfi að breyta.
Í skýrslunni segir einnig: „Heilum
stöðugildum starfsfólks hefur fjölgað
hraðar (21,4% á Landspítala og 16,3% á
Sjúkrahúsinu á Akureyri) en framleiðsla á
árunum 20152019.“ Það er skýrt að hluta til
af mikilli fjölgun starfsfólks sem ekki vinni
klínísk störf hjá Landspítala (6,8% á árun
um 20152019), þ.m.t. á sviðum stjórnunar
og stoðdeilda.
Rýnt er í fjárframlög til heilbrigðismála
í skýrslunni: „Samanborið við Svíþjóð,
Noreg og Danmörku er tiltölulega lágu og
stöðugu hlutfalli vergrar landsframleiðslu
varið í útgjöld til heilbrigðismála (um 8% af
vergri landsframleiðslu var varið í útgjöld
til heilbrigðismála á Íslandi samanborið við
um 11% í Svíþjóð árið 2018),“ segir þar.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráð
herra segir í ávarpi sínu að skýrslan dragi
upp fjölmörg tækifæri til úrbóta. „Öllum
er ljóst að mönnun íslenska heilbrigð
iskerfisins til framtíðar er mikil áskorun,“
segir hún. Tryggja þurfi sem besta fram
leiðni heilbrigðiskerfisins með skynsam
legri nýtingu fjármuna og skipulagi sem
styðji við þau.
í Finnlandi og 5,2 í Noregi. Miðað er við
tölur frá apríl til septemberloka. Sagt er frá
því að tíðni annarra öndunarfærasjúkdóma
en COVID19 hafi einnig verið lægri en á
sama tímabili undanfarin ár og að búist
sé við færri inflúensusmitum vegna sótt
varnaaðgerðanna við heimsfaraldrinum.